PANDEMİ VE MÜZELERİN GELECEĞİ: KATILIMDA SINIRLAR, OLANAKLAR VE GÜNCEL YAKLAŞIMLAR

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 2, 465 - 480, 21.12.2022

Yıldız Öztürk , Melike Erol

Öz

Küresel çapta yaşamın tüm işleyişini değiştiren Covid-19 pandemisi kültürel hayata katılımı da
derinden etkilemiştir. Kültürel hayatın önemli bir parçası olan müzeler fiziksel ve sosyal mesafe önlemleri
kapsamında pandemi koşullarına uygun yeni stratejiler geliştirdi. Bu stratejiler müzelerin yapısal dönüşümü
ve geleceği üzerine pek çok tartışmayı da gündeme getirmiştir. ICOM, 2021 yılının temasını “Müzelerin
Geleceği: İyileşme ve Yeniden Düşleme” olarak belirlemiş ve konuyla ilgili webinar serileri düzenlemiştir.
Webinarlarda müzelerin sürdürülebilirliği, dijital ortamların yeniden tasarımı, pandemi sürecine uyarlanan
katılım modelleri, çalışan ve ziyaretçi sağlığı gibi konular tartışılmıştır. 2022 yılının teması ise “Müzelerin
Gücü” olarak belirlenmiştir. Ayrıca çoğu müze küresel ve yerel düzeylerde diğer müzelerle, meslek örgütleriyle,
sanat alanında çalışanlarla ve kültür hayatına katılım sağlayanlarla etkileşim halinde olmaya devam etmiştir.
Kültürel hayat içinde varlığını korumaya çalışan ve paydaşlarıyla iletişimini koparmamaya çaba gösteren
müzeler etkinliklerini farklı ortamlara taşımıştır.
Bu makalede, İstanbul’da faaliyet gösteren Pera, Sakıp Sabancı ve İstanbul Modern Sanat Müzelerinin
pandemiyle birlikte uyguladıkları izleyici geliştirme/inşa etme stratejileri ve yeni katılım metotları
araştırılmıştır. Çalışmanın diğer boyutunda ise pandemi sürecinde ilgili müzelerin uyguladığı izleyici geliştirme
stratejileri ve yeni katılım metotlarının müzelerin sürdürülebilirliği üzerindeki etkileri araştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Müzecilik, İzleyici geliştirme, Katılım, Pandemi ve dijitalleşme

THE PANDEMIC AND THE FUTURE OF MUSEUMS: CONSTRAINTS, OPPORTUNITIES AND CURRENT APPROACHES TO PARTICIPATION

Öz

Covid-19 pandemic, which changed the entire functioning of life on a global scale, also deeply
affected participation in cultural life. Accordingly, museums as an important part of cultural life have also
developed new strategies appropriate to pandemic precautions that necessitate physical and social distance
measures. These strategies have also brought up many discussions on the structural transformation and future
of museums. ICOM determined 2021-year theme as “The Future of Museums: Healing and Re-imagining” and
organized webinar series. In these webinars, topics such as the sustainability of museums, redesign of digital
environments, participation models during the pandemic, health and safety of employees and visitors were
discussed. The theme for International Museum Day in 2022 is “The Power of Museums”. In addition, many
museums continued to interact with other museums and professional organizations involved in arts and
cultural life at the global and local level. While trying to preserve their existence in cultural life and to keep in
touch with their stakeholders, museums carried their activities to different environments.
This article discusses the audience development/building strategies and new participation methods
implemented by the Pera, Sakıp Sabancı and Istanbul Modern Art Museums during the pandemic. Moreover,
the effects of new audience development strategies and participation methods on the sustainability of the
museums are reviewed.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Museology, Audience development, Participation, Pandemic and digitalization

Kaynakça

• • Bamford, A. & M. Wimmer. (2012). Audience Building and the Future Creative Europe Program, Eenc Short Report, European Expert Network on Culture (Eenc). Http://Www.interarts.net/Descargas/Interarts2562.Pdf (Erişim Tarihi: 3 Aralık 2020).
• • Bennett, T. Et Al. (2009). Culture, Class, Distinction. New York: Routledge.
• • Bollo, A. Et Al. (2017). Study on Audience Development - How to Place Audiences at the Centre Of Cultural Organisations. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
• • Bourdieu, P. ve A. Darbel. (2011). Sanat Sevdası: Avrupa Sanat Müzeleri ve Ziyaretçi Kitlesi. S. Canbolat (Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• • Bourdieu, P. (2015). Ayrım: Beğeni Yargısının Toplumsal Eleştirisi. Ankara: Heretik Yayınları.
• • Connolly, P. ve M. H. Cady. (2011). Increasing Cultural Participation: An Audience Development Planning Handbook for Presenters, Producers, and Their Collaborators. Chicago: Illinois State University Press.
• • Cuenca, A. Macarena ve A. Makua. (2017). Audience Development: A Cross-National Comparison. Academia Revista Latinoamericana De Administración, 30 (2): 156-172.
• • European Commision. (2012). European Audiences: 2020 and Beyond 16 - 17 October 2012. Conference Conclusions.
• • Fleming, D. (2012). Museums for Social Justice: Managing Organizational Change. R. Sandell, And E. Nightingale (Eds.). In Museums, Equality and Social Justice (Pp. 72-83). London And New York: Routledge.
• • ICOM. (2020). Museums, Museum Professionals and Covid-19. Https://Icom.museum/Wp-Content/Uploads/2020/05/ Report-Museums-And-Covid-19.Pdf (Erişim Tarihi: 10 Nisan 2022).
• • İKSV. (2020). Pandemi Sırasında Kültür-Sanatın Birleştirici Gücü ve Alanın Ihtiyaçları. İstanbul: İksv Yayınları.
• • King, E. Et Al. (2021). Digital Responses of Uk Museum Exhibitions to the Covid-19 Crisis, March–June 2020. Curator: The Museum Journal, 64 (3): 487-504.
• • Kolb, B. M. (2000). Marketing Cultural Organisations: New Strategies for Attracting Audiences to Classical Music, Dance, Museums, Theatre and Opera, Oak Tree, Dublin.
• • McLean, F. (2003). Marketing the Museum. New York: Routledge.
• • Nightingale, E. and C. Mahal (2012). The Heart of the Matter: Integrating Equality and Diversity into the Policy and Practice of Museums and Galleries. R. Sandell, and E. Nightingale (Eds.). In Museums, Equality and Social Justice (Pp. 13-37). London and New York: Routledge.
• • Öztürk, Y. (2021). Pandemi Sürecinde Müzeler ve Müzelerin İzleyici Geliştirme Stratejileri. A. E. İralı (Ed.). Yeni İletişim Teknolojileri Bağlamında Müze ve Sergi Çalışmaları İçinde (S. 115-144). İstanbul: Nobel Akademik.
• • Schubert, K. (2004). Küratörün Yumurtası. R. Smith (Çev.). İstanbul: İstanbul Sanat Müzesi Vakfı.
• • Solima, L. (2017). Museums, Accessibility and Audience Development. M. Cerquetti (Ed.). In Bridging Theories, Strategies and Practices in Valuing Cultural Heritage (Pp. 225-40). Macerata: Macerata University Press.