Çalışan Bireylerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Onları Etkileyen Faktörler

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 2, 275 - 285, 01.08.2022

Çağla Yiğitbaş

https://doi.org/10.25279/sak.799024

Öz

Giriş: Türkiye’de, çalışan kişi oranı fazladır. Bu nedenle çalışanların sağlıklı yaşam biçimi davranışları önemlidir. Amaç: Bu araştırmanın amacı, çalışan bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını ve onları etkileyen faktörleri ortaya çıkarmaktır. Gereç ve Yöntemler: Kesitsel tipte olan bu araştırmanın evrenini, Giresun İl Merkezindeki çeşitli kurumlarda çalışan bireyler oluşturmuştur. Gönüllü olan bireylere kolayda örnekleme yöntemiyle ulaşılmıştır. Veriler yüz yüze görüşme yöntemine göre derlenmiştir. Araştırmada kullanılan anket formu iki bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde, sosyo-demografik özellikler araştırılmıştır. İkinci bölümde, sağlıklı yaşam biçimi davranışı ölçeği kullanılmıştır. p<0.05, anlamlılık düzeyi olarak kabul edilmiştir. Bulgular: Araştırmadaki ortalamalar; yaş değişkeninde 30.02±6.37 (min:21, max: 54), sağlıklı yaşam biçimi ölçek toplam puanı değişkeninde 136.89±21.35 (min: 91, max:192) şeklindedir. Ölçeğin toplam puanının ortalaması kadınlarda, lise mezunu olanlarda, sözleşmeli olarak çalışanlarda, özel sektörde çalışanlarda, sigarayı bırakmış olanlarda ve alkol kullanmayanlarda yüksektir. Lise düzeyinde eğitime sahip olma, sözleşmeli ve özel sektörde çalışıyor olma ve sağlık durumunu iyi olarak algılıyor olma ölçeğin tüm alt boyutlarında farklılık göstermiştir. Sonuç ve Öneriler: Lise düzeyinde eğitim alanlarda, sözleşmeli olarak ve özel sektörde çalışanlarda, sağlık algısı yeterli düzeyde bulunanlarda sağlıklı yaşam biçimi davranışı puanı daha yüksektir.

Anahtar Kelimeler

Kamu Sağlığı, Koruyucu Sağlık Hizmetleri, Çalışanın sağlığı

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Healthy Lifestyle Behaviors of Working Individuals and Factors that Affect Them

Öz

Introduction: The proportion of people working in Turkey is high. Therefore, healthy lifestyle behaviors of employees are important. Aim: hence, the aim of this research is to explore the healthy lifestyle behavior of working individuals. Materials and Methods: The population of this cross-sectional study consisted of individuals working in various institutions in Giresun City Center. Individuals who volunteered were easily reached by convenience sampling method. The data is collected by face-to-face interview method. The survey form used in the research consists of two parts. Socio-demographic characteristics were investigated in the first part. In the second part, the scale of healthy lifestyle behavior was used. p<0.05 was accepted as the statistical significance level. Results: The mean age variable was 30.02±6.37 (min:21, max:54), the healthy lifestyle scale total score was 136.89±21.35 (min:91, max:192). The total mean score of the scale was statistically significant; women, highschool graduates, contract workers, private sector employees, those who quit smoking and those who do not drink alcohol were high. Conclusion and Sugesstions: Having high school education, working on contract, working in the private sector and perceiving their health as good have been identified as a situation that varies in all sub-dimensions.There is a higher healthy lifestyle behaviour score among those who have a high school education, work in contractual and private sector, and those with a good health perception.

Anahtar Kelimeler

Employee Health, State Medicine, Preventive Health Services

Proje Numarası

-

Kaynakça

• 1. Ardıç, C., Yavuz, E., Öztürk, G. Z. (2018). Factors affecting healthy lifestyle behaviors in workers working at a tea factory. Fam. Pract. Palliat. Care, 3(1), 45-51. doi: 10.22391/fppc.340044
• 2. Aydın Avcı, İ., Kavalalı Erdoğan, T. (2015). Fındık fabrikasında çalışan işçilerde obezite sıklığı ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarının değerlendirilmesi. TAF Prev. Med. Bull., 14(5), 364-370. Erişim adresi: https://docplayer.biz.tr/22223758-Findik-fabrikasinda-calisan-iscilerde-obezite-sikligi-ve-saglikli-yasam-aliskanliklarinin-degerlendirilmesi.html. Erişim Tarihi: 28.05.2020
• 3. Esin, N. (1999). Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Hemşirelik Bülteni, 12 (45), 87-95. Erişim adresi: https://fnjn.org/Content/files/sayilar/195/9.pdf. Erişim Tarihi: 28.05.2020
• 4. Gülfudan, E., Ergül, Ş., Erkin, Ö. (2013). Kömür işletmesinde çalışan işçilerin sağlık durumlarını ve sağlığın önemini algılamaları. TAF Prev. Med. Bull., 12(4), 383-392. Erişim adresi: https://docplayer.biz.tr/5139906-Komur-isletmesinde-calisan-iscilerin-saglik-durumlarini-ve-sagligin-onemini-algilamalari.html. Erişim Tarihi: 28.05.2020
• 5. Gürsel, N., Özbey, S., Güzel, P. (2016). Öğretim elemanlarının sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve yaşam kalitesi. International Journal of Social Science Research, 5(2), 10-25. Erişim adresi: http://dergipark.org.tr/tr/pub/ijssresearch/issue/32884/365324. Erişim Tarihi: 28.05.2020
• 6. Karasar, N. (2020). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Kavram ve Teknikler. 2. Basım. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• 7. Kaya, S., Şenturan, L. (2016). Koroner arter bypass grefti ameliyatı geçiren hastaların yorgunluklarının incelenmesi. G.O.P. Taksim E.A.H., 2(2), 59-67. doi: 10.5222/jaren.2016.059
• 8. Koçoğlu, D., Akın, B. (2009). Sosyoekonomik eşitsizliklerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve yaşam kalitesi ile ilişkisi. DEUHYO ED 2(4), 145-154. Erişim adresi: https://acikerisim.deu.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12397/4535/3.pdf?sequence=1&isAllowed=y. Erişim Tarihi: 28.05.2020
• 9. Kolaç, N., Sezer Balcı, A., Şişman, F. N., Ataçer, B. E., Dinçer, S. (2018). Fabrika çalışanlarında sağlıklı yaşam biçimi davranışı ve sağlık algısı. Bakırköy Tıp Dergisi. 14, 267-274. doi: 10.5350/BTDMJB.20170328092601
• 10. Özçelik, H, Sönmez, Y. (2015). Isparta il merkezinde görev yapan toplum lideri bazı meslek gruplarının sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. Med J SDU, 22(4), 115-125. Erişim adresi:http://dergipark.org.tr/tr/download/issue-full-file/26472. Erişim Tarihi: 28.08.2020
• 11. Pender, N. J. (1992). Health Promotiong and disease prevention: Toward excellence in nursing practice and education. Nursing Outlook, 40(3), 106-112. Erişim adresi: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1614893. Erişim Tarihi: 28.08.2020
• 12. Şen, M. A., Ceylan, A., Kurt, M. E., Palancı, Y., Aydın, C. (2017). Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. Dicle Tıp Dergisi, 44(1), 1-11. doi: 10.5798/dicletip.298567
• 13. Taş, F., Akın, B. (2018). Sağlığı geliştirici yaşam tarzı ve öz etkililik-yeterlilik durumunun sosyo-ekonomik durum ile etkisi. Sağlık ve Toplum, 2, 24-38. Erişim adresi: http://ssyv.org.tr/wp-content/uploads/2019/04/4-Sa%C4%9Fl%C4%B1%C4%9F%C4%B1-Geli%C5%9Ftirici-Ya%C5%9Fam-Tarz%C4%B1-ve-%C3%96z-Etkililik-Yeterlilik-Durumunun-Sosyo-Ekonomik-Durum-ile-%C4%B0li%C5%9Fkisi.pdf. Erişim Tarihi: 28.08.2020
• 14. TÜİK 2019. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları. Erişim adresi:file:///C:/Users/%C3%87a%C4%9Fla%20Yi%C4%9Fitba%C5%9F/Desktop/N%C3%BCfus_Projeksiyonlar%C4%B1_ ET: 20.08.2020
• 15. Ulutaşdemir, N., Alataş Demirtaş, S., Tuna, H. (2018). Ameliyathane hemşirelerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. 3. Uluslararası Sağlık Bilimleri Kongresi, https://onedrive.live.com/?authkey=%21AHtq-62x0Km7EX0&cid=D406AE7137D9612B&id=D406AE7137D9612B%21412&parId=D406AE7137D9612B%21400&o=OneUp Erişim Tarihi: 12.12.2020
• 16. Walker, S. N., Hill-Polerecky, D.M. (1996). Psychometric evaluation of the health-promoting lifestyle profile II. Unpublished manuscript, University of Nebraska Medical Center. Erişim adresi: https://deepblue.lib.umich.edu/bitstream/handle/2027.42/85349/HPLP_II-Dimensions.pdf?sequence=2
• 17. Walker, S. N., Schrist, K. R., Pender, N.J. (1987). The health-promoting lifestyle profile: development and psychometric characteristics. Nurs Res., 36(2), 76-81. doi.org/10.1097/00006199-198703000-00002
• 18. Walker, S. N., Schrist, K. R., Pender, N.J. (1987). The Health-Promoting Lifestyle Profile: development and psychometric characteristics. Nurs Res., 36(2), 76-81, Erişim adresi: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3644262. Erişim Tarihi: 12.12.2020
• 19. Yılmazel, G., Naçar, M., Çetinkaya, F. (2015). Bir sanayi kuruluşunda çalışan işçilerin sağlığı geliştirme davranışları. TAF Prev Med Bull., 14(2), 161-170. doi:10.5455/pmb1-1410340413