Görsel Kullanımı ve Okuma Becerisinin İlişkilendirildiği Çalışmalara Yönelik Küresel Eğilimler ve Perspektifler: Bibliyometrik Bir Analiz

Yıl 2024, Sayı: Ö14, 635 - 655, 21.03.2024

Halil Ziya Özcan

https://doi.org/10.29000/rumelide.1454554

Öz

Bu araştırmada görsel kullanımı ve okuma becerisinin ilişkilendirilerek ortaya konan bilimsel çalışmaların farklı değişkenler çerçevesinde analizi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda elde edilen bilimsel araştırmalar genel görünüm, yıl, kurum, dergi, yazar, ülke ve anahtar kelime bağlamında analiz edilmiştir. Araştırma sürecinde nitel veri toplama yöntemlerinden biri olan durum çalışması benimsenmiştir. Elde edilen veriler ise doküman analizi işlemi yapılarak toplanmıştır. Araştırmanın veri seti SCOPUS veri tabanından alınmış olup tarama esnasında “Görsel” ve “Okuma” anahtar kelimeleri kullanılmış ve doküman türü olarak ta makale sınırlamasına gidilmiştir. Yapılan taramanın sonucunda 1134 makaleye ulaşılmıştır. Verilerin analizi iki aşamada gerçekleştirilmiştir. Genel görünüm ve yıl değişkeni betimsel olarak analiz edilir iken kurum, dergi, yazar, ülke ve anahtar kelime değişkenleri ise VOSwiever görsel haritalama programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sürecinde elde edilen verilerden hareketle görsel kullanımı ve okuma becerisini ilişkilendirerek yayımlanan 1134 makaleden en fazla atıf alan araştırmanın “DRC: A Dual Route Cascaded Model of Visual Word Recognitionand Reading Aloud” başlıklı makale olduğu görülmüştür. En fazla araştırmanın yıl olarak “2022” yılında yayımlandığı anlaşılmıştır. En fazla atıf alan kurum “Macquarie Üniversitesi” olurken en fazla atıf alan araştırmanın yayımlandığı derginin “Psychological Review” olduğu görülmüştür. En fazla atıf alan yazar/lar ise “Max Coltheart, Kathleen Rastle, Conrad Perry, Robyn Langdon ve Johannes Ziegler” olmuştur. Araştırma kapsamına alınan araştırmaların en fazla “United States of America” da yayımlanırken bu araştırmalarda en fazla “Reading”,“Dyslexia” ve “Eye Movements” anahtar kelimelerinin tekrarlandığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Scopus, okuma, görsel, makale, bibliyometrik analiz

Kaynakça

• Ahmad, P., Asif, J. A., Alam, M. K. and Slots, J. (2019). A bibliometric analysis of Periodontology 2000. Periodontology 2000, 82(1), 286-297.
• Akcan, C. ve Ablak, S. (2022). Eğitim alanında bilgi okuryazarlığı ile ilgili çalışmaların bibliyometrik analizi. [Bibliometric analysis of studies on information literacy in the field of education] International Journal of New Approaches in Social Studies, 6(2), 164-182.
• Akkaşoğlu, S., Akyol, C., Ulama, Ş. ve Zengin, B. (2019). Tarım turizmine yönelik hazırlanan lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi. [Bibliometric analysis of postgraduate theses on agricultural tourism] Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(2), 1193-1218.
• Altınpulluk, H. (2018). Examination of theses on augmented reality in Turkey through bibliometric analysis method. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 8(1), 248-272.
• Ayaz, N. ve Türkmen, M. (2018). Bibliometric analysis of post-graduate theses on local foods. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 2(1), 22-38.
• Aydınoğlu, A. U., İlhan, A. O. ve Özer, Ö. K. (2023). Bir sosyal bilimler araştırma yöntemi olarak bibliyometri: Akademik girişimcilik örneği. [Bibliometrics as a social science research method: The case of academic entrepreneurship] Pamukkale Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 55, 235-258.
• Bak, G, Özdemir, Y. E., Bak, A., Ataş, N., Gündüz, İ. ve Bilgili, E. (2023). Analysis of academic studies on the subject of new media literacy in Türkiye in terms of different variables in the scopus database. European Journal of Managerial Research Dergisi, 7(12), 34-48.
• Basat, M. (2014). Observing traditional architecture as a visual text. Millî Folklor, 26(104), 138-150.
• Batur, Z. ve Özcan, H. Z. (2020). Eleştirel düşünme üzerine yazılan lisansüstü tezlerinin bibliyometrik analizi [Bibliometric analysis of postgraduate theses on critical thinking]. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 9(2), 834-854.
• Batur, Z. (2010). Place of semiotics in teaching of the mother tongue: Analysis of the entirities of verbal and visual texts in the lesson books of the mother tongue. Turkish Studies, 5(7), 174-200.
• Beşel, F. ve Yardımcıoğlu, F. (2017). Bibliometric analysis of Maliye Dergisi (Journal of Finance): The period of 2007-2016, Maliye Dergisi, 172, 133-151.
• Birinci, H. G. (2008). Turkish journal of chemistry’nin bibliyometrik analizi. [Bibliometric analysis of Turkish chemistry journal]. Bilgi Dünyası, 9(2): 348-369.
• Bonilla, C. A., Merigó, J.M. and Torres-Abad, C. (2015). Economics in Latin America: a bibliometric analysis. Scientometrics, 105, 1239–1252.
• Bozdoğan, K. ve Sönmez, Ö. F. (2023). Tarih eğitimi üzerine yapılan eğitim araştırmaları makalelerinin bibliyometrik analizi. [Bibliometric analysis of educational research articles on history education]. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 12(1), 16-28.
• Bozok, D., Kılıç, S. N., Özdemir, S. S., (2017). Turizm literatüründe kırsal turizmin bibliyometrik analizi [Bibliometric analysis of rural tourism in tourism literature]. Journal of Human Sciences, 14(1), 187-202.
• Chmiliar, l. (2010). Multiple-case designs. In A. J. Mills, G. Eurepas and E. Wiebe (Eds.), Encyclopedia of case study research. USA: SAGE Publications.
• Davey, L. (2009). The application of case study evaluations. Online, 8(2), 1-3.
• Depren, Ö., Kartal, M. ve Kılıç Depern, S. (2018). Bibliometric analysis of the academic studies published about volatility in exchanges. Bankacılık ve Sermaye Piyasası Araştırmaları Dergisi-BSPAD, 2(6), 1-15.
• Dilek, S., Küçük, O. ve Eleren, A. (2016). Economic literacy of Kastamonu University students. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(7), 1865-1878.
• Gökçen, N. (2018). Reviving a forgotten language: Nature literacy in Sekoyana’s doors. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(4), 2485-2496.
• Gören, S. ve Kahraman, N. (2023). An applied study on the visual text-supported ınnovative item format in measuring emotional literacy skills. Journal of Uludag University Faculty of Education, 36(2), 493-516.
• Gülmez, D., Özteke, İ. ve Gümüş, S. (2021). Uluslararası dergilerde yayımlanan Türkiye kaynaklı eğitim araştırmalarının genel görünümü: Bibliyometrik analiz [An overview of Turkish educational research published in international journals: A bibliometric analysis]. Eğitim ve Bilim, 46(206), 213-239.
• Güneş, S. G., Gündoğdu, K. & Aksu, H. S. (2022). ULAKBİM tarafından taranan ulusal hakemli dergilerde yayımlanmış Gönüllü Turizm Konulu Makalelerin Bibliyometrik Analizi [Bibliometric Analysis of volunteer tourism articles published in national refereed journals scanned by ULAKBIM]. GSI Journals Serie A: Advancements in Tourism Recreation and Sports Sciences, 5(1) , 1-15.
• José M. Merigó, Jian-Bo Yang, (2017). A bibliometric analysis of operations research and management science. Omega, 73, 37-48.
• Hotamışlı, M. ve Erem, I. (2014). Muhasebe ve finansman dergisi’nde yayınlanan makalelerin bibliyometrik analizi [Bibliometric analysis of articles published in accounting and finance journal]. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 1-20.
• Karagöz, B. ve Koç Ardıç, İ. (2019). Ana dili eğitimi dergisinde yayımlanan makalelerin bibliyometrik analizi [Bibliometric analysis of articles published in mother tongue education journal]. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(2), 419-435.
• Karagöz, B. ve Şeref, İ. (2021). A holistic approach to phd theses in Turkish language education (1995-2020). SEFAD, 46, 43-68.
• Korkut, E. ve Akkoyun, B. (2008). Foreign language teacher candidates’ information and computer literacy perceived self efficacy. H. U. Journal of Education, 34, 178-188.
• Kurbanoğlu, S. S. (2010). Information literacy: A conceptual analysis. Türk Kütüphaneciliği, 24(4), 723-747.
• Kurudayıoğlu, M. (2011). Reading as a mental and physical process. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(1), 15-29.
• Kurudayıoğlu, M. ve Tüzel, S. (2010). 21. Yüzyıl okuryazarlık türleri, değişen metin algısı ve Türkçe eğitimi [21st century literacy types, changing text perception and Turkish education]. TÜBAR, 283-298.
• Martínez-López, F.J., Merigó, J.M., Valenzuela-Fernández, L. and Nicolás, C. (2018). Fifty years of the european journal of marketing: A bibliometric analysis. European Journal of Marketing, 52(2), 439-468.
• Moral-Muñoz, J. A., Herrera-Viedma, E., Santisteban-Espejo, A., and Cobo, M. J. (2020). Software tools for conducting bibliometric analysis in science: An up-to-date review. Profesional De La información, 29(1).
• Murathan G., Bozyılan E., Murathan F. (2020). “Fiziksel Aktivite” konulu bibliyometrik analiz [Bibliometric analysis on "Physical Activity"]. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14(2), 158-167.
• Özbay, M. (2006). Okuma eğitiminde çevre faktörü [Environmental factor in reading education]. Eurasian Journal of Educational Research, 24, 161-170.
• Öztokat, N. (1999). Görsel nesnelerin çözümlenmesinde gösterge bilimsel yöntem [Semiotic method in analysing visual objects]. Dilbilim Araştırmaları, 135-141.
• Polat, Z.A., Saraçoğlu, A. ve Duman, H. (2019). Harita Dergisi’nin bibliyometrik analizi [Bibliometric analysis of Map Journal]. Harita Dergisi, 161, 46-56.
• Savrun, B. ve Mutlu, H.M. (2019). Kent lojistiği üzerine bibliyometrik analiz [Bibliometric analysis on urban logistics]. Kent Akademisi, 12(38), 364-386.
• Şehbaz, M. K. ve Çekici, Y. E. (2012). Turkish education as an interdisciplinary discipline. Turkish Studies, 7(3), 2367-2382.
• Şeref, İ. ve Karagöz, B. (2019a). Türkçe eğitimi akademik alanına ilişkin bir değerlendirme: Web of Science veri tabanına dayalı bibliyometrik inceleme [An evaluation of the academic field of Turkish education: A bibliometric review based on Web of Science database]. Journal of Language Education and Research, 5(2) , 213-231.
• Şeref, İ. ve Karagöz, B. (2019b). Okuma alanındaki araştırmaların bibliyometrik özellikler açısından incelenmesi [Analysing the researches in the field of reading in terms of bibliometric properties]. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(3), 781-799.
• Şakiroğlu, Y. (2021). Görsel okuma/görsel sunu ve görsel okuryazarlık becerileriyle ilgili yapılan lisansüstü çalışmaların analizi [Analysis of postgraduate studies on visual reading/visual presentation and visual literacy skills]. Kuram ve Uygulamada Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 103-119.
• Tekin, M., Öztürk, D. ve Bahar, İ. (2021). A bibliometric analysis of reverse logistics. Journal of Aksaray University Faculty of Economics and Administrative Sciences,13(3), 87-100.
• Türkben, T. ve Temizyürek, M. (2017). The role of interactive reading teaching in developing reading comprehension skills. The Journal of Kesit Academy, 3(7), 374-388.
• Yeksan, Ö. ve Akbaba, A. (2019). A bibliyometric analysis of sustainable tourism articles. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(2), 220-231.
• Yılmaz, G. (2017). Restoranlarda bahşiş ile ilgili yayınlanan makalelerin bibliyometrik analizi [Bibliometric analysis of articles published on tipping in restaurants]. Journal of Travel and Hospitality Management, 14(2), 65-79.
• Zeren, D. ve Kaya, N. (2020). Dijital pazarlama: Ulusal yazının bibliyometrik analizi [Digital marketing: A bibliometric analysis of national literature]. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 35-52.
• Xinxin W., Zeshui X. and Marinko Š. (2020). A bibliometric analysis of Economic Research-Ekonomska Istraživanja (2007–2019), Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 33 (1), 865-886.