FRANSIZ İŞARET DİLİNDE SELAMLAŞMA VE TANIŞMA ÖĞRETİMİ

Yıl 2020, Sayı: 39, 61 - 71, 14.04.2020

Ertan Kuşçu Rıfat Günday (yabancı Diller Eğitimi)

https://doi.org/10.30794/pausbed.681863

Öz

İnsanoğlunun en temel gereksinimlerinden biri olan iletişim duygu, düşünce ya da bilginin sözlerle, jestlerle, mimiklerle, şekillerle, resimlerle, sembollerle ve işaretlerle aktarılma sürecinde gerçekleşir. Bu süreçlerde farklı araçların kullanılmasının birçok nedeni vardır. Bunlardan biri, işitme (sağır-dilsiz) engelliliktir. Sağırlık ve dilsizlik, her zaman insanın elinde olan bir durum değildir. Günümüz toplumlarında birçok işitme engelli birey vardır ve bu bireyler, kendi aralarında sözsüz düzeneklerle anlaşabilmektedirler. Bu çalışmanın amacı, Fransız işaret dili alfabesini, söz varlığını, yapısını ve örneklerle işaret dilinin iletişim gücünü ortaya koymaktır. Çalışmanın yöntemi betimsel bir nitelik taşımaktadır. Bu bağlamda, Fransız işaret dilinin ortaya çıkışında keşişlerin ve manastır yaşamının etkisi oldukça büyüktür. Bununla birlikte, 1789 Fransız İhtilali’nden sonra işaret dilinin dini kurumların tekelinden çıkmaya başladığı görülmektedir. Bilindiği gibi tüm işaret dillerinin kendi içinde yapısal özellikleri vardır ve bu durum, Fransız işaret dili için de geçerlidir. Fransız işaret dilinde bazen tek bir işaretle bir sözcük, bazen bir işarete eşlik eden çeşitli değişkenlerle (yüz ifadeleri, bakış, vücudun duruşu, ağız hareketi, vb.) farklı sözcükler anlatılabilmektedir. Hatta işaretin konumu (baş, yüz, göğüs, karın hizası) anlatılmak istenen ifade hakkında destekleyici bilgiler vermektedir. Buna karşın, bu değişkenlerden birinin yanlış yapılması duygu, düşünce ya da bilginin yanlış aktarılmasına neden olur. Öte yandan işaret dili sözlükleri dışında kalan diğer ifadeler (sayılar, günler, aylar, mevsimler, ticari markalar, kişi ve şehir adları gibi) alfabedeki işaretlerle gösterilmektedir. Bu ifadeler, yazı dilinde olduğu gibi, işaret dilinde de kısaltılarak ve işarete eklenen yeni bir değişkenle (döndürme, sallama, çevirme gibi) yapılabilmektedir. Ayrıca bu çalışmada, Fransız işaret dili alan yazı taraması yapılarak işaret dilinin söz dizimi, günlük dilde selamlaşma ve tanışma ifadeleri örneklerle açıklanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Fransız işaret dili, Fransız işaret dili alfabesi, işaret, sözcük, sözlü dil

Kaynakça

• Baltaş, Z., Baltaş, A. (2005). Bedenin Dili, 37. Basım, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Başar, E. (2008). Genel Öğretim Yöntemleri, Kardeşler Ofset Matbaacılık. Samsun.
• Caradec, F. (2005). Beden Dili Sözlüğü, (Çev. Ceyda Aktaş), 1. Basım, Kitap yayınevi Ltd., İstanbul.
• Companys, M. (2015). Dictionnaire 1200 Signes, la Langue des Signes Française, Editions Monica Companys, Paris.
• Freeman, G. Henry (2008). Language, Culture, and Hegemony in Modern France: 1539 to the Millennium, , Summa Publication., Birmingham.
• Karaca, M. F. & Bayır, Ş. (2018). Türk İşaret Dili İncelemesi: İletişim ve Dil Bilgisi, Ulusal Eğitim Akademisi Dergisi (UEAD), 2 (2), 35-58.
• Karaca, M. F. &Görgünoğlu, S. (2016). Türkçe’den Türk İşaret Dili’ne. İleri Teknoloji Bilimleri Dergisi. 5 (1). 15-27.
• Kaya, Ç . (2009). İşitme Engelliler ve Dil, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten, 54 (2006/1), 165-176.
• Lestienne, C., Piq, P., Sagart, L., Dehaene, G. (2012). La plus belle histoire du langage, Editions du Seuil, Paris.
• Marchal, O., Tessier, T. (2017). La Langue des Signes Française, Cet Auteur Français, Editions Garnier, Paris.
• Marchal, O., Tessier, T. (2019). Petit Guide de Conversation, en Langue des Signes Française, Editions Rues des enfants, Slovénie.
• Navarro, J., Karlins, M. (2008). Beden Dili, 1. Basım, Alfa yayınları, İstanbul.
• Web 1. Erişim: [https://www.who.int/deafness/estimates/en/] Erişim tarihi: 05.01.2020. Web 2. Erişim: [https://simple.wikipedia.org/wiki/French_Sign_Language#cite_note-2] Erişim tarihi: 06.01.2020. Web 3. Erişim: [https://www.fnsf.org/] Erişim tarihi: 07.01.2020. Web 4. Erişim: [https://www.inserm.fr/information-en-sante/dossiers-dinformation/ troubles-de-laudition-surdites] Erişim tarihi: 08.01.2020. Web 5. Erişim: [http://www.nilufer.bel.tr/haber-5276-nadarin_buyuk_portreleri_nilufer de_] Erişim tarihi: 09.01.2020