COĞRAFİ İŞARETLİ YÖRESEL ÜRÜNLERİN İNCELENMESİ: SİVAS MUTFAĞI ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 3, 317 - 327, 31.12.2020

Aykut Şimşek

Öz

Coğrafi işaret, tüketiciler nezdinde tanınmış ve ünlenmiş ürünlerin üretim metotlarının ve yerlerinin garanti altına alınmasını sağlayan işaretlerdir. Yöresel ürün üreticilerinin haksız rekabete maruz kalmamaları ve yöresel ürünleri sahtelerine karşı korumak için geliştirilmiştir ve tüketiciyi yanlış bilgilendirmeye karşı koruyarak ülkesel anlamda korunma sağlamaktadır. Bu durumdan hareketle çalışmada Sivas mutfağına ait coğrafi işaret ile tescillenmiş yöresel ürünlerden Sivas Katmeri, Sivas Köftesi ve Sivas Pezik Dal Turşusu’nun üretim süreçleri incelenmiştir. Bu kapsamda genel özelliklerinin ve orijinalliğine uygunluğunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden yarı yapılandırılmış görüşme tekniğinden faydalanılmıştır ve Sivas Köftesi için kasaplarda çalışan 6 köfte ustası ile Sivas Katmeri için pide fırınlarında çalışan 9 pideci ile Sivas Pezik Dal Turşusu için de 8 ev hanımı ile görüşmeler sağlanmıştır. Yapılan görüşmeler sonucunda söz konusu üç ürünün de genel olarak tescil belgelerinde belirtilen standartlara uygun olarak üretildiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Coğrafi İşaret, Yöresel Ürün, Sivas Mutfağı

Kaynakça

• Aslan, Z., Güneren, E. ve Çoban, G. (2014). Destinasyon Markalaşma Sürecinde Yöresel Mutfağın Rolü: Nevşehir Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 2(4), 3-13.
• Chen, Q. (2013). An Investigation of Food Tourism in Chongqing. International Journal of Management Cases, 15(4), 110-122.
• Çapar, G. ve Yenipınar, U. (2016). Somut Olmayan Kültürel Miras Kaynağı Olarak Yöresel Yiyeceklerin Turizm Endüstrisinde Kullanılması. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 4, 100-115.
• Demirer, R. H. (2010). Yöresel ürün ve coğrafi İşaretler: Fransa ve Türkiye üzerine bir inceleme. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Doğan, B. (2015). Coğrafi İşaret Korumasının Gelişmekte Olan Ülkeler İçin Önemi. Social Sciences, 10(2), 58-75.
• Doğu-Gürsu, P. R. (2008). Avrupa Birliği’nde kalite politikası ve Türkiye’nin uyumu. Uzmanlık Tezi, T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı, Ankara.
• Fields, K. (2002). Demand for the Gastronomic Tourism Product: Motivational Factors. Tourism and Gastronomic. London and New York: Routledge.
• Gillespie, C. & J. A. Cousins (2001). European Gastronomy Into The 21st Century. Butterworth- Heinemann.
• Gümbür, S. (2019). Yöresel ürün üretimi yapan kadınların sosyo-ekonomik analizi: Kahramanmaraş ili örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, T.C. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.
• Hall, C. M., Mitchell, R., ve Sharples, E. (2003). Consuming Places: The Role of Food, Wine and Tourism In Regional Development. In C. M. Hall, E. Sharples, R. Mitchell, B. Cambourne, & N. Macionis (Eds.), Food tourism around the world: Development, management and markets (pp. 25–99). Oxford: Butterworth-Heinemann.
• Kan, M. ve Gülçubuk, B. (2008). Kırsal Ekonominin Canlanmasında ve Yerel Sahiplenmede Coğrafi İşaretler. U. Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 22 (2), 57-66.
• Kan, M., Gülçubuk, B., Kan, A., Küçükçongar, M. ve Küçükçongar, M. (2010). Coğrafi İşaret Olarak Karaman Divle Tulum Peyniri. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2010(2), 15-23.
• Kantaroğlu, M. ve Demirbaş, N. (2018). Türkiye’de coğrafi işaretli gıda ürünleri üretim potansiyelinin değerlendirilmesi. IBANESS Kongreler Serisi, 21-22.
• Kaya, S. Y. ve Şahin, E. (2018). Tescilden Uygulamaya Coğrafi İşaretler: Adana Kebabı Üzerine Bir İnceleme. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(Ek1), 189-199.
• Kim, Y.G., Eves, A. & Scarles, C. (2009). Building A Model Of Local Food Consumption On Trips And Holidays: A Grounded Theory Approach. International Journal of Hospitality Management, 28, 423-431.
• Kivela, J. & Crotts, J. (2006). Tourism and Gastronomy: Gastronomy’s Influence On How Tourists Experience A Destination. Journal af Hospitality & Tourism Research, 30 (3), 354-377.
• Kuşat, N. (2012). Bölgesel Kalkınmada Geleneksel Gıda Ürünlerinin Rolü ve Geleneksel Gıdalarda İnovasyon Belirleyicileri Üzerine Bir Çalışma: Afyon Örneği. Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19 (2) 261 – 276.
• Long, L.M. (2004). Culinary Tourism: A Folklorist Perspective On Eating and Otherness. In: Long, L.M. (Ed.), Culinary Tourism. The University Press of Kentucky, Lexington, Kentucky, pp. 226–244.
• Nummedal, M. & Hall, M. (2006). Local Food and Tourism: An Investigation of the New Zealand South Island’s Bed and Breakfast Section’s Use and Perception of Local Food, Tourism Review International, 9: 365-378.
• Quan, S. & Wang, N. ( 2004). Towards A Structural Model of Tourist Experience: Anillustration From Food Experiences In Tourism. Tourism Management, 25, 297-305
• Selwood, J. (2003). The Lure of Food: Food As An Attraction In Destination Marketing. Prairie Perspectives, 4, 142-161.
• Şahin, G. (2013). Coğrafi İşaretlerin Önemi ve Vize (Kırklareli)’nin Coğrafi İşaretleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (15), 23-37.
• Taşdan, K., Albayrak, M. ve Albayrak, K. (2014). Coğrafi İşaret Tescilli Geleneksel Ürünlerde İzlenebilirlik: Ankara İli Örneği. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 3, 1292-1300.
• Wolf, E. (2006). Culinary Tourism: The Hidden Harvest. USA: Hunt Publishing Company.
• Zengin, B., Uyar, H. ve Erkol, G. (2015). Gastronomi Turizmi Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. Ulusal Turizm Kongresi, 1-16.
• https://sozluk.gov.tr/ [Erişim Tarihi: 30.04.2020].
• https://www.ci.gov.tr/cografi-isaretler/liste?il=58 [Erişim Tarihi: 30.04.2020].
• https://www.ci.gov.tr/Files/GeographicalSigns/140.pdf köfte [Erişim Tarihi: 30.04.2020].
• https://www.ci.gov.tr/Files/GeographicalSigns/4880c284-d853-4192-a89c-9cc7545e0ab4.pdf katmer [Erişim Tarihi: 30.04.2020].
• https://www.ci.gov.tr/Files/GeographicalSigns/4d348923-f7d0-4844-90be-b2ddbbb864d1.pdf turşu [Erişim Tarihi: 30.04.2020].