Durumsal Duygular Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 1, 46 - 59, 30.06.2020

Mehmet Barış Horzum , İbrahim Duman , Zeliha Demir Kaymak

Öz

Öğretim ortamlarında farklı dersler, farklı durumlar ve farklı zamanlardan etkilenen durumsal duygularla ilgili yapılacak çalışmalarda kullanılmak üzere öğrencilerin durumsal duygularını ölçen bir ölçeği Türk kültürüne kazandırılması amacıyla yapılan bu çalışmada orijinal formu Randler, Hummel, Gläser-Zikuda, Vollmer, Bogner ve Mayring (2011) tarafından geliştirilen Durumsal Duygular Ölçeği’nin uyarlaması yapılmıştır. Ölçek ilgi, mutluluk ve can sıkıntısı olmak üzere üç faktörden oluşmaktadır. Faktörlerin her birinde üçer madde olmak üzere ölçek toplamda 9 maddeden oluşmaktadır. Bu çalışmada ilk olarak ölçeğin Türkçe formu oluşturulmuş ve dilsel eşdeğerlik işlemleri yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunda liselerde öğrenim gören 141'i (%60,8) kız, 91’i (%39,2) erkek olmak üzere toplam 232 lise öğrencisi yer almıştır. Hazırlanan Türkçe ölçeğin orijinal ölçeğin üç faktör yapısındaki modelinin uyumu test edilmiştir. Yapılan doğrulayıcı faktör analizi sonucunda ölçeğin iyi uyum gösterdiği ortaya çıkmıştır. Ölçeğin faktöriyel geçerliği ile elde edilen yapıyı ölçüp ölçmediğine ilişkin yapı geçerliği için ayırt edici ve yakınsama geçerlikleri incelenmiştir. Son olarak ölçüt geçerliği açısından durumsal duygular ile öğrencilerin ders başarı puanları ele alınmış ve incelenmiştir. Durumsal duygular ölçeğinin boyutları olan mutluluk ve ilgi ile ders başarı puanı arasında pozitif, can sıkıntısı ile negatif ilişki bulunmuştur. Elde edilen bulgular alan yazını destekler niteliktedir. Uyarlanan ölçeğin güvenirliğine Cronbach alfa iç tutarlılık ve kompozit güvenirlik katsayıları ile bakılmıştır. Bu analizler sonucunda ölçeğin tutarlı ve güvenilir veriler ürettiği görülmüştür. Yapılan çalışmalar sonucunda Türkçeye uyarlaması yapılan Durumsal Duygular Ölçeğinin geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Durumsal duygular, Geçerlik, Güvenirlik

Kaynakça

• Allen, M. (2010). Learner error, affectual stimulation, and conceptual change. Journal of Research in Science Teaching, 47(2), 151-173.
• Antonacopoulou, E. P., & Gabriel, Y. (2001). Emotion, learning and organizational change. Journal of Organizational Change Management.
• Aşık, N. A. (2017). Pozitif ve Negatif Duygulanım Ve İş Doyumunun Örgütsel Özdeşleşmeye Etkisi: Otel Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Business & Management Studies: An International Journal, 5(2), 345-362.
• Bagozzi, R. P., & Yi, Y. (1988). On the evaluation of structural equation models. Journal of the academy of marketing science, 16(1), 74-94.
• Bentler, P. M. (1980). Multivariate analysis with latent variables: Causal modeling. Annual review of psychology, 31(1), 419-456.
• Bentler, P. M., & Bonett, D. G. (1980). Significance tests and goodness of fit in the analysis of covariance structures. Psychological bulletin, 88(3), 588.
• Brown, M., & Cudeck, R. (1993). EQS structural equations program manual. Multivariate Software Inc., Los Angeles.
• Byrne, B. M., & Campbell, T. L. (1999). Cross-cultural comparisons and the presumption of equivalent measurement and theoretical structure: A look beneath the surface. Journal of Cross-Cultural Psychology, 30(5), 555-574.
• Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Structural equation models with unobservable variables and measurement error: Algebra and statistics.
• Götz, T., Zirngibl, A., Pekrun, R. & Hall, N. (2003). Emotions, learning, and achievement from an educational-psychological perspective. In P. Mayring & C. v. Rhöneck (Eds.). Learn ing emotions. The influence of affective factors on classroom learning (pp. 9–28). London: Peter Lang.
• Graesser, A., Chipman, P., King, B., McDaniel, B., & D'Mello, S. (2007). Emotions and learning with auto tutor. Frontiers in Artificial Intelligence and Applications, 158, 569.
• Hambleton, R. K. (2005). Issues, Designs and Technical Guidelines for Adapting Tests Into Multiple Languages and Cultures. In R. K. Hambleton, P. F. Merenda and C. D. Spielberger (Eds.). Adapting Psychological and Educational Tests for Cross-Cultural Assessment. NJ: Lawrence Erlbaum.
• Jöreskog, K. G., & Sörbom, D. (1996). LISREL 8: User's reference guide. Scientific Software International.
• Marsh, H. W., Hau, K. T., Artelt, C., Baumert, J., & Peschar, J. L. (2006). OECD's brief self-report measure of educational psychology's most useful affective constructs: Cross-cultural, psychometric comparisons across 25 countries. International Journal of Testing, 6(4), 311-360.
• Osborne, J. W., & Costello, A. B. (2004). Sample size and subject to item ratio in principal components analysis. Practical Assessment, Research, and Evaluation, 9(1), 11.
• Pekrun, R. (2000). A social-cognitive, control-value theory of achievement emotions. In J. Heck-hausen (Ed.), Motivational psychology of human development. Developing motivation and motivating development (pp. 143–163). New York, NY: Elsevier.
• Pintrich, P. R., Marx, R. W., & Boyle, R. A. (1993). Beyond cold conceptual change: The role of motivational beliefs and classroom contextual factors in the process of conceptual change. Review of Educational research, 63(2), 167-199.
• Randler, C., Hummel, E., Glaser-Zikuda, M., Vollmer, C., Bogner, F. X., & Mayring, P. (2011). Reliability and Validation of a Short Scale to Measure Situational Emotions in Science Education. International Journal of Environmental and Science Education, 6(4), 359-370.
• Randler, C., Wüst-Ackermann, P., Vollmer, C., & Hummel, E. (2012). The relationship between disgust, state-anxiety and motivation during a dissection task. Learning and Individual Differences, 22(3), 419-424.
• Schermelleh-Engel, K., H. Moosbrugger and H. Müller (2003) “Evaluating the Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness- Of-Fit Measures”, Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of psychological research online, 8(2), 23-74.
• Ulich, D. & Mayring, P. (1992). Psychologie der Emotionen. Stuttgart: Kohlhammer.
• Värlander, S. (2008). The role of students‘ emotions in formal feedback situations. Teaching in Higher Education, 13, 145-156.