Transformation Of Myth Into Poetic Discourse In Baudelaire: Dionysos

Yıl 2016, Sayı: 4, 58 - 69, 21.04.2016

Yavuz Kızılçim

https://doi.org/10.29000/rumelide.336459

Öz

In this study, the cognitive discourse of the poem Soul of the Wine (l'Ame du Vin) of
Baudelaire will be examined in the framework of Dionysos’s myth. We see that the poet
tells the adventure of the humanity through the adventure of wine making by making the
mythological god speak and using his story in the poem. The poet, with a sense of
symbolization peculiar to him, finds the chance to include his ideas about the humans in
his poems through the myth of wine. The subject of the poem utters the lines in the future
tense with using the words of Dionysos and implicating his goodwill in terms of deriving
benefits. Examining Baudelaire’s special grammar becomes a requirement in transferring
the myth into a different perception level and in these transferences which connect the
deep and surface structures. In this context, the poem will be examined by taking into
consideration whether the myth corresponds to its counterpart in the human cognition or
not. The cognitive discourse of Baudelaire’s poetry consists of depicting the human with
his simple, everyday concerns or telling the situations and the events that he witnesses in  the vocabulary of the myth. As a poet, he evaluates the insensitive masses in terms of the
humanitarian values, he concentrates on total positive design principles and by activating
the readers’ prior knowledge, he writes his poems with metaphors coherent with the wine
signifier. He prefers the method in which he makes the readers find the truth through
myths by navigating them from the data available to unavailable. In conclusion, it can be
said that the myth of Dionysos forms the poetic discourse of Baudelaire.

Anahtar Kelimeler

Dionysos's myth, cognitive discourse of poetry, soul of wine, future representation, investment

Baudelaire'de Söylenin Söyleme Dönüşümü: Dionysos

Öz

Bu çalışmada Baudelaire'in (l'Ame du Vin) Şarabın Ruhu şiirinin bilişsel söylemi şarap tanrısı
Dionysos söyleni temel alınarak değerlendirilecektir. Ozanın, söylen tanrısını
konuşturarak, onun tüm birikimini insana yatıran öyküsünü şiirine konu
edinerek, insanın yeryüzü serüvenini şarabın üretim serüveni üzerinden
etkinleştirdiğine tanık oluyoruz. Ozan kendine özgü bir simgeleştirme ve
tasarım anlayışıyla oluşturduğu şiirinde şarap söyleni üzerinden insana değgin
tasarılarını şiirleştirme olanağı bulur. Şiirin öznesi şarap üzerinden insana
yatırım yapan Dionysos'un sözleriyle ilerde bir kazanç sağlamak yönündeki (iyi)
niyetini sezdirerek dizeleri gelecek zaman
kipinde sözceliyor. Ozanın, söyleni farklı bir
algılama düzlemine aktarmada, söylen bu yeni boyuta taşınırken derin ve yüzeysel
yapıyı birbirine bağlayan dönüşüm işlemlerinde, söylen tanrısının yaratıcı
edimlerine yerinde karşılıklar yükleyerek sözcelemesi, öncelikle bu,
Baudelaire'e özel dilbilgisini ele almayı zorunlu kılıyor. Bu bağlamda şiir,
söylenin insan bilişselliğindeki karşılıklarıyla örtüşmesi ve/veya örtüşmemesi
dikkate alınarak irdelenecektir. İnsanı günlük telaşlarının, basit kaygılarının
odağında sergileme, tanık olduğu durum ya da olayları söylene özgü
sözvarlığıyla dile getirerek şiirleştirme anlayışı Baudelaire şiirinin bilişsel
söylemini oluşturuyor. Bir ozan olarak o, duyarsız kitleyi daha çok insani
değerler açısından değerlendirir ve tümüyle olumlu bir tasarım ilkesi üzerinde
yoğunlaşarak şiirine taşıdığı bu bilişsel yapıyı, okurun bu konudaki önceki
bilgilerini etkinleştirerek şarap göstereniyle bağdaşık eğretilemelerle
şiirleştirir. Şiirde yatırımı önceleyen bir tasarım dizgesinden yararlanır ve
bu şekilde söylen aracılığıyla asıl gerçeği buldurma ve eldeki verilerden
olmayana ergi yöntemini yeğler, özetle Dionysos söyleni Baudelaire şiirinin
söylemini oluşturuyor.

Anahtar Kelimeler

Dionysos söyleni, şiirin bilişsel söylemi, şarabın tini, gelecek tasarımı

Kaynakça

• Baudelaire, C. (2011). Les Fleurs du Mal. Paris: réimpression Éfélé de l'édition Poulet-Malassis et de Broise, 1861, BeQ, Kötülük Çiçekleri, Ahmet Necdet Çevirisi,2006, İstanbul: Dharma.
• Baudelaire, C. (2009). Le Spleen de Paris, Les Paradis artificiels. Bookking International, Les Fleurs du mal suivies du Spleen de Paris: Éditions de Clairefontaine, 1947, La Guilde du Livre, Lausanne. Introduction, éclaircissements et notes de Blaise Allan, BeQ, Jean-Yves Dupuis, Paris/ Paris Sıkıntısı (Tahsin YücelÇevirisi), 1984, İstanbul: Adam.
• Caron, J. (1983). Les Régulations du Discours, psycholinguistique et pragmatique du langage. Paris: PUF.
• Chevalier, J. & Gheerbrant, A. (1982). Dictionnaire des symboles. Paris: Editions Robert Laffont S.A et Editions Jupiter.
• Chomsky, N. (2001). Language and Mind. Third Edition, Cambridge University Press, (Dil ve Zihin, Ahmet Kocaman çevirisi) Ankara: Ayraç.
• Danon-Boileau, L. (2007). Le sujet de l'énonciation, Psychanalyse et linguistique, Réference et Enonciation, L'homme dans la Langue. Gap, Ophrys. Sözcelem Öznesi-Psikanaliz ve Dilbilim, Mehmet Baştürk çevirisi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları, 1998/ 2.Basım: Psikanaliz ve Dilbilim (Sözceleme Öznesi) Nisan. Ankara: De Ki Basım Yayım.
• David-Ménard, M. (2005). Deleuze et la psychanalyse, l'altercation. Paris: PUF.
• Doğan, M. N. (2008). Divan Şiirinde "Şarap" metaforları. İstanbul: Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, Sayı:38.
• Erhat, A. (1996). Mitoloji Sözlüğü. İstanbul: Remzi.
• Fink, G. (2010). Antik Mitolojide Kim Kimdir. Serpil Erfındık Yalçın (çev.) İzmir: İlya İzmir.
• Fontanier, P. (1977). Les Figures du discours, Introduction par Gérard Genette. Paris: Flammarion.
• Greimas, A, J. et Courtes, J. (1979). Sémiotique: Dictionnaire raisonné de la théorie du langage. Paris: Classiques Hachette.
• Greimas, A. (1972). Essais de sémiotique poétique. Paris: Larousse.
• Hamilton, E. (2004). Mitologya. Ülkü Tamer (Çev.) İstanbul: Varlık.
• İndirkaş, Z. (2012). Tanrının Maskesi ya da Maskenin Tanrısı. İstanbul: Tiyatro Dergisi, 335, sayı 5.
• Kristeva, J. (1974). La Révolution du langage poétique. Paris: Editions du Seuil.
• Le Nouveau Petit Robert (1993). Dictionnaire alphabétique et analogique de la langue française. Montréal, Canada.
• Saraç, T. (1989). Fransızca-Türkçe Büyük Sözlük. İstanbul: Adam.
• Todorov, T. (1979). Sémantique de la poésie. Paris: Editions du Seuil.
• Türk Dil Kurumu. (1983). Türkçe Sözlük. Ankara: TDK.
• Vardar, B., Güz N., Öztokat E., Senemoğlu O., Sözer E. (1988). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü. İstanbul: ABC.
• Yalt, A. R. (1975). Fransızca-Türkçe Deyimler Sözlüğü, İstanbul: Remzi.