Yaratıcı Okuma Çalışmalarının Yaratıcı Düşünme Becerilerini Geliştirmeye Etkisi

Yıl 2019, Cilt: 47, 130 - 144, 12.09.2019

İbrahim Halil Yurdakal

https://doi.org/10.9779/pauefd.492812

Cited By: 10

Öz

Her çağın kendine özgü toplumsal
yaşamı belirleyici olguları vardır. Günümüz bilgi çağında bu olgu “bilgi
üretme” olarak karşımıza çıkmaktadır. Çağımızda başarının sırrı yeni,
uygulanabilir ve işe yarar bilgiler üretmektir. Bu bağlamda günümüzde
yetiştirilmesi planlanan insan profilinin bu üç özelliğe sahip olması
gerekmektedir. Yeni ve faydalı bilgi üretmenin ilk koşulu yaratıcılık
olduğundan bilgi edinmede önemli bir yer kaplayan okumanın da yaratıcı temelli
yapılandırılması gerekmektedir. Bu çalışmada yaratıcı okumanın yaratıcı
düşünmeye etkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Ön test-son test kontrol gruplu
yarı deneysel desene göre desenlenen çalışmanın örneklemini 2017-2018
eğitim-öğretim yılında Denizli Pamukkale ilçesi MEB’e bağlı bir ilkokulda
öğrenim gören iki dördüncü sınıf oluşturmaktadır. Deney ve kontrol grupları
19’ar öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplamada Whetton ve Cameron’un
(2002) geliştirmiş olduğu “How creative are you?” adlı ölçeğin Aksoy (2004)
tarafından Türkçeye uyarlanmış versiyonu olan “Ne Kadar Yaratıcısınız” ölçeği
kullanılmıştır. 14 hafta süren uygulamada deney grubuna yaratıcı okuma süreci
ve yaratıcı okuma teknikleri uygulanırken, kontrol grubuna 2015 Türkçe öğretim
programı uygulanmıştır. 14 haftalık uygulama sonucunda ortaya çıkan bulgular şu
şekilde özetlenebilir: Türkçe öğretim programı ile yapılan okuma çalışmaları
öğrencilerin yaratıcı düşünme becerilerini anlamlı düzeyde azalttığı, yaratıcı
okuma ile yapılan okuma çalışmalarının ise öğrencilerin yaratıcı düşünme
becerilerini anlamlı bir şekilde artırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca deney
ve kontrol gruplarının son testlerine bakıldığında yaratıcı okuma yapılan deney
grubunun yaratıcı düşünme becerileri kontrol grubuna göre anlamlı düzeyde
yüksektir.

Anahtar Kelimeler

yaratıcılık, yaratıcı düşünme, okuma, yaratıcı okuma

The Effects of Creative Reading Practices on the Skills of Creative Thinking

Öz

Every age has its own unique phenomena forming its social life. In today's information age, this phenomenon is expressed as “producing knowledge”. The secret of success in the age of information is to produce new, practical and useful information. In this regard, the human profile that is planned to be trained in the age of information is also required to have these three characteristics. As creativity is the first condition of producing new and beneficial information, reading which has an important place in acquiring information needs to be based on creativity. In this study, it was tried to determine the effect of creative reading on creative thinking. The present study employs an experimental research methodology using pre-test and post-test control group design. The sampling of the study is composed of two classes of fourth-grade students attending a school affiliated to the Ministry of National Education (MoNE). Experimental and control groups consist of 19 students. As the data collection tools, "How creative are you?" scale was used which developed by Whetton and Cameron (2002) and adapted to Turkish by Aksoy (2004). In the 14 weeks of application, the experimental group was applied creative reading process and creative reading techniques, the control group was applied 2015 Turkish curriculum. The findings can be summarized as follows: Reading studies conducted with the Turkish teaching program resulted in a significant decrease in the students 'ability to think creatively and reading studies with creative reading significantly increased the students' creative thinking skills. Furthermore, when examined final tests of experimental and control groups, the creative thinking skills of the experimental group with creative reading are significantly higher than the control group.

Anahtar Kelimeler

creativity, creative thinking, reading, creative reading

Kaynakça

• Aksoy, B. (2004). Coğrafya öğretiminde probleme dayalı öğrenme yaklaşımı. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Boden, M. A. (1990). The Creative Mind: Myths and Mechanisms. London: Weidenfeld and Nicholson.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı - İstatistik, Araştırma Deseni, Spss Uygulamaları ve Yorum (15. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Can, A. (2014). SPSS ile Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi (3. bs), Ankara: Pegem Akademi.
• Creswell, J. (2003). Research Design: Qualitative, Quantitative And Mixed Methods Approaches (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: SAGE Publications.
• Emanuel, R. C. ve Challons-Lipton, S. (2012). Helping Students Transition to Critical and Creative Thinking at the Intersection of Communication and Art, International Journal of Humanities and Social Science, 2 (11), 1-9.
• Karataş, S. ve Özcan, S. (2010). Yaratıcı düşünme etkinliklerinin öğrencilerin yaratıcı düşünmelerine ve proje geliştirmelerine etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 225-243.
• Leedy, P. ve Ormrod, J. (2001). Practical research: Planning and design (7th ed.). Upper Saddle River, NJ: Merrill Prentice Hall. Thousand Oaks: SAGE Publications.
• McVey, D. (2008). Why all writing is creative writing. Innovations in Education & Teaching International, 45 (3), 289–294.
• MEB (2009). İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (1- 5. Sınıflar), Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım Evi.
• MEB (2015). İlköğretim Türkçe Dersi (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım Evi.
• MEB (2017). Taslak Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar), Ankara.
• Mumford, M. D. ve Gustafson, S. B. (1988) Creativity syndrome: İntegration, application and innovation. Psychological Bulletin, 103: 27-43.
• NACCCE (1999). National Advisory Committee on Creative and Cultural Education, Report to the Secretary of State for Education and Employment the Secretary of State for Culture, Media and Sport.
• Rawlinson, J. G. (1995). Yaratıcı Düşünme ve Beyin Fırtınası (Creative Thinking And Brain Storming). (Çev: Değirmen, O.). İstanbul: Rota Yayıncılık.
• Ramsey, E. (1930). Creative reading, The Elementary English Review, 7 (5), 116-123.
• Saliceti, F. (2015). Educate for creativity, Procedia- Social and Behavioral Sciences, 197: 1174 – 1178.
• Simonton, D. K. (2003). Scientific creativity as constrained stochastic behavior: The integration of product, person and process perspectives, Psychological Bulletin, 129, 475–494.
• Torrance, E. P. ve Goff, K. (1989). A Quiet Revolution, Journal of Creative Behavior, 23 (2), 136-145.
• Von Oech, R. (1983). Whack on the Side of the Head: How to Unlock Your Mind for Innovation, ABD: Warner Books.
• Yazıcı, T. ve Topalak, Ş. İ. (2013). Yaratıcı düşünme becerisinin müzik öğretiminde kullanılabilirliği ile ilgili öğretmen görüşleri, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2 (4), 195-204.
• Yıldırım, R, (1998), Yaratıcılık ve Yenilik, İstanbul: Sistem Yayıncılık.