Sınıf Öğretmenlerinin Kesirlerin Farklı Anlam ve Modelleri Konusunda Görüşlerinin İncelenmesi

Yıl 2017, Sayı: 33, 49 - 67, 30.06.2017

Veli Toptaş , Bahadır Han , Yasemin Akın

Öz

Kesirler, doğal sayılar gibi tam olan
miktarları göstermez. Bu da öğrencide bir dengesizlik durumu oluşturur ve
kesirleri algılamayı zorlaştırır. Kesirlerin öğretiminde kesirlerin farklı
anlamlarına da dikkat edilerek konunun işlenmesi ve farklı kesir modellerinden
yararlanılarak somutlaştırılması, öğrenciler tarafından kesirler konusunu daha
kolay anlaşılabilir kılması açısından önemlidir. Bu çalışmanın amacı,
kesirlerin farklı anlamları ve farklı kesir modelleri konularında ilkokul sınıf
öğretmenlerinin görüşlerinin tespit edilmesidir. Çalışma İç Anadolu’nun bir
ilindeki devlet ilkokulunda görev yapmakta olan gönüllülük esasına göre basit
seçkisiz örnekleme yöntemiyle seçilmiş toplam 43 sınıf öğretmeni ile 2015-2016
bahar yarıyılında uygulanmıştır. Bu çalışma için nitel araştırma desenlerinden
biri olan durum çalışması benimsenmiştir. Verilerin toplanmasında bireysel
görüşme tekniği kullanılmıştır. Görüşme için araştırmacılar tarafından önce
pilot uygulaması yapılarak geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu
kullanılmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz yaklaşımı benimsenerek
kesirlerin anlam ve modellerine ilişkin hem bilgi, hem de öğrenme sürecinde
işlenmesi konularında literatür incelenerek oluşturulmuş kategorilere göre
incelenmiştir. Toplanan veriler incelendiğinde, katılımcı öğretmenlerin
çoğunluğunun kesirlerin farklı anlamları ve modelleri konularında yeterli bilgi
sahibi olmadığı görülmüştür. Bunun yanında, öğretmenlerin öğretme-öğrenme
sürecinde kesirlerin farklı anlamlarını ve modellerini kullanmalarına yönelik görüşlerinde
de yetersizlikler olduğu görülmüştür. Sonuçlardan yola çıkılarak sınıf
öğretmenlerinin kesirlerin farklı anlamları ve modellere yönelik hem bilgi, hem
de öğrenme sürecinde vurgulamaya yönelik hizmetiçi eğitim almaları ve
öğretme-öğrenme sürecinde etkin bir biçimde işlemeleri gerektiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

matematik öğretimi, sınıf öğretmenleri, kesirler, kesirlerin anlamları, kesir modelleri

Kaynakça

• Akgün, L., Çiltaş, A., Deniz, D., Çiftçi, Z., ve Işık, A. (2013). İlköğretim matematik öğretmenlerinin matematiksel modelleme ile ilgili farkındalıkları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(12), 1-34.
• Birgin, O., ve Gürbüz, R. (2009). İlköğretim 2. kademe öğrencilerinin rasyonel sayılar konusundaki işlemsel ve kavramsal bilgi düzeylerinin incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 529-550.
• Christensen, L. B., Johnson, R. B., ve Turner, L. A. (2015). Araştırma Yöntemleri: Desen ve Analiz. Ahmet Aypay (Çev.). Ankara: Anı.
• Gökkurt, B., Şahin, Ö., Soylu, Y., ve Soylu, C. (2013). Öğretmen adaylarının kesirlerle ilgili pedagojik alan bilgilerinin öğrenci hataları açısından incelenmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 5(3), 719-735. Gürbüz, R., ve Birgin, O. (2008). Farklı öğrenim seviyelerindeki öğrencilerin rasyonel sayıların farklı gösterim şekilleriyle işlem yapma becerilerinin karşılaştırılması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(23), 85-95.
• Haser, Ç., ve Ubuz, B. (2002). Kesirlerde kavramsal ve işlemsel performans. Eğitim ve Bilim, 27(126), 53-61.
• Işık, C., ve Kar, T. (2012). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının kesirlerde bölmeye yönelik kurdukları problemlerde hata analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 2289-2309.
• Kocaoğlu, T., ve Yenilmez, K. (2010). Beşinci sınıf öğrencilerinin kesir problemlerinde yaptıkları hatalar ve kavram yanılgıları. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 71-85.
• MEB (2009). İlköğretim Matematik Dersi 1-5. Sınıflar Öğretim Programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Olkun, S., ve Toluk-Uçar, Z. (2012). İlköğretimde Etkinlik Temelli Matematik Öğretimi (5. Baskı). Ankara: Eğiten Kitap.
• Olkun, S., ve Toptaş, V. (2007). Resimli Matematik Terimleri Sözlüğü. Ankara: Maya.
• Orhun, N. (2007). Kesir işlemlerinde formal aritmetik ve görselleştirme arasındaki bilişsel boşluk. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(14), 99-111.
• Pesen, C. (2007). Öğrencilerin kesirlerle ilgili kavram yanılgıları. Eğitim ve Bilim, 32(143), 79-88.
• Pesen, C. (2008). Kesirlerin sayı doğrusu üzerindeki gösteriminde öğrencilerin öğrenme güçlükleri ve kavram yanılgıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 157-168.
• Robson, C. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemleri: Gerçek Dünya Araştırması. Ş. Çınkır & N. Demirkasımoğlu (Çev.). Ankara: Anı.
• Soylu, Y., ve Soylu, C. (2005). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin kesirler konusundaki öğrenme güçlükleri: Kesirlerde sıralama, toplama, çıkarma, çarpma ve kesirlerle ilgili problemler. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 101-116.
• Şengül, S., ve Öz, C. (2008). İlköğretim 6. sınıf kesirler ünitesinde çoklu zeka kuramına uygun öğretimin öğrenci tutumuna etkisi. İlköğretim Online, 7(3), 800-813.
• Taylor, Steven J., Bogdan, R., ve DeVault, M. L. (2016). Introduction to Qualitative Research Methods (4th ed.). New Jersey: Wiley.
• Tuna, A., Biber, A. Ç., ve Yurt, N. (2013). Matematik öğretmeni adaylarının matematiksel modelleme becerileri. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 129-146.
• Uysal-Koğ, O., ve Başer, N. (2012). Görselleştirme yaklaşımının matematiğe yönelik tutum ve başarıdaki rolü. İlköğretim Online, 11(4), 945-957.
• Wilkerson, T. L., Cooper, S., Gupta, D., Montgomery, M., Mechell, S., Arterbury, K., Moore, S., Baker, B. R., ve Sharp, P. T. (2015). An investigation of fraction models in early elementary grades: A mixed-methods approach. Journal of Research in Childhood Education, 29, 1-25.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Seçkin.