The investigation of Turkish words and expressions in Miheil Cavahişvili’s novel “Lambalo and Kaşa”

Yıl 2019, Sayı: 15, 479 - 486, 21.06.2019

Gül Mükerrem Öztürk

https://doi.org/10.29000/rumelide.580713

Cited By: 1

Öz

It is quite striking that among the Caucasian
peoples in the 18th and 19th centuries, the adoption of Georgia as a cultural
country. The fact that there were a variety of literary works in this period,
and the existence and writing of many manuscripts in Azerbaijani, Persian,
Ottoman and Arabic is also important. Due to the location, it is seen that
Georgia is affected in terms of their linguistic features from its neighbours:
Azerbaijani Turks in the southeast and in Turkey Turks in the southwestern.
From here, the purpose of our article is to show an example of a language
interaction by comparing the work called "Lambalo and Kaşa" written
by Georgian writer Mikheil Cavahişvili in Georgian in 1925 with its translation
into Turkish by Fahrettin Çiloğlu in 2018. In the article, a biographical and
literary evaluation was made about Miheil Cavahishvili and information about
the content of the work named “Lambalo and Kaşa” was given. When the Georgian
original was examined, it was determined that words and expressions belonging
to Azerbaijani Turkish were preserved in Georgian alphabet by preserving the
original. Later on, the same examination was made for Çiloğlu’s translation and
it is seen that some of the words were translated into Turkey Turkish, some of
them used as they were in Azerbaijani Turkish. In conclusion, based on the
comparative study of “Lambalo and Kaşa”, the existence of common words in the
Turkish and Georgian literary uses, which have differences in the alphabet,
language structure and system, were determined and the influence of Turkish in
Georgian literature was revealed.

Anahtar Kelimeler

Miheil Cavahişvili, "Lambalo and Kaşa", Azerbaijani Turkish, Turkey Turkish

Miheil Cavahişvili’nin “Lambalo ve Kaşa” romanındaki Türkçe kelime ve ifadelerin incelenmesi

Öz

18. ve 19. yüzyıllarda Kafkas halkları arasında
Gürcistan’ın kültürel bir ülke olarak benimsenmesi ve bu dönemde edebiyat
uğraşlarının daha çeşitli ve güçlü olması Azerice, Farsça, Osmanlıca ve Arapça
birçok el yazmalarının bulunması ve yazılması oldukça dikkat çekicidir.
Bulunduğu konumundan dolayı güneydoğuda Azerbaycan Türkleri, güneybatıda
Türkiye Türkleri ile komşu olan Gürcistan’ın dilsel açıdan komşularından
etkilendiği görülmektedir. Buradan hareketle makalemizdeki amaç, Gürcü yazar
Miheil Cavahişvili’nin 1925 yılında Gürcüce yazdığı “Lambalo ve Kaşa” adlı
eseri, Fahrettin Çiloğlu’nun 2018 yılında Türkiye Türkçesine çevirdiği
tercümesi ile karşılaştırılarak söz konusu dil etkileşiminin örneğini ortaya
koymaktır. Makalede ilk olarak Miheil Cavahişvili hakkında biyografik ve edebi
bir değerlendirme yapılmış ve “Lambalo ve Kaşa” adlı eserin içeriği hakkında
bilgi verilmiştir. Urmiye Gölü çevresinde geçen ve Rus Çarlığı’nın din
kardeşliği üzerinden yürüttüğü politikayı ele aldığı eserin Gürcüce orijinali
incelendiğinde Azerbaycan Türkçesine ait kelime ve ifadenin orijinali korunarak
Gürcü alfabesi ile yazıldığı tespit edilmiştir. Sonrasında aynı inceleme
Çiloğlu’nun tercümesi için yapılmış, söz konusu kelimelerin bir kısmının
günümüz Türkiye Türkçesine çevrildiği görülürken, bir kısmının Azerbaycan
Türkçesi ’de kullanıldığı hali ile muhafaza edildiği görülmüştür. Sonuç olarak
yapılan “Lambalo ve Kaşa”’nın karşılaştırmalı incelemesine dayanarak alfabesi,
dil yapısı ve sisteminde farklıklar olan Türkçe ve Gürcücenin edebi
kullanımlarında ortak kelimelerin mevcudiyetleri belirlenmiş, eserin yazıldığı
dönemde Gürcü edebiyatındaki Türkçe etkisi ortaya koyulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Miheil Cavahişvili, "Lambalo ve Kaşa", Azerbaycan Türkçesi, Türkiye Türkçesi

Kaynakça

• Cavahişvili, M (1933). Lambalo da Kaşa (ლამბალო და ყაშა). P. B. Çilaşvili (Çev). İstanbul: Paris. Janashia, M. (2010). Gürcü Dilindeki Türkçe Kökenli Özel İsimler, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi, 17, 2, s.115-129, Ankara. Türk Dili Kurumu. (2011). Türkçe Sözlük. (11.baskı). Ankara: TDK. Türk Dili Kurumu. (2012). Yazım kılavuzu. (27.baskı). Ankara: TDK. tr.wikipedia.org. Lambalo da Kaşa-Vikipedi.