YAPISAL SERMAYENİN İŞLETME PERFORMANSINA ETKİSİNDE ÖRGÜTSEL ÇEVİKLİĞİN ARACILIK ROLÜ

Yıl 2022, Sayı: 48, 171 - 184, 01.01.2022

Faruk Çakmak

https://doi.org/10.30794/pausbed.876137

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı; yapısal sermaye, örgütsel çeviklik ve işletme performansı değişkenleri arasındaki ilişkileri incelemektir. Araştırmanın ana sorgusu; örgütsel çevikliğin yapısal sermaye ve işletme performansı arasındaki ilişkide aracılık rolüne sahip olduğu üzerine temellendirilmiştir. Araştırma verileri, Türkiye’de hizmet sektöründe İstanbul, Bursa, Erzurum ve Erzincan illerinde faaliyet gösteren bir işletmenin 676 çalışanına yapılan çevrimiçi anket sonucunda elde edilmiştir. Veri analizinde kademeli olarak SPSS 22 ve AMOS programlarından yararlanılmıştır. Araştırma bulgularına göre; örgütsel çevikliğin yapısal sermaye ve işletme performansı arasındaki ilişkide aracılık rolüne sahip olduğu belirlenmiştir. Ayrıca araştırmanın diğer hipotezlerini oluşturan ve değişkenler arasındaki direkt ilişkileri içeren önermeler desteklenmiştir. Araştırma sonuçları üzerinden sektör yöneticilerine ve gelecekte yapılacak çalışmalara önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yapısal sermaye, Örgütsel çeviklik, İşletme performansı

The Mediating Role of Organizational Agility in the Effect of Structural Capital on Business Performance

Öz

The aim of this study is to examine the relationships between structural capital, organizational agility and business performance variables. The main query of the research is based on the fact that organizational agility has a mediating role in the relationship between structural capital and business performance. Research data was obtained with the online survey from a company's 676 employees operating in the service sector in Istanbul, Bursa, Erzurum and Erzincan province, in Turkey. SPSS 22 and AMOS programs were gradually used in data analysis. According to the research findings; It has been determined that organizational agility has a mediating role in the relationship between structural capital and business performance. In addition, propositions that constitute the other hypotheses of the research and contain direct relationships between variables were supported. According to the research findings, recommendations were made to the sector managers and future studies.

Anahtar Kelimeler

Structural capital, Organizational agility, Organizational performance

Kaynakça

• Ağca, V. (2005). İç Girişimcilik Yapısı ve Firma Performansına Etkileri: Denizli Tekstil Sektöründeki Firmalarda Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi.
• Akal, Z. (1992). İşletmelerde Performans Ölçü ve Denetimi. MPM, Ankara.
• Ateş, A., Aydın, A. U., Şahin, M. (2019). “Alman Turistlerin Türkiye’yi Algılamaları ve Tekrar Ziyaret Niyetleri Üzerine Bir Araştırma: Antalya Örneği”, Social Sciences Studies Journal (SSSJournal), 5/29, 115-129.
• Baki, B. (2003). “21. yüzyılın üretim paradigması: çevik üretim.” İktisadi İdari Bilimler Dergisi, 17/1–2, 291–305.
• Bontis, N. (1998). “Intellectual Capital: An Exploratory Study That Develops Measures And Models”, Management Decision, 36/2, 63-76.
• Bontis, N., Keow, C., Chua, W. ve Stanley, R. (2000). “Intellectual capital and business performance in Malaysian industries”, Journal of Intellectual Capital, 1/1, 85-100.
• Büyükozan, G. (2002). “Entelektüel Sermaye Yönetimi”, KalDer Forum, 5/2, 35-44.
• Chen, Y. (2008). “The Positive Effect of Green Intellectual Capital on Competitive Advantages of Firms”, Journal of Business Ethics, 77/3, 271-286.
• Çelik, M. ve Çıra, A. (2013). “Örgütsel Vatandaşlık Davranışının İş Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisinde Aşırı İş Gücünün Aracılık Rolü”, Ege Akademik Bakış Dergisi, 13/1, 11-20.
• Demir, Y. ve Demirel, E. T. (2011). “Rekebet Avantajı Yaratmada Entellektüel Sermayenin Önemi”, İşgüç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 13/1, 85-91.
• Emrem, A. E. (2002). Strateji Odaklı Organizasyonel Performans Yönetim Sistemi Kapsamında Entelektüel Sermaye Performansının Ölçümü. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Sakarya Üniversitesi.
• Eren, D. (2007). Örgütsel Hizmet Odaklılığın İşletme Performansı Üzerindeki Etkisi: Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Erciyes Üniversitesi.
• Ertaş, F., Coşkun, M. (2005). “Turizm İşletmelerinde Entelektüel Sermayenin Ölçülmesi ve İMKB’deki Turizm Şirketlerinde Ampirik Bir Uygulama”, S.Ü. İ.İ.B.F. Sosyal ve Ekonomik Dergisi, 10, 121-138.
• Jackson, D. L., Gillaspy Jr, J. A. & Purc-Stephenson, R. (2009). “Reporting Practices in Confirmatory Factor Analysis: An Overview and Some Recommendations”, Psychological Methods, 14/1, 6-23.
• Kanıbir, H. (2004). “Yeni Bir Rekabet Gücü Kaynağı Olarak Entelektüel Sermaye ve Organizasyonel Performansa Yansımaları”, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 1/3, 77-85.
• Karahan, A., Yılmaz, H. (2010). “Öğrenen Örgüt ve Bilgi Yönetimi İlişkisi: Afyonkarahisar İlinde Bulunan Hastane Yöneticileri Üzerine Bir Araştırma.” Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(1): 147‐174.
• Kasap, C., Peker, D. (2009). “Çevik Üretim: Otomotiv Ana Sanayinde Faaliyet Gösteren Bir İşletmenin Çevikliğinin Ortaya Konmasına Yönelik Bir Araştırma”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8/27, 57-78.
• Kurgun, Osman., Akdağ, G. (2013). “Entelektüel Sermaye ve Örgüt Performansı İlişkisi: Akdeniz Bölgesindeki Otel İşletmelerinde Bir Araştırma”, NEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2, 155-176.
• Kurşunmaden, F. (2009). “Değer mühendisliği açısından işletmelerdeki entellektüel sermaye unsurlarının analizi”, Journal of Azerbaijani Studies, 10/3, 40-58.
• Küçükkancabaş, S., Akyol, A., Ataman, B. (2006). “İlişki Pazarlaması Bileşenlerinin Şirket Performansı Üzerindeki Etkileri: İçecek Sektöründe Uygulamalı Bir Araştırma”, MÜ SBE Öneri, 7/25, 131-139.
• Özevren, M. ve Yıldız, S. (2010). “Entelektüel Sermayenin Ölçüm Yöntemleri ve Kriterlerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma”, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 29/2, 275-289.
• Navarro, C. G. J., Acosta, S. P., Wensley, K. P. A. (2016). “Structured Knowledge Processes and Firm Performance: The Role of Organizational Agility.” Journal of Business Research. 69/5, 1544-1549.
• Nordström, K. A. ve Ridderstrale, J. (2000). Delifişeklik; Sermayeyi Dans Ettiren Yetenek, (Çev., E. Koparan), Kontent Yayınları, İstanbul.
• Pablos, P. O. (2002). “Evidence of Intellectual Capital Measurement From Asia Europe an the Middle East”, Journal of Intellectual Capital, 3/3, 287-302.
• Pena, I. (2002). “Intellectual capital and business start-up success”, Journal of Intellectual Capital, 2/2, 180-198.
• Sarıaltın, H. (2003). Örgüt Performansının Ölçülmesinde ve Geliştirilmesinde Kıyaslama Yöntemi ve İmalat Şirketlerinde Kıyaslama Uygulamaları. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Sakarya Üniversitesi.
• Sağır, M., Gönülölmez, A. (2019). “Yapısal Sermaye Ve İnsan Sermayesinin İşletme Performansına Etkileri: Örgütsel Çevikliğin Aracılık Rolü”, Mehmet Akif Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11/27, 58-77. Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2015). A beginner's guide to structural equation modeling, 4th Edition. Taylor and Francis. United Kingdom. Tavakol, M. & Dennick, R. (2011). “Making Sense of Cronbach's Alpha”, International Journal of Medical Education, 2, 53-55.
• Turunç, Ö. (2006). Bilgi Teknolojileri Kullanımının İşletmelerin Örgütsel Performansına Etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi.
• Ustasüleyman, T. (2008). “Çevikliğin İşletme Performansına Etkisine Yönelik Yapısal Bir Model Önerisi”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10/2, 161-178.
• Uzay, Ş. ve Savaş, O. (2003). “Entelektüel Sermayenin Ölçülmesi: Mobilya Sektöründe Karşılaştırmalı Bir Uygulama Örneği”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20, 163-181.
• Vokurka, R., and Flıedner, J. G., (1998). “The Journey Toward Agility”, Industrial Management & Data Systems, 98(3/4): 165.
• Welle, J. A. (2014). Human Capital Investment: How Are Employees Valued? A Comparative Analysis of Professional Sports and Corporate America in the 21st Century. (Master of Business Administration). The College of St. Scholastica.
• Yaralıoğlu, K. (2001). “Performans Değerlendirmede Analitik Hiyerarşi Proses”, Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 16/1, 129-142.
• Yılmaz, B., Şahin, İ. E., Güler, E. (2005). “Bilgi Çağında Entelektüel Sermaye Anlayışının Muhasebe Bilgi Sistemi Açısından Değerlendirilmesi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 8/1, 91-10.