An Evaluation of Social Studies Textbooks in Turkey: A Content Analysis for Curriculum and Content Design

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 2, 447 - 457, 31.08.2019

Necati Tomal , Murat Bayram Yılar

https://doi.org/10.33403/rigeo.579946

Öz

The objective of this study is to evaluate the content of social studies textbooks, which are written and taught based upon the social studies curriculum adopted between 1968-2018, in terms of the curriculum and content designs, and some general educational principles. For this purpose, document analysis, one of the qualitative research methodology, was used in this study. Accordingly, 12 social studies textbooks for different levels of class written based upon the social studies curriculum adopted in 1968, are the primary document resources of the research. The curriculum, upon which the textbooks are based, was also used as resource. For data analysis, content analysis technique was used. The results obtained from the study show that the generally-adopted approach to develop the content of social studies textbooks was single-disciplinary approach before 2005; however it was replaced by interdisciplinary approach then, with the impact of changing curriculum. Another study result shows that the content of social studies textbooks was developed based upon the disciplines of history and geography in general, and also citizenship to a limited extent before 2005. However, as it is determined, many other disciplines such as psychology, sociology, economics, science and technology in addition to those specified above, have a major impact on the content of textbooks since this date. Also, the relevant results indicate that the knowledge content was much richer in textbooks before 2005; however, in the current social studies textbooks, the knowledge intensity has decreased as the knowledge variety has increased in time. It has been determined that the social studies textbooks are developed by considering the chronology and from near-to-far principles in general so far.

 

Anahtar Kelimeler

Texbooks, social studies, content design

Kaynakça

• Akşit, N., Sanır, F. ve Asal, T. (1979). Ortaokullar için sosyal bilgiler 2. Milli Eğitim Basımevi, Ankara.Alaca, E. (2017). Sosyal bilgiler ders kitapları üzerine bir değerlendirme. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 6(18), 759-785. Alıcı, B. (2012). Eğitim programı tasarımı ve modelleri. (Editör: H. Şeker), Eğitimde Program Geliştirme İçinde (s. 71-80), Anı Yayıncılık, Ankara.Ambarlı, A. (2010). Türkiye’de cumhuriyetten günümüze sosyal bilgiler programları (değişiklikler, düzenlemeler ve güncellemeler). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.Baykara, K. (2012). İçeriğin ve eğitim durumlarının düzenlenmesi yaklaşımı. (Editör: H. Şeker), Eğitimde Program Geliştirme İçinde (s. 168-172), Anı Yayıncılık, Ankara.Çalapala, R. (1978a). Sosyal bilgiler(ilkokul:4). İnkılap ve Aka Kitabevleri, İstanbul.Çalapala, R. (1978b). Sosyal bilgiler(ilkokul:5). İnkılap ve Aka Kitabevleri, İstanbul.Çepni, S. (2012). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Celepler Matbaacılık, Trabzon.Demirel, Ö. (2010). Eğitimde program geliştirme. Pegem Akademi, Ankara.Ertürk, M. ve Güler, E. (2017). 5., 6. ve 7. Sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarının öğretmen görüşlerine göre incelenmesi (Muğla ili örneği). Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 5(8).Evirgen, Ö. vd.’leri (2017). Sosyal bilgiler 5. sınıf kitabı. MEB Yayınları, Ankara.Genç, E., Polat, M. M. ve Başol, S. (2008). Sosyal bilgiler 6. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara.Gülcan, G., Bayram, Ö. ve Kılıç, Z. (2010). Sosyal bilgiler 5. Koza Yayın, Ankara.Gülersoy, A. E. (2012). İdeal ders kitabı arayışında sosyal bilgiler ders kitaplarının bazı özellikler açısından incelenmesi. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education (IJTASE), 2(1), 8-26.Gültekin, G., Akpınar, M., Nohutçu, M., vd.’leri, (2018). Sosyal bilgiler 7. sınıf kitabı. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara.İncekara, S., Karatepe, A. (2010). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin yeni program temelinde ders kitaplarına yönelik düşünceleri. Marmara Coğrafya Dergisi, 21, 46 – 64.Karabacak B., Turan, İ. (2007). İlköğretim birinci kademe sosyal bilgiler ders kitaplarının sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarına göre bir değerlendirmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 209-233.Karagöz, D., Tekerek, M. ve Kaya, N. (2008). Sosyal bilgiler 5. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara.Keçe, M. (2013). Sosyal bilgiler ders kitaplarında öğrenme-öğretme süreci. (Editör: B. Akbaba), Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu Sosyal Bilgiler İçinde (s. 41-46), Pegem Akademi, Ankara.Keskin, Y. (2002). II. Meşrutiyetten günümüze kadar uygulanmış olan sosyal bilgiler öğretim programlarının analizi ve karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.Kop, Y. (2016). Finlandiya. (Editör: C. Öztürk), Farklı Ülkelerin Sosyal Bilgiler Öğretim Programları İçinde (s. 131-140), Pegem Akademi, Ankara.Köksal, N., F. (2012). Öğretim içeriğinin seçimi ve düzenlenmesi. (Editör: Ş. Tan), Öğretim İlke ve Yöntemleri İçinde, Pegem Akademi, Ankara.M.E.B. (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersi 6-7 öğretim programı kılavuzu. Ankara.M.E.B. (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı. Ankara.Nalçacı, A. (2011). İlköğretim 5. sınıf sosyal bilgiler ders kitabının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Erzurum örneği). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 321-335.Nas, R. (2000). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi. Ezgi Kitapevi Yayınları, Bursa.Oral, B. (2017). Eğitimde program geliştirme ve değerlendirme. Pegem Akademi, Ankara.Önal H., Kaya, N. (2006). Sosyal bilgiler ders kitaplarının (4 ve 5. sınıf) değerlendirilmesi. BAÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(16), 21-37.Öztürk, C., Dilek, D. (2005). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi. Pegem Yayınları, Ankara. Pinto, L. E. (2007). Textbook Publishing, Textbooks, and Democracy: A Case Study. Journal of Thought, 40(3), 99-121.Sönmez, V. (2011). Öğretim ilke ve yöntemleri. Anı Yayıncılık, AnkaraŞahin, E. (2018). Sosyal bilgiler 5. Anadolu Yayıncılık, Ankara.Şenünver, G., Karabulut, E., Kesim, H.,Turgut, R., Ercan, N. vd.’leri. (1999). Sosyal bilgiler 7. Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.Şenünver, G., Karabulut, E., Kesim, H.,Turgut, R., Ercan, N. vd.’leri. (2001). Sosyal bilgiler 6. Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.Taş, M., A. (2007). Yeni sosyal bilgiler ders kitaplarına ilişkin öğretmen görüşlerinin belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 519-532.Taşdemir, M. (2011). Öğretimin planlaması. (Editör: B. Duman), Öğretim İlke ve Yöntemleri İçinde, Anı Yayıncılık.Ütkür, N. (2018). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler ders kitaplarına yönelik 2005-2018 yılları arasındaki makalelerin incelenmesi. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(3),1-11.Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık, Ankara.Yılmaz, F., Bayraktar, H., Özden, M., vd.’leri. (2018). Sosyal bilgiler 6. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara.