Comparison of Environmental Awareness in Students According to Regions

Yıl 2015, Cilt: 38 Sayı: 38, 169 - 179, 01.07.2015

Seçil Erökten

Öz

All humans should feel responsible about protecting
the environment in order to preserve our health and future. Education is the
most effective tool in developing individuals’ environmental responsibilities.
Environmental awareness should be raised in individuals on the importance of
the environment. Raising awareness in children is extremely important, because
the children of today will become the grownups of tomorrow; thus, they will
shape the future. Environmental information, positive attitudes toward the
environment, and nondestructive environmental behavior are the objectives of
environmental awareness. Therefore, the current study aims to investigate
whether there are differences in 8th grade students’ environmental awareness
depending on the region. The universe of the study is 8th grade students. The
sample consists of a total of 345 8th grade students in elementary schools from
7 regions during the 2013-14 academic year. One-way analysis of variances
(ANOVA) and frequency analyses were run for the “Environmental Awareness Scale”
used in the study. The findings revealed that differences between Aegean
Region, Central Anatolian Region, Southeast Anatolian Region, and Marmara
Region were statistically significant. One-way ANOVA findings were not
statistically significant though.

Anahtar Kelimeler

Environmental awareness, environmental education, environmental sensitivity, regional differences

Bölgelere Göre Öğrencilerde Çevre Bilincinin Karşılaştırılması

Öz

Sağlığımız
ve geleceğimiz için çevrenin korunmasında tüm insanların kendini sorumlu
hissetmesi gerekir. Bireylerin çevreye karşı olan sorumluklarının geliştirebilmesinin
en etkili yolu eğitimdir. Bireylerin, çevrenin ne kadar önemli olduğu konusunda
bilinçlendirilmeleri gerekmektedir. Bu bilinçlendirmenin çocuklara yapılması
çok çok daha önemlidir. Çünkü bugünün çocukları yarının büyükleri olarak
geleceğimizi yönlendireceklerdir. Çevre bilgisi, çevreye yönelik olumlu
tutumlar ve çevreye zarar vermeyen davranışlar çevre bilincinin amaçlarını
oluşturmaktadır. Bu nedenle bu çalışmada; 8. sınıf öğrencilerinin çevre
bilinçlerinin bölgeler arasında farklılık olup olmadığı incelemek amaçlanmıştır.
Çalışmanın evreni ilköğretim 8. sınıf öğrencileridir. 2013-14 eğitim öğretim
yılında 7 bölgedeki MEB’e bağlı ilköğretim okullarında 8. sınıfa devam eden
toplam 345 öğrenci çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. Çalışmada kullanılan
“Çevre Bilinci Ölçeği” ile ilgili olarak frekans ve tek yönlü varyans analizi
(ANOVA) yapılmıştır. Ölçeğin analizi yapıldığında; Ege Bölgesi, İç Anadolu
Bölgesi, Güney Doğu Anadolu Bölgesi, Marmara Bölgesinde farklılıklar
saptanmıştır. Yapılan tek yönlü varyans analizinde bir farklılık tespit
edilememiştir.

Anahtar Kelimeler

Çevre bilinci, çevre eğitimi, çevre duyarlılığı, bölgesel farklılık

Kaynakça

• Alp, E., Ertepınar, H., Tekkaya, C. ve Yılmaz, A. (2006). İlköğretim öğrencilerinin çevreye yönelik tutum ve bilgileri üzerine bir çalışma. VII. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Özetler Kitabı. (ss.110). (07-09 Eylül 2006). Ankara: Palme Yayıncılık
• Altın, M., Bacanlı, H. ve Yıldız, K. (2002). Biyoloji Öğretmeni Adaylarının Çevreye Yönelik Tutumları, V. Ulusal Fen Bilimleri ve Mat. Eğitimi Kongresi, 16-18 Eylül, Ankara.
• Atasoy, E. ve Ertürk, H. (2008). İlköğretim Öğrencilerinin Çevresel Tutum ve Çevre Bilgisi Üzerine Bir Alan Araştırması, Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.10, no.1, 105-122
• Ay Selanik, Tuğba (2010). Sosyal Bilgiler Dersinde Çevre Bilinci Kazandırmada Medya Ürünlerinden Yararlanmaya İlişkin Öğrenci Görüşleri. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (1), s.76-93.
• Baez, A.V., Knamiller, G.W. & Smyth, J.C. (1987). The environment and science and technology education. A. Wheaton and Co. Ltd. Exeter.
• Bradley, J. C., Waliczek, T. M. and Zajicek, J. M. (1999). The Relationship Between Environmental Knowledge and Environmental Attitude of High School Students, Journal of Environmental Education, 30(3):17-21.
• Dalelo, A. (2009). Efforts to empower teachers to Ethiopia to address local environmental problems: achievements and limitations. International Research in Geographical and Environmental Education, 18(3), 221-226
• Daştan, H. (1999). Çevre Koruma Bilinci ve Duyarlılığının Oluşmasında Eğitimin Yeri ve Önemi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
• Daştan, T. (2007). Türkiye’deki çevre sorunlarına karşı biyoloji öğretmenlerinin bakış açılarının değerlendirilmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Davis, J. (1998). Young children, environmental education, and the future. Early Childhood Education Journal, 26(2), 117-123.
• Demirkaya, H. (2006). Çevre Eğitiminin Türkiye’deki Coğrafya Programları İçerisindeki Yeri ve Çevre Eğitimine Yönelik Yeni Yaklaşımlar. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16 (1), s. 207-222.
• Erökten, S. (2006). Kimya Eğitiminde “Yeşil Kimya” Konusunun Öğretimi ile ilgili Çeşitli Değerlendirmeler (Yayınlanmamış Doktora tezi), Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Esa, N. (2010). Environmental knowledge, attitude and practise of student teachers. International Research in Geographical and Environmental Education, 19(1), 39-50
• Farmer, J., Knapp, D. and Benton, G. M. (2007). An Elementary School Environmental Education Field Trip: Long-Term Effects on Ecological and Environmental Knowledge and Attitude Development. The Journal of Environmental Education, 38(3), 33–42
• Gökçe, N., Kaya, E., Aktay, S. ve Özden, M. (2007). İlköğretim Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Tutumları, İlköğretim Online, 6(3), 452-468.
• Gülay, H. ve Öznacar, M. D. (2010). Okulöncesi Dönem Çocukları İçin Çevre Eğitimi Etkinlikleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Gülay, H. ve Önder, A. (2011). Sürdürülebilir Gelişim İçin Okulöncesi Dönemde Çevre Eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Hsu, S. J. (2004). The effects of an environmental education program on responsible environmental behavior and associated environmental literacy variables in Taiwanese college students. The Journal of Environmental Education, 35(2): 37-48.
• Hungerford, R. H. & Peyton, R. B. (1976). Teaching environmental education. Portland, ME: J. Weston Walch. In Hsu, Shih-Jang. (2004). The effects of an environmental education program on responsible environmental behavior and associated environmental literacy variables in Taiwanese college students. The Journal of Environmental Education, 35(2): 37-48
• Karataş, A. (2011). Çevre Bilincinin Geliştirilmesinde Doğa Tarihi Müzeleri’nin Rolü. Akademik Bakış Dergisi. Sayı:27. Kasım-Aralık.
• Kiziroğlu, İ. (2000). Türk Eğitim Sisteminde Çevre Eğitimi ve Karşılaşılan Sorunlar, V. Uluslararası Ekoloji ve Çevre Sorunları Sempozyumu: Çevre Eğitimi, 1-2 Kasım 2000, Ankara.
• Külköylüoğlu, O. (2000). Çevre Eğitiminde Yapısal Unsurlar ve Amaçlar Üniversitelerin Eğitimde Önemi, V. Uluslar Arası Ekoloji ve Çevre Sorunları Sempozyumu, Ankara.
• Özdemir, O. (2010). Doğa Deneyimine Dayalı Çevre Eğitiminin İlköğretim Öğrencilerinin Çevrelerine Yönelik Algı Ve Davranışlarına Etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 27, s. 125-138.
• Özer, U. (1991). “Çevre Eğitimi”, Türkiye’de Çevre Kirlenmesi Öncelikleri Sempozyumu Kitabı, 21-22, İstanbul.
• Pooley, J.A. and O’Connor, M. (2000). Enviromental Education and Attitudes. Environment and Behavior, 32 (5): 711–724.
• Roth, C. E. (1992). Environmental literacy: its roots, evolution and directions in the 1990s. Columbus, OH: ERIC Clearinghouse for Science, Mathematics, and Environmental Education.
• Seçgin, F., Yalvaç, G. ve Çetin, T. (2010). İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Karikatürler Aracılığıyla Çevre Sorunlarına İlişkin Algıları, International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 11-13 November, Antalya
• Soran, H., Morgil, İ., Yücel, S., Atav, E. ve Işık, S. (2000). “Biyoloji Öğrencilerinin Çevre Konularına Olan İlgilerinin Araştırılması ve Kimya Öğrencileri ile Karşılaştırılması”, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 128-139.
• Şimşekli, Y. (2001). Bursa’da “Uygulamalı Çevre Eğitimi” Projesine Seçilen Okullarda Yapılan Etkinliklerin Okul Yöneticisi ve Görevli öğretmenlerin Katkısı yönünden Değerlendirilmesi, U.Ü. Eğ. Fak. Dergisi, cilt: XIV, sayı: 1, 73-84.
• Şimşekli, Y. (2004). Çevre Bilincinin Geliştirilmesine Yönelik Çevre Eğitimi Etkinliklerine İlköğretim Okullarının Duyarlılığı, Uludağ Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, XVII (1), 2004, 83-92
• Şimşekli, Y. (2010). The Original Activites for Environmental Education and Their Effects on Students (A Case Study in Bursa), İlköğretim Online, 9(2), 552-560.
• Tanrıverdi, B. (2009). Sürdürülebilir Çevre Eğitimi Açısından İlköğretim Programlarının Değerlendirilmesi, Eğitim ve Bilim, vol.34, no. 151, 89-103
• Tuncer, G., Sungur, S., Tekkaya, C. ve Ertepınar, H. (2004), “Environmental Attitudes of the 6th Grade Students from Rural and Urban Areas : A Case Study for Ankara”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 167-175.
• Uluçınar Sağır, Ş., Aslan, O. ve Cansaran A. (2008). İlköğretim Öğrencilerinin Çevre Bilgisi ve Çevre Tutumlarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi, İlköğretim Online, 7(2), 496-511.
• UNESCO (1980). Environmental education in the light of the Tbilisi conference. In Hsu, Shih-Jang. (2004). The effects of an environmental education program on responsible environmental behavior and associated environmental literacy variables in Taiwanese college students. The Journal of Environmental Education, 35(2): 37-48.
• Uzun, N. ve Sağlam, N. (2006). Ortaöğretim Öğrencileri İçin Çevresel Tutum Ölçeği Geliştirme ve Geçerliliği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 240-250
• Ünal, S. ve Dımışkı, E. (1999), “Unesco-Unep Himayesinde Çevre Eğitiminin Gelişimi ve Türkiye‟de Ortaöğretim Çevre Eğitimi”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16-17, 142-154
• Vaughan, C., Gack, J., Solorazano, H. & Ray, R. (2003). The effect on environmental education on schoolchildren, their parents, and community members: a study of intergenerational and intercommunity learning. The Journal of Environmental Education. 34(3), 12-21
• Yılmaz, O., Boone, W. & Andersen, H. O. (2004). Views of elementary and middle school Turkish students toward environmental issues. International Journal of Science Education. 26(12): 1527-1546