Üretken Yapay Zeka (YZ) Politikası

Gelişen üretken yapay zekâ (YZ) teknolojilerinin akademik yayın süreçlerinde artan rolü, bu alanda şeffaf ve etik standartların belirlenmesini gerekli kılmaktadır. Bu politika, Düzce Üniversitesi bünyesinde yayımlanan bilimsel dergilerde görev alan yazarlar, hakemler, editörler ve diğer katkı sağlayıcılar için bir rehber niteliğindedir. Dergimiz, üretken YZ'nin gelişimini yakından takip ederek politika metnini gerektiğinde güncelleyecektir.
1. Yazarlar İçin YZ Kullanımına Yönelik İlke ve Sorumluluklar
1.1 Yazarlık ve Sorumluluk

    • Üretken YZ araçları hiçbir koşulda yazar ya da ortak yazar olarak gösterilemez.
    • Makalede yer alan tüm içeriklerin doğruluğu, özgünlüğü ve bilimsel geçerliliği tamamen yazarların sorumluluğundadır.
    • YZ araçlarının kullanımı, yazarları bilimsel ve etik sorumluluklardan muaf tutmaz.
1.2 Şeffaflık ve Beyan
    • YZ araçlarının kullanımı mutlaka açıkça beyan edilmelidir.
    • Beyan, “Yöntem” veya “Teşekkür” bölümlerinde yer almalı; kullanılan araçların adı, sürüm numarası, kullanım amacı ve şekli ayrıntılı olarak belirtilmelidir.
2. İzin Verilen YZ Kullanım Alanları
Dil ve Okunabilirlik İyileştirmeleri
    • Dil bilgisi, yazım, noktalama ve anlatım akıcılığını artırmaya yönelik YZ kullanımı uygundur.
    • YZ yalnızca metnin ifadesini geliştirmeli; içeriği değiştirmemelidir.
Fikir Geliştirme ve Araştırma Planlama
    • Araştırma sorularının oluşturulması, fikir üretimi ve planlama aşamalarında yardımcı araç olarak kullanılabilir.
    • Araştırmanın temel kurgu ve metodolojisi yazara ait olmalıdır.
Kod Yazımı ve Veri Analizi Desteği
    • Veri analizi amacıyla kod üretiminde YZ kullanılabilir.
    • Analizlerin doğruluğundan yazar sorumludur.
Literatür Organizasyonu
    • Mevcut kaynakların sınıflandırılması ve düzenlenmesinde yardımcı olabilir.
    • Ancak literatür taramasının kapsamı ve içeriği yazarın denetiminde olmalıdır.
3. Kısıtlı veya Yasaklı YZ Kullanım Alanları
Makale İçeriğinin Yaratılması
    • Özet, giriş, literatür ve tartışma bölümlerinin tamamen YZ tarafından yazılması kabul edilmez.
    • YZ çıktıları yalnızca taslak olarak değerlendirilmeli; yazar tarafından gözden geçirilmeli ve yeniden yazılmalıdır.
Sonuçların Üretilmesi veya Yorumlanması
• YZ, araştırma sonuçlarının oluşturulması, raporlanması ya da yorumlanmasında kullanılamaz.
Kaynak ve Atıf Üretimi
    • YZ ile sahte veya doğrulanamayan kaynaklar oluşturmak ya da geçersiz atıflar yapmak kesinlikle yasaktır.
Argüman ve Teorik Katkı Geliştirme
    • Makalenin temel tezleri ve bilimsel katkıları yazar tarafından geliştirilmelidir.
    • YZ yalnızca yardımcı bir rol üstlenebilir
4. Politika İhlalleri ve Yaptırımlar
    • YZ kullanımına dair şeffaflık sağlanmaması veya politikaya aykırı kullanım durumlarında makale reddedilebilir.
    • Yayınlanmış makalelerde kural ihlali tespit edilirse, makale geri çekilebilir veya düzeltme yayınlanabilir.
    • Tekrarlayan ihlaller, yazarların gelecekteki başvurularının reddine neden olabilir.
5. Editörler İçin YZ Kullanım İlkeleri
Gizlilik ve Fikri Mülkiyet
    • Editörler, hakem değerlendirmesine sunulmamış makale içeriklerini YZ araçlarına yüklememelidir.
    • Editörler, içerik gizliliği ve yazarın fikri haklarını korumakla yükümlüdür.
Değerlendirme Sürecinde YZ Kullanımı
    • Editörler yalnızca dergi politikası doğrultusunda, belirli süreçlerde YZ araçlarını kullanabilir.
    • Kullanım durumunda yazarlara bilgilendirme yapılmalıdır.
YZ Beyanlarının İncelenmesi
    • Yazarların YZ beyanları dikkatle incelenmeli, gerekirse ek açıklama talep edilmelidir.
    • YZ kullanımının dergi politikalarına uygunluğu editörün denetimindedir.
6. Hakemler İçin YZ Kullanım İlkeleri
Gizlilik ve Etik Sorumluluk
    • Hakemler, değerlendirmeye sunulan yayınlanmamış içerikleri YZ araçlarına yüklememelidir.
    • Bu tür işlemler gizliliği ve fikri mülkiyet haklarını ihlal edebilir.
Değerlendirme Sürecinde Kullanım
    • Hakemlerin değerlendirme sürecinde YZ kullanmaması beklenmektedir.
    • Değerlendirme, hakemin bilgi ve uzmanlığına dayanmalıdır.
Şüpheli YZ Kullanımının Tespiti
    • Hakemler, yazar tarafından beyan edilmemiş olası YZ kullanımlarını fark ettiklerinde editöre bildirmelidir.
    • Bu tespitler nesnel ve kanıta dayalı olmalıdır.
Adil Değerlendirme
    • YZ kullanımı ile ilgili değerlendirmeler, dergi politikalarına uygun biçimde ve önyargılardan uzak şekilde yapılmalıdır.
7. Görsel, Grafik ve Tablo Oluşturulmasında YZ Kullanımı
7.1 Şeffaflık ve Beyan

    • YZ ile oluşturulan görsel, tablo veya grafikler; görselin alt açıklamasında kullanılan aracın adı, sürümü ve kullanım amacı belirtilerek açıklanmalıdır.
7.2 Bilimsel Sorumluluk
    • YZ ile üretilen görsellerin doğruluğu ve akademik geçerliliği yazara aittir.
Bu materyaller, araştırma bulgularını ve bilimsel yaklaşımı doğru biçimde yansıtmalıdır.
7.3 Uygun Kullanım Alanları
Kavramsal Diyagramlar ve Açıklayıcı Görseller
    • Teorik yapıları ve süreçleri görselleştirmek amacıyla kullanılabilir.
Veri Görselleştirme
    • Araştırma verilerini sunmak için grafik, şema ve tablo tasarımında kullanılabilir.
İllüstratif veya Temsili Görseller
    • Yazarın anlatımını desteklemek amacıyla oluşturulan temsili görsellerde kullanılabilir

Son Güncelleme Zamanı: 16.06.2025