Öğrencilerin Mesleki Olgunluk Düzeylerinin Cinsiyetlerine Göre Meta Analizi

Yıl 2016, Sayı: 31, 88 - 106, 30.06.2016

Serkan Altuntaş Abdullah Atli Ali Kış

Öz

Bu meta analiz çalışmasının temel amacı mesleki olgunluk düzeyinin cinsiyet değişkeni açısından etki büyüklüğünü tespit etmektir. Standartlaştırılmış ortalamalar arası etki büyüklüğü analiz yöntemini kullanarak öğrencilerin mesleki olgunluk düzeylerinin cinsiyetlerine göre etki büyüklüğü belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca moderatör olabilecek değişkenler incelenmiştir. Bu amaçla yapılan alanyazın taramasında konu ile ilgili doktora tezi, yüksek lisans tezi ve makale türünde 53 araştırmanın yapıldığı belirlenmiştir. Bu araştırmalarda öğrencilerin cinsiyetine ilişkin ve kodlama protokolüne uygun verileri içeren 23 çalışma araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırmanın örneklemini 5034 kız ve 5880 erkek olmak üzere 10914 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma sonucuna göre, rastgele etkiler modelinde birleştirme işlemi sonucu kız öğrenciler lehine 0,28’lik pozitif ve istatistiksel olarak anlamlı bir etki büyüklüğü bulunmuştur. Moderatör olarak okul türü ve yayın türü analize alınmıştır. Yayın türü analizinde cinsiyetin ortalama etki büyüklüğünü değiştirmediği, okul türünün ise ortalama etki büyüklüğünü değiştirdiği bulunmuştur. Araştırma sonucunda mesleki olgunluk düzeylerinin cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterdiği ve farklılığın kızlar lehine olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mesleki olgunluk, meta analiz; cinsiyet

A Meta-Analysis of Gender Differences in Terms Of Students’ Vocational Maturity Levels

Öz

The main aim of this meta analysis study is to identify the impact magnitude of vocational maturity level in terms of gender variable.It was tried to determine the impact magnitude of students’vocational maturity levels in terms of gender variables by using analysis technique of impact magnitude among standardized averages.Also,it was examined variables which can be moderator.In the search of literature is made of this purpose,it was determined that 53 researches which consist of doctorate thesis,master thesis and article about this topic were done.In this researches, 23 studies including data related to students’ gender and appropriate data for coding protocol were included in the research.The sample of the research is composed of 10914 (5034 girls and 5880 boys) students. According to the result of the research,the result of combining in the random effect model,0.28 positive and a significant impact magnitude statistically was found in favor of girl students.School type and publication type were analyzed as moderator.It was identified that gender didn’t change average impact magnitude in publication type analysis,but school type changed average impact magnitude.At the result of the research,it was identified that vocational maturity levels showed a significant difference according to gender variable and the difference was in favor of girls.

Anahtar Kelimeler

Vocational maturity, meta-analysis, gender

Kaynakça

• Acısu, S. (2002). Koruma altında olan lise ve meslek lisesi öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Akay, B. (1983). Lise öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeyleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi.
• Akbalık, G. (1991). Ortaokul III. sınıf öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Akbıyık, Y. (1996). Meslek liselerine devam eden öğrencilerin mesleki olgunluk düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Akbulut, N. (2010). 12. Sınıfta okuyan kız ve erkek öğrencilerin mesleki olgunluk ve umutsuzlukları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Akdaş, G. (2013). Sağlık meslek lisesi öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeylerinin ve algıladıkları aile desteğinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Altuntaş, A. (2013). Lise son sınıf öğrencilerinin çocukluk çağı örselenme yaşantıları ile mesleki olgunlukları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Atli, A. (2012). Lise öğrencilerinin mesleki değerlerinin incelenmesi. Doktora tezi. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Aydın Orhan, A. (2011). Lise öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeyleri ile karar verme stratejileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Bacanlı, F. (2005). Lise öğrencileri için mesleki grup rehberliği programı ve uygulama kılavuzu. Nobel Yayınları.
• Bayındır, A. (1999). Bireylerin mesleki olgunluk düzeyleri ile anne babalarının tutumlarını algılamaları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Borenstein, M., Hedges, L., Higgins, J. ve Rothstein, H. (2005). Comprehensive meta-analysis Version 2. Englewood, NJ: Biostat.
• Brown, D. (2003). Career Information, career counseling and career development. ABD: Pearson Education, Inc.
• Bozgeyikli, H., Doğan, H. ve Işıklar, A. (2010). Üstün yetenekli öğrencilerin mesleki olgunluk düzeyleri ile algıladıkları sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28 (1), 133-149.
• Card, N. A. (2012). Applied meta-analysis for social science research. New York: The Guilford Press.
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2 nd. edition). New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
• Cohen, L., Manion, L., ve Morrison, K. (2007). Observation. Research Methods in Education, 6, 396-412.
• Cooper, H., Hedges, L. V., ve Valentine, J. C. (Eds.). (2009). The handbook of research synthesis and meta-analysis (2nd edition). New York: Russell Sage Publication.
• Crıtes, O.J., (1969). Measurement of vocatıonal maturty in adolescence, Psychological Monographs: General and Applied, 79 (2).
• Cumming, G. (2012). Understanding the new statistics. New York: Routledge, Taylor and Francis Group.
• Çakar, M. ve Kulaksızoğlu, A., (1997). Lise son sınıf öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeyleri ile denetim odağı düzeylerinin karşılaştırılması, M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9,113-131.
• Çınar, Ç. (2011). Lise son sınıf öğrencilerinin meslek seçimi kararlarında benlik algısının önemi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
• Çoban A. E. (2005). Lise son sınıf öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeylerinin yordayıcı bazı değişkenlere göre incelenmesi, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6 (10), 39-54.
• Dhillon, U., ve Kaur, R. (2005). Career maturity of school children. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology, 31(1-2), 71-76.
• Ellis, P. D. (2012). The essential guide to effect sizes (5th edition). Cambridge-UK: Cambridge University Press.
• Emilova, K., (2014). Onuncu sınıf öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Fatih Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Glass, G. V. (1976). Primary, secondary and meta-analysis of research. Educational Researcher, 5, 3–8.
• Gribbons, W., D. ve Lohnes, P., R. (1969). Eighth-grade vocational maturity in relation to nine-year career patterns. Journal Of Counseling Psychology, 16(8), 557-562.
• Gülbahçe A. (2007). Mesleki olgunluk düzeyleri farklı olan öğrencilerin sosyal karşılaştırma ve benlik imgelerinin incelenmesi. Doktora tezi. Erzurum Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kağnıcı, Y. D. (1999). ODTÜ hazırlık okulu öğrencilerinin mesleki olgunluğu. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karataş, Z. (2011). Okul pansiyonunda kalan ergenlerin kaygı düzeyleri ve problem çözme becerilerinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(21), 208-222.
• Kayaş, S. (2009). Meslek liselerinin bilişim teknolojileri alanındaki öğrencilerin dal seçimlerine, öğrencilerin mesleki olgunluk düzeyleri ve öğrenci ailelerinin tutumlarının etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
• Keller, K. (2004). The relation between parental behavior and the career maturity and self-efficacy of young adolescents. Unpublished doctoral‟s thesis. University of India, United States of America.
• Kepir, D.D. (2011). Üniversite adaylarında meslek seçimine ilişkin akılcı olmayan inançlar, mesleki olgunluk ve umut düzeyleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kracke, B. (1997). Parental behaviors and adolescents’ career exploration. The Career Development Quarterly, 45, 341-350.
• Köküsoy, K., (2008). Endüstri meslek liselerinde bir meslek alanına yönelmiş olan öğrencilerin mesleki olgunluk ve algıladıkları aile desteği düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kutlu, M. (2012). Anadolu ve genel lise öğrencilerinin çeşitli değişkenlere göre mesleki olgunluk düzeylerinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1).
• Kutlu, M. ve Atli A. (2011). İlköğretim ve ortaöğretim okullarında verilen mesleki rehberlik hizmetlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. NWSA: Education Sciences, 6(2), 1477-1489.
• Kuzgun, Y. (2000). Meslek danışmanlığı kuram ve uygulamalar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Lee, K., A. (2001). Cross-cultural study of the career maturity of Korean and United States high school students. Journal of Career Development, 28(1), 43-57.
• Lee, H. & Hughey, K., F. (2001). The relationship of psychological separation and parental attachment to the career maturity of college freshmen from intact families. Journal of Career Development, 27(4), 279-293.
• Oğuz, Ö. (2008). Lise öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi (Özel Arı Lisesi Örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Özgan, A. (2006). Meslek lisesi öğrencilerinin mesleki karar verme olgunluğu ile bazı kişilik özelliklerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi.
• Özyürek, A. ve Demiray, K. (2010). Yurtta ve ailesi yanında kalan ortaöğretim öğrencilerinin kaygı düzeylerinin karşılaştırılması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11(2), 247-256.
• Patton, W. ve Creed, P. A. (2001). Developmental issues in career maturity and career decision status. The Career Development Quarterly, 49, 336-351.
• Patton, W., Creed, P. A., (2002). The relationship between career maturity and work commitment in a sample of Australian high school students. Journal of Career Development, 29(2), 69-85.
• Post-Kammer, P. (1987). Intrinsic and extrinsic work values and career maturity of 9th- and 11th-grade boys and girls. Journal of Counseling and Development, 65, 420-423.
• Powell, D.F, Luzzo, D.A., (1998). Evaluating factors associated with the career maturity of high school students. The Career Development Quarterly, 47.
• Sahranç, Ü. (2000). Lise öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeylerinin denetim odaklarına göre bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Sekmenli, T. (2000). Lise 1. sınıf öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeyleri ile sürekli kaygı düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Sürücü, M. (2005). Lise öğrencilerinin mesleki olgunluk ve algıladıkları sosyal destek düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Şahin, A. (2007). Millî eğitim bakanlığı ilköğretimde yöneltme yönergesinin uygulandığı düşük sosyo-ekonomik seviyeden gelen 8. Sınıf öğrencilerinin meslekî olgunluk düzeyleri ve ortaöğretim okul tercihleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şahin, K. (2010). Ortaöğretim öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeyleri ile karar verme stratejileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Taşkıran, A. (2008). Meslek lisesi öğrencilerinin okul iklimi algıları ile mesleki olgunluk düzeyleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yeditepe Üniversitesi.
• Thalheimer, W., ve Cook, S. (2002). How to calculate effect sizes from published research articles: A simplified methodology. http://work-learning.com adresinden 05.05.2015 tarihinde erişilmiştir.
• Touma, S. G. (1997). Career maturity and high school students: The effects of four variables on the career maturity of high school seniors. Doctoral dissertation. University of South Carolina.
• Ulaş, Ö. (2011). Lise öğrencilerinde mesleki olgunluğun yordayıcıları. Yüksek lisans tezi. Haccettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Uzer, A.S. (1987). Lise öğrencilerinin yükseköğretim programlarını tercihleri ile kendi yetenek, ilgi ve mesleki olgunluk düzeyleri arasındaki ilişkiler. Doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ürün, E. (2010). Lise öğrencilerinin kendine saygı düzeyleri ile mesleki olgunlukları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yazar, A. (1997). Genel ve meslek lisesi öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yıldız, N. (2002). Verilerin değerlendirilmesinde meta analiz. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Zeren, G. (1999). Yabancı dil ağırlıklı lise, özel lise ve anadolu lisesi son sınıf öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeyleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.