The Influence of the Soviet Thought on the Aydınlık Magazine (1921) A prototype of Faruk Nafiz’s Poem Sanat

Yıl 2018, - Özel Sayı, 12 - 20, 20.08.2018

Dinçer Apaydın

https://doi.org/10.29000/rumelide.454225

Cited By: 1

Öz

It is known that the Turkish poetry, which
continued to develop with the influence of the movements of nationalization and
secularization, was introduced to the understanding of art from the Soviet
school by Nazım Hikmet and the poets following him. These influences from the
Soviet geography of Turkish literature which has established cultural relations
with western civilization since the beginning of the nineteenth century,
especially France, allow for significant changes in the natural course of
Turkish poetry. Nâzım Hikmet, who is the leading poet of free verse, is a
well-known figure for modern Turkish poetry with his role in this relationship
and his own remark. However, followers of Nâzım Hikmet in terms of form, style
and utterance in the Aydınlık
magazine where the poet actively took place, the presence of some other poets
who related to the Soviets in the ideological context is not well known.
Moreover, in the mentioned magazine Faruk Nafiz, a recognized poet who has been
included in a different discourse in Turkish poetry, has also found with a poem
written under the influence of the period. In this study, poetry that relate to
the Soviet ideology and remain in the second plan will be mentioned in the Aydınlık magazine and a poem which is thought a prototype of
Faruk Nafiz’s milestone poem of the nationalist discourse Sanat will be analyzed.

Anahtar Kelimeler

Republican Period Turkish Poetry, Aydınlık (Literary Magazine), Secularism, Free Verse, Faruk Nafiz Çamlıbel

Sovyet Düşüncesinin Aydınlık Mecmuası (1921) Üzerindeki Etkisi ve Faruk Nafiz’in Sanat Şiirinin Bir Öncülü

Öz

Cumhuriyet'in ilanından önce millîleşme ve
dünyevîleşme hamlelerinin etkisiyle gelişimini sürdüren Türk şiirinin,
özellikle Nâzım Hikmet ve onu takip eden şairler tarafından Sovyet ekolünden
gelen sanat anlayışıyla tanıştırıldığı bilinmektedir. On dokuzuncu yüzyılın
başlarından itibaren batı medeniyeti -özellikle Fransa- ile kültürel ilişkiler
kuran Türk edebiyatının, Sovyet coğrafyasından gelen bu etkiden edindiği
kazanımlar Türk şiirinin doğal seyri içinde önemli bazı değişikliklerin
yaşanmasına olanak sağlar. Serbest nazım ve şiirde biçimsel birtakım
tasarrufların öncü şairi olan Nâzım Hikmet, bu ilişki içindeki rolü ve
kendisine has söyleyişiyle modern Türk şiiri için çok iyi tanınan bir figürdür.
Bununla birlikte şairin de etkin olarak yer aldığı Aydınlık mecmuasında biçim,
üslup ve söyleyiş açısından Nâzım Hikmet'in tarzını takip ederken ideolojik
bağlamda Sovyetler'le ilişki kuran bazı başka şairlerin varlığı yeterince
bilinmemektedir. Ayrıca, adı geçen dergide Faruk Nafiz gibi Türk şiirinde
farklı bir söylemin içinde yer etmiş, tanınan bir şairin de dönemin etkisinde
yazıldığı sezilen bir şiirine rastlanmaktadır. Bu çalışmada Aydınlık mecmuasında Sovyet ideolojisi
ile ilişki kuran ve ikinci planda kalmış şair ile şiirlerden söz edilecek;
Faruk Nafiz’in memleketçi edebiyat anlayışının poetikası mahiyetinde olan Sanat adlı şiirinin öncülü olduğu
düşünülen Anadolu’ya adlı şiiri çözümlenecektir.

Anahtar Kelimeler

Cumhuriyet Dönemi Türk Şiiri, Aydınlık Mecmuası, Sekülarizm, Serbest Nazım, Faruk Nafiz Çamlıbel

Kaynakça

• Ahmet (1924). “Şarka Çevir Yüzünü [Şiir]”, Aydınlık, S.21, s.545. Çıkla, Selçuk (2010). Türk Edebiyatında Manzum Poetikalar 1860 – 1960, Akçağ Yay., Ankara. Faruk Nafiz [Çamlıbel] (1924). “Anadolu’ya [Şiir]”, Aydınlık, S.26, s.671. Faruk Nafiz [Çamlıbel] (1926). “Sanat [Şiir]”, Hayat, S.5, s.8. Karakılıç, Selçuk (2018). “Yeter Söz Savunmanın!”, Sürgün İntihal ve İntihar – Edebiyatımızın Siyasetle İmtihanı, Ötüken Neşriyat, İstanbul, s.105-122. Nazım Hikmet [Ran] (2011). Bütün Şiirleri, Yapı Kredi Yay., İstanbul. Sağlam, Nuri (2006). “Faruk Nafiz Çamlıbel'in Memleketçi Şiirlerinde Anadolu ve Anadolu İnsanı”, Journal of Turkish Studies, Volume: 30/III, Harvard University, s. 71-88. Şarklı (1924). “Genç Leninistler Türküsü [Şiir]” Aydınlık, S.24, s.632. Timurtaş, Faruk K. (1974). “Han Duvarları”, Faruk Nafiz Çamlıbel – Bütün Cepheleriyle Hayatı Hatıraları Şiirleri (Haz. Hilmi Yücebaş), Yaylacık Matbaası, İstanbul, s.190-193. Yaşar Nezihe [Bükülmez] (1923). “Kızıl Güller [Şiir]”, Aydınlık, S.16, s.415.