Covid- 19 pandemisinin hemşirelerin covid stresine etkisi

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 4, 549 - 555, 01.12.2023

Besey Ören Ayşe Çuvadar Melike Dişsiz

https://doi.org/10.52880/sagakaderg.1258017

Öz

Giriş ve Amaç: Hemşireler COVID-19 sürecinde birçok ruhsal sağlık sorunları ile karşı karşıya kalmışlardır. Bu çalışma, covid 19 pandemisi sonrası hastanelerde çalışan hemşirelerin Covid 19 stresini değerlendirmek amacı ile tanımlayıcı ve kesitsel türde planlandı.
Metod: Çalışma 191 hemşire ile online yapıldı. Veriler 21 soruluk kişisel bilgi formu ve Covid Stres Ölçeği (Covid Stress Scale-CSS) ile toplandı. Verilerin analizleri için SPSS version 23 kullanıldı. İstatstiksel değerlendirmede tanımlayıcı istatistiklerin yanı sıra, Student t testi kullanıldı. Anlamlılık düzeyi p <0,05 olarak kabul edildi.
Bulgular: Hemşirelerin yaş ortalaması 36,54±8,79’dur. Çalışma grubunun %67’si pandemiden etkilendiğini ve ortalama 1,32±0,64 (min:1, max:5) defa SARS-CoV-2 (COVID-19) enfeksiyonu geçirdiğini, büyük bir çoğunluğu pandeminin kendisini de (%90,1), mesleğini de (%88) olumsuz etkilediğini belirrti. Hemşirelerin Covid 19 pandemisi sonrası dönemde; en fazla COVID-19 ile ilişkili tehlike ve bulaşma kaygısı (29,38±11,23) yaşadıkları belirlendi. Hemşirelerin bireysel özellikleri ile COVID-19 stres ölçeği alt boyut puanları arasında istatistiksel anlamlı bir farklılık saptanmadı (p>0,05). Buna karşılık pandemi sürecine ilişkin pandeminin tekrar edeceğini düşünen hemşireler ile pandeminin tekrar etmesi halinde işinden ayrılmayı düşünenlerin COVID-19 stres ölçeği tüm alt boyutlarından anlamlı olarak daha yüksek puanlar aldıkları belirlendi (p<0,05).
Sonuç: Hemşirelerin Covid-19 pandemisinin tekrarlayacağına inanan ve pandeminin tekrar etmesi halinde işinden ayrılmayı düşünen hemşirelerin COVID-19 stresleri daha yüksektir. Hemşirelerin salgın durumlarına psikolojik olarak hazırlanmaları için hastane yönetimlerinin bireysel baş etme konusunda destek sağlaması önerilir.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, hemşire, stres, korku

Proje Numarası

None

Kaynakça

• Ahorsu, D. K., Lin, C. Y., Imani, V., Saffari, M., Griffiths, M. D., & Pakpour,A. H. (2020) The fear of COVID 19 scale: Development and initial validation. International Journal of Mental Health and Addiction. Advance Online Publication. https,s.// doi.org/10.1007/s11469-020-00270-8.
• Arpacıoğlu S., Baltalı Z., & Ünübol, B. (2021) COVID-19 pandemisinde sağlık çalışanlarında tükenmişlik, Covid korkusu, depresyon, mesleki doyum düzeyleri ve ilişkili faktörler. Cukurova Medical Journal, 46(1), 88-100. Ataç M., & Kaplan A. (2021) Psychological Effect of the COVID-19 Pandemic on Nurses and Protection of Mental Health. J Educ Res Nurs. J Educ Res Nurs, 18(1),54-59.
• Bao Y., Sun Y., Meng S., Shi J., & Lu L. (2020) 2019-nCoV epidemic: address mental health care to empower society. Lancet, 395(10224): e37-e38.
• Cheung T., Fong T.K., & Bressington D. (2020). COVID‐19 under the SARS Cloud: Mental Health Nursing during the Pandemic in Hong Kong. J Psychiatr Ment Health Nurs, doi.org/10.1111/jpm.12639.
• Çalışkan, E., Kargin, M., & Ersöğütçü, F. (2021) Hemşirelik öğrencilerinde covid-19 korkusu ile hemşirelik mesleğine yönelik tutum arasındaki ilişki. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 30(3), 170-180.
• Demirgöz Bal M., Dişsiz M., Bayri Bingöl F. Validity and Reliability of the Turkish Version of the COVID Stress Scale. J Korean Acad Nurs. 2021 Oct;51(5):525-536. doi: 10.4040/jkan.21106.
• Hiçdurmaz D., & Üzar-Özçetin Y.S. COVID-19 Pandemisinde Ön Safta Çalışan Hemşirelerin Ruhsal Sağlığının Korunması ve Ruhsal Travmanın Önlenmesi. HUHEMFAD-JOHUFON, 7(Özel Sayı), 1-7.
• Huang J.Z., Han M.F., Luo T.D., Ren A.K., & Zhou X.P. (2020) Mental health survey of 230 medical staff in a tertiary infectious disease hospital for COVID-19. Chinese journal of industrial hygiene and occupational diseases, 38: E001-E001. doi: 10.3760/cma.j.cn121094- 20200219-00063.
• Lai J., Ma S., Wang Y., Cai Z, Hu J., Wei N., Wu J., & et al. 2020 Factors associated with mental health outcomes among health care wor-kers exposed to coronavirus disease 2019. JAMA, Netw Open, 3: e203976.
• Lai J., Ma S., Wang Y., Cai Z., Hu J., Wie., & et al. (2020) Factors associated with mental health outcomes among health care workers exposed to coronavirus disease 2019. JAMA Network Open, 3(3), e203976. doi: 10.1001/jamanetworkopen.2020.3976.
• Liang Y., Chen M., Zheng X., & Liu J. (2020) Screening for Chinese medical staff mental health by SDS and SAS during the outbreak of COVID-19. J Psychosom Res, 133-110102. doi: 10.1016/j.jpsychores.2020.110102.
• Liu Z., Han B., Jiang R., Huang Y., Ma C., & Wen J. (2020) Mental health status of doctors and nurses during COVID-19 epidemic in China. 2020. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id =3551329 20.
• Melnyk B.M., Kelly S.A., Stephens J., Dhakal K., McGovern C., Tucker S., & et al. (2020) Interventions to Improve Mental Health, Well-Being, Physical Health, and Lifestyle Behaviors in Physicians and Nurses: A Systematic Review. Am J Health Promot, 34(8),929-941, doi.org/10.1177/0890117120920451.
• Melnyk B.M., Orsolini, L., Tan A., Arslanian‐Engoren C., Melkus G.D.E., Dunbar‐jacob J., Rice V.H., & et al. (2018) A national study links nurses’ physical and mental health to medical errors and perceived worksite wellness. J Occup Environ Med, 60(2),126–131. doi: 10.1097/JOM.0000000000001198.
• Namdari, S., Nasiri, A., Nakhaee, S., & Taheri, F. (2018) Exploring the effects of nurses’ family-work conflict on patient care quality: A qualitative study. Modern Care Journal, e86130. doi: 10.5812/ modernc.86130
• Santarone K., McKenney M., & Elkbuli A. (2020) Preserving mental health and resilience in frontline healthcare workers during COVID-19. Am J Emerg Med, doi: 10.1016/j.ajem.2020.04.030.
• Simione L., Gnagnarella C. (2020) Differences between health workers and general population in risk perception, behaviors, and psychological distress related to COVID-19 spread in Italy [Internet], Available from: psyarxiv.com/84d2c.
• Şahin S., Adegbite, W.M., & Şen, H.T. (2021) How do family supportive supervisors affect nurses’ thriving: A research before and during COVİD-19 pandemic. Archives of Psychiatric Nursing, 35(6), 602609. doi: 10.1016/j.apnu.2021.08.008
• Taylor S., Landry C.A., Paluszek M.M., Fergus T.A., McKay D., Asmundson G.J.G. (2020) Development and initial validation of the COVID Stress Scales. Journal of Anxiety Disorders. 2020; 72:102232. https://doi.org/10.1016/j.janxdis.2020.102232.
• Temsah M.H., Al-Sohime F., Alamro N., Al-Eyadhy A., Al-Hasan K., Jamal A., & et al. (2020) The psychological impact of COVID-19 pandemic on health care workers in a MERS-CoV endemic country. J Infect Public Health, 13,877–82.
• Turale S., Meechamman C., & Kunaviktikul W. (2020) Challenging times: ethics, nursing and the COVID-19 pandemic. Int Nurs Rev, 67(2),164-167. doi: 10.1111/inr.12598.
• Uysal G., Sönmez Düzkaya D., Bozkurt G. (2022) Nurses’ Feelings and Difficulties During COVID-19 Pandemic: The Case Study of Turkey. Arch Health Sci Res 2022; 9: 92-97. DOI: 10.54614/ArcHealthSciRes.2022.21130
• Yakut E., Kuru Ö., & Güngör Y. (2020) Determination of the Influence of Work Overload and Perceived Social Support in the Effect of the COVID-19 Fears of Healthcare Personnel on Their Burnout by Structural Equation Modelling. Ekev Akademi Dergisi, (24)83:241-262.
• Yıldız, B., Ensari, M.Ş., ve Karabay, M.E. (2019) İş-aile çatışmasının işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinde tükenmişliğin aracı etkisi. İş ve İnsan Dergisi, 6(1), 13-27. doi: https://doi.org/10.18394/iid.448547.