Hemşirelik Öğrencilerinde Cinsel Sağlık Tanılamasına İlişkin Akran Eğitiminin Cinsel Sağlık Konusundaki Tutumlarına Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 23 - 28, 20.04.2023

Yeliz Çulha Fidan Afşin

https://doi.org/10.48071/sbuhemsirelik.1230476

Öz

Giriş: Cinsel sağlık eğitimi, hemşirelik öğrencilerinin sağlıklı/hasta bireyin cinselliğinin tanılanmasına ilişkin bilgi ve becerilerini geliştirmektedir.
Amaç: Bu çalışma, hemşirelik öğrencilerinde cinsel sağlık tanılamasına ilişkin verilen akran eğitiminin cinsel sağlık konusundaki tutumlarına etkisini belirlemek amacı ile yapıldı.
Yöntem: Ön test-son test tek gruplu yarı deneysel araştırma türünde yapılan bu çalışma, bir devlet üniversitesinin hemşirelik fakültesinde 2022-2023 eğitim öğretim yılı güz yarıyılında öğrenim gören 2., 3., ve 4. sınıf öğrencileri (n = 248) ile gerçekleştirildi. Veriler, Yapılandırılmış Soru Formu ve Öğrencilerin Cinsel Sağlık Konusundaki Tutumları Ölçeği kullanılarak toplandı.
Bulgular: Öğrencilerin büyük çoğunluğunun kadın (%87,20), yaş ortalamasının 20,83 ± 1,30 yıl olduğu, %57,70’inin daha önce cinsel sağlık konusunda herhangi bir eğitim almadığı, eğitim alan öğrencilerin ise %34,7’sinin cinsel sağlık konusunda eğitimi okuldan aldığı saptandı. Öğrencilerin eğitim öncesi Öğrencilerin Cinsel Sağlık Konusundaki Tutumları Ölçeği puan ortalamasının 70,35 ± 13,74; eğitim sonrası puan ortalamasının 78,03 ± 16,06 olduğu ve aralarında istatistiksel olarak anlamlı farklılık belirlendi (p < 0,05).
Sonuç: Hemşirelik öğrencilerinde cinsel sağlık tanılamasına ilişkin akran eğitiminin öğrencilerin cinsel sağlık konusundaki tutumlarına olumlu etkisi olduğu sonucuna ulaşıldı. Bu nedenle, hemşirelik müfredatı kapsamına özellikle akran eğiticiler ile cinsel sağlık eğitim programlarının eklenmesi, öğrencilerin cinsel sağlık tanılaması ve danışmanlık becerilerini destekleyecektir.

Anahtar Kelimeler

Cinsel eğitim, eğitim, hemşirelik, öğrenciler

The Effect of Peer Education about Assessment of Sexual Health in Nursing Students on their Attitudes towards Sexual Health

Öz

Introduction: Sexual health education improves the knowledge and skills of nursing students regarding the assessment of the sexuality of healthy/sick individuals.
Aim: The aim of this study was to determine the effects of peer education about the assessment of sexual health in nursing students on their attitudes towards sexual health.
Method: This study, which was planned as a pretest-posttest single-group quasi-experimental research type, was carried out with 2nd, 3rd, and 4th-grade students (n = 248) studying at the nursing faculty of a state university in the fall semester of the 2022-2023 academic year. The data were collected using the Structured Questionnaire and Students' Attitudes towards Addressing Sexual Health Questionnaire.
Results: It was determined that the majority of the students were female (87.20%), the average age was 20.83 ± 1.30 years, 57.70% of them had not received any education on sexual health before, and 34.70% of the students with training received sexual health education from school. The average score of the students on the Students’ Attitudes towards Addressing Sexual Health Questionnaire before the education was 70.35 ± 13.74; the average score after the education was 78.03 ± 16.06 and there was a statistically significant difference between before and after education (p < 0.05).
Conclusion: It was concluded that peer education on the assessment of sexual health in nursing students had a positive effect on students' attitudes towards sexual health. Therefore, adding sexual health education programs with peer educators to the nursing curriculum will support students' sexual health assessment and counseling skills.

Anahtar Kelimeler

Education, nursing, sex education, students

Kaynakça

• Acaroğlu, R., ve Turan, N. (2021). Cinselliği ifade etme. R. Acaroğlu, M. Şendir ve H. Kaya (Ed.), Roper Logan Tierney Modelinin uygulamada kullanılması içinde (s. 385-414). İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
• Akalin, A., & Ozkan, B. (2021). Sexual myths and attitudes regarding sexuality of nursing students: A mixed method study. Perspectives in Psychiatric Care, 57(3), 1497–1504. doi: 10.1111/ppc.12717
• Areskoug-Josefsson, K., Juuso, P., Gard, G., Rolander, B., & Larsson A. (2016). Health care students’ attitudes toward addressing sexual health in their future profession: Validity and reliability of a questionnaire. International Journal of Sexual Health, 28(3), 243–250. doi: 10.1080/19317611.2016.1199453
• Aşcı, Ö., ve Gökdemir, F. (2021). Hemşirelik öğrencilerinde cinsel mitler ve hasta cinselliğini değerlendirmeye yönelik tutumlar. Sağlık ve Toplum, 31(1), 100-109.
• Aşçı, Ö., Gökdemir, F., ve Çiçekoğlu, E. (2016). Hemşirelik öğrencilerine akran eğiticiler ile verilen üreme sağlığı eğitiminin etkinliği. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 3(3), 173-183. doi: 10.17681/hsp.56193
• Bulduk, S., & Erdogan, S. (2012). The effects of peer education on reduction of the HIV/sexually transmitted ınfection risk behaviors among Turkish university students. Journal of the Association of Nurses in AIDS Care. 23(3), 233-243. doi: 10.1016/j.jana.2011.02.003
• Çuhadaroğlu, A. (2017). The effects of sex education on psychological counselling students in Turkey. Sex Education, 17(2), 209–219. doi: 10.1080/14681811.2016.1164132
• Doğan, N., Fışkın, G., ve Kaçmaz, H.Y. (2022). Cinsel sağlık dersi alan ve almayan öğrencilerin cinsel sağlık bakımına ilişkin inanç ve tutumları. Androloji Bülteni, 24(1), 1-10. doi: 10.24898/tandro.2022.67689
• Erenoğlu, R., & Bayraktar, E. (2017). Sexual attitudes of nursing students and the affecting factors. Journal of Human Sciences, 14(2), 1745–1756. doi: 10.14687/jhs.v14i2.4505
• Evcili, F., & Golbasi, Z. (2019). The effect of peer education model on sexual myths of Turkish university students: An interventional study. Perspectives in Psychiatric Care, 55(2), 239–248. doi: 10.1111/ppc.12344
• Güdül Öz, H., Balcı Yangın, H., & Ak Sözer, G. (2022). Attitudes and beliefs of nursing students toward sexual healthcare: A descriptive study. Perspectives Psychiatric Care, 58(1), 266– 272. doi: 10.1111/ppc.12780
• Gürel, R., & Taşkın, L. (2020). Cinsel Sağlık: hemşirelik öğrencilerinin bakış açıları, inanç ve tutumları. Türk Hemşireler Derneği Dergisi, 1(1), 27–38.
• Güven, Ş.D., & Küçükakça Celik, G. (2021). Evaluation of nursing students’ attitudes and beliefs regarding sexual care. Androloji Bülteni, 23, 7-12. doi: 10.24898/tandro.2021.02703
• Karakurt, P., ve Köse Tuncer, S. (2022). Üniversite öğrencilerinin cinsel sağlığa yönelik tutumlarının belirlenmesi: Hemşirelik öğrencileri örneği. Gevher Nesibe Journal of Medical & Health Sciences, 7(20), 131-139. doi: 10.5281/zenodo.713359
• Khadivzadeh, T., Ardaghi, M., Mazloum, S.R., & Modaresi, E. (2016). The relationship between midwifery students’ attitudes towards couples’ sexual relationships and their clinical skills in providing sexual health of counseling services. Journal of Midwifery and Reproductive Health, 4(1), 530–539. doi: 10.22038/jmrh.2016.6127
• Ko, Y., Issenberg, S.B., & Roh, Y.S. (2022). Effects of peer learning on nursing students’ learning outcomes in electrocardiogram education. Nurse Education Today, 108, 105182. doi: 10.1016/j.nedt.2021.105182
• Kong, S.K.F., Wu, L.H., & Loke, A.Y. (2009). Nursing students’ knowledge, attitude and readiness to work for clients with sexual health concerns. Journal of Clinical Nursing, 18(16), 2372-2382. doi: 10.1111/j.1365-2702.2008.02756.x
• Mahat, G., Scoloveno, M.A., & Ayres, C. (2011). HIV/AIDS knowledge and self-efficacy among Nepalese adolescents: A peer education program. Research and Theory for Nursing Practice, 25(4), 271-283. doi: 10.1891/1541-6577.25.4.271
• Okgün Alcan, A., Çetin, S., Seyhan Ak, E., Çulha, Y., & Özbaş, A. (2021). Determination of nurses’ attitudes and beliefs on sexual care towards urology patients. The New Journal of Urology, 16(1), 60-67. doi: 10.33719/yud.2021;16-1-792798
• Ören, B., Zengin, N., Yazıcı, S., & Akıncı, A.Ç. (2018). Attitudes, beliefs and comfort levels of midwifery students regarding sexual counselling in Turkey. Midwifery, 56, 152-157. doi: 10.1016/j.midw.2017.10.014
• Öztürk, D., ve Göçmen Baykara, Z. (2019). Akran eğitiminin hemşirelik becerilerinin öğretimine etkisi. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 6(4), 295-300. doi: 10.5222/HEAD.2019.295
• Polat, S., Atici, A., Karakaş, D., Çulha, G.G., & Erdoğan, S. (2012). Peer training increases the level of knowledge on sexual and reproductive health in adolescents. Journal of Tropical Pediatrics, 58(2), 96-101. doi: 10.1093/tropej/fmr041
• Seid, K., Kebede, T., Dessalegn, N., Ejara, Y., Moga, F., Daniel, M., … Hassen, S. (2022). Nursing students’ attitudes and beliefs regarding sexual healthcare in Ethiopia: An online cross-sectional study. PloS One, 17(12), e0278760. doi: 10.1371/journal.pone.0278760
• Şengün İnan, Ş., Günüşen, N., Çelik İnce, S,. ve Çetinkaya Duman, Z. (2020). Hemşirelik öğrencileri tarafından uygulanan akran eğitim programının üniversite öğrencilerinin ruhsal hastalıklara yönelik inançlarına etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 13(3), 142-147. doi: 10.46483/deuhfed.660210
• Tugut, N., & Golbasi, Z. (2015). Sexuality assessment knowledge, attitude, and skill of nursing students: An experimental study with control group. International Journal of Nursing Knowledge, 28(3), 123–130. doi: 10.1111/2047-3095.12127
• Turan, N., Culha, Y., Ozdemir Aydin, G., Kaya, H. (2021). Reliability and validity of the adapted Turkish “Students’ Attitudes Towards Addressing Sexual Health Questionnaire” (SA-SH-TR). SAGE Open. 1-9. doi: 10.1177/2158244021989305
• Ünal Toprak, F., & Turan, Z. (2021). The effect of sexual health courses on the level of nursing students’ sexual/reproductive health knowledge and sexual myths beliefs in Turkey: A pretest-posttest control group design. Perspectives in Psychiatric Care, 57(2), 667–674. doi: 10.1111/ppc.12593
• Warner, C., Carlson, S., Crichlow, R., & Ross, M.W. (2018). Sexual health knowledge of U.S. medical students: A national survey. The Journal of Sexual Medicine, 15(8), 1093–1102. doi: 10.1016/j.jsxm.2018.05.019
• Wilschut, V., Pianosi, B., van Os-Medendorp, H., Elzevier, H.W., Jukema, J. S., & den Ouden, M.E.M. (2021). Knowledge and attitude of nursing students regarding older adults’ sexuality: A crosssectional study. Nurse Education Today, 96, e104643. doi: 10.1016/j.nedt.2020.104643