Sosyal Bilgilerde Öğretmen Adaylarının Objektifinden “Müze Kullanımı”

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 165 - 181, 31.12.2020

Harun Er Ramazan Yılmaz

https://doi.org/10.38015/sbyy.766481

Cited By: 2

Öz

Müzeler, insanlık tarihinin ortaya koymuş olduğu değeri yüksek somut nitelik taşıyan eserlerin sergilendiği özel mekanlardır. Müzeleri farklı ve anlamlı kılan temel unsur, burada sergilenen tarihsel ve kültürel niteliği yüksek eserlerin insanlığın ortak mirası sayılması ve biricik ve tek olmasıdır. Toplumda insanların müzelere atfettiği değer ve yüklediği anlamın karşılık bulması noktasında bu kurumların işlevsel bir nitelik kazanması ve kullanılır olması büyük önem arzetmektedir. Bu bağlamda müzelerin eğitim alanında bir öğretim aracı olarak kullanılması bu kurumları daha işlevsel kılacağı gibi çocuklarında öğrenimine büyük katkı sağlayacaktır. Türk eğitim sisteminde sosyal bilgiler dersi içeriği ve yapısı itibariyle müze kullanımına uygunluk arzeden derslerin başında gelmektedir. Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının sosyal bilgiler dersinde “müze kullanımına” ilişkin görüşlerini belirlemektir. Çalışma nitel araştırma deseninde tasarlanmış ve betimsel yöntem esas alınarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2018-2019 eğitim-öğretim yılında bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesi sosyal bilgiler eğitimi anabilim dalının 4. sınıfında öğrenim gören 42 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak yarı-yapılandırılmış sorulardan oluşan görüşme formu kullanılmıştır. Toplanan veriler ise içerik analizi tekniğiyle çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda öğretmen adayları, müzelerin sosyal bilgiler dersinde kullanımının öğrencilere öğrenim sürecinde büyük fayda sağlayacağını ancak farklı nedenlerle müzelere erişim zorluğunun da sınırlandırıcı bir etki oluşturacağını ifade etmişlerdir. Ayrıca müzelerden daha etkili faydalanılması noktasında önerilerde bulunmuşlardır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler, müze, müze kullanımı

The Use of Museums through the Lens of Teacher Candidates in Social Studies

Öz

Museums are unique settings where concrete and historical artifacts of humanity are exhibited. The main element that makes museums meaningful is that the artifacts exhibited at these places have been unique and common heritage for the humanity. It is of great importance to observe how museums function in social life and how they can be utilized in educational settings. In this vein, the use of museums as a tool of education will not only make these institutions more functional but it will also contribute to learning on the part of the learners. In Turkish educational system, the course of social studies is one of the pioneering courses that could fit in relation to its content and framework. This study aims to determine teacher candidates’ views in relation to “the use of museums” in the course of social studies. This study adopted a qualitative research design and descriptive method. A total of 42 senior year teacher candidates of social studies in education faculty at a state university in participated in the study during 2018-2019 academic year. Data were collected through a semi structured interview and analyzed through content analysis. As a result of the study, teacher candidates reported that the use of museums would be highly useful for the learners during the course of learning in social studies; however, they also stated that it could not always be possible to have access to museums. Additionally, teacher candidates proposed further suggestions to utilize museums in social studies.

Anahtar Kelimeler

Social studies, museum, museum use

Kaynakça

• Akmehmet Tezcan, K. ve Ödekan, A. (2006). Müze eğitiminin tarihsel gelişimi. İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 47-58.
• Akyol, A. A. ve Köksal Akyol, A. (2017). Müzelerde ve arkeolojik alanlarda drama uygulamaları. Yaratıcı Drama Dergisi, 12(2), 105-126.
• Allan, A. Douglas. (1963). Müzenin Rolü. UNESCO, ICOM Türkiye Milli Komitesi Yay. Ankara, 5.
• Ata, B. (2002). Müzelerle ve tarihî mekânlarla tarih öğretimi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Atagök, T. (1982). Çağdaş müzecilik kavramı doğrultusunda Türk sanat müzelerini kültürel etkinliklerini saptanması. Yayınlanmamış yeterlilik tezi. Mimar Sinan Üniversitesi. İstanbul.
• Ay, T. S. ve Fidan, N. K. (2014). Öğretmen adaylarının sosyal bilgiler dersinde müzelerden yararlanmaya ilişkin görüşleri. Electronic Journal of Social Sciences,13(48), 69-89.
• Baykan Z. Ö. (2007). 2005 ve 2006 İlköğretim programlarının “müze eğitimi” açısından değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Clutterbuck, R. (2008). Müzeleri Anlamak, Eğitim ve Müze Seminerleri, (s. 63-83) (Yayına Hazırlayan: İnci San), Ankara: Kök Yayıncılık.
• Çalışkan, E., Önal, N. ve Yazıcı, K. (2016). Öğretim etkinliklerinde sanal müzelerin kullanımına ilişkin sosyal bilgiler öğretmen adayları ne düşünüyor? International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. Volume 11/3, 689-706.
• Çengelci, T. (2013). “Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Sınıf Dışı Öğrenmeye İlişkin Görüşleri”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimler. Educational Sciences: Theory & Practice, Cilt:13, Sayı: 3, s.1823-1841.
• Er, H. ve Yılmaz R. (2020). Sosyal Bilgilerde Müze Eğitimi Uygulamalarının Öğretmen Adaylarının Müzeye İlişkin Görüşlerine ve Güdülenmelerine Etkisi, International Journal of Education Technology and Scientific Researches, 5, 315 352.
• Fraenkel, J. R. and Wallen, N. E. (2006). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw-Hill Education.
• Gadsby, J. (2011). The Effect of Encouraging Emotional Value in Museum Experiences. Museological Review. No: 15. Pp: 1-13. https://www2.le.ac.uk Erişim Tarihi: 11.10.2019.
• Gartenhaus, Alan R. (2000). Yaratıcı düşünme ve müzeler. Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları.
• Gökmen, C. O. (2004). İlköğretim 1. kademede müzelerin öğretim ortamı olarak yeri. (Tezsiz yüksek lisans projesi). Ankara Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara. Güleç, S. ve Alkış, S. (2003). Sosyal bilgiler öğretiminde müze gezilerinin iletişimsel boyutu. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XVII (1), 63-78.
• Kamçı, S. (2015). Öğretmen adaylarının sosyal bilgiler öğretiminde müze kullanımına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Bolu.
• Karaosmanoğlu, G. (2017). Yaratıcı drama ile müzede öğrenme deneyimi: İstanbul arkeoloji müzeleri örneği. Yaratıcı Drama Dergisi, 12(2), 43-62.
• Kaschak, J. C. (2014). Museum visits in social studies: The role of a methods course. Social Studies Research and Practice, 9(1), 107-118.
• Mamur, N. (2015). Resim-iş (görsel sanatlar) öğretmen eğitimi “müze eğitimi ve uygulamaları” dersinde görsel kültür kuramının kullanımı. NWSA-Education Sciences, 1C0631, 10, (1), 29-53.
• Marcus, A. S. (2008). Rethinking museums’ adult education for K-12 teachers. Journal of Museum Education, 33(1), 55-78.
• Mercin, L. (2003). Kültür ve sanat değerlerinin yaşatılmasında müzelerin rolü. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 2(6), 106-114.
• Mercin, L. (2006). Müzeler ve toplum. Erişim tarihi: 18.09.2019, http://www.ayk.gov.tr/wp.
• Miles, M. B. and Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Thousand Oaks, California: SAGE Publications, Inc.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2019). 2023 Eğitim Vizyonu, http://2023vizyonu.meb.gov.tr/doc/2023_Egıtım_Vızyonu. [Erişim 25.08.2019].
• Okvuran, A. (2017). Aileyle müze ziyaretinin değeri. Yaratıcı Drama Dergisi, 12(2), 87-92.
• Onur, B. (2012). Çağdaş müze eğitim ve gelişim müze psikolojisine giriş. İstanbul: İmge Kitabevi.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. [Qualitative research and evaluation methods]. M. Bütün, S. Beşir Demir (Transl. Ed.). Ankara: Pegem A Publishing.
• Paykoç, F. ve Baykal, S. (2000). Müze pedagojisi: kültür, iletişim ve aktif öğrenme ortamı olarak müzelerin etkililiğine ilişkin bir çalışma, müzecilikte yeni yaklaşımlar küreselleşme ve yerelleşme. Tarih Vakfı.
• Safran, M. ve Ata, B. (1998). Okul dışı tarih öğretimi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 87-94.
• Seefeldt, C., Castle, S. and Falconer, R. C. (2015). Okul öncesi/ilkokul çocukları için sosyal bilgiler öğretimi, (Çev. S. Coşkun-Keskin) Ankara: Nobel Yayınevi.
• Shaw, W. (2004). Osmanlı müzeciliği, müzeler, arkeoloji ve tarihin görselleştirilmesi. (Çev. E. Soğancılar) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Solmaz, K. (2015). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin müze eğitimine yönelik görüşleri ve uygulamaları. Munzur Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), 40-54.
• Şar, E. ve Sağkol, T. (2013). Eğitim fakültelerinde müze eğitimi dersi gerekliliği üzerine. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 83-90.
• Şişginoğlu, K. (2011). Müze kültürü ve eğitimi. Ankara: Duman Ofset.
• Tezcan Akmehmet, K. (2017). Yaşayan müze kavramı üzerine bir inceleme. Yaratıcı Drama Dergisi, 12(2), 1- 16.
• Yalçın Wells, Ş. (2014). Bir üniversite müzesinde aktif sanat eğitimi: Barber Enstitüsü örneği. Journal of Social Studies Education Research. 5(1), 20-37.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. [Qualitative research methods in social studies]. Ankara: Seçkin Publishing.
• Yılmaz, K. ve Şeker, M. (2011). İlköğretim öğrencilerinin müze gezilerine ve müzelerin sosyal bilgiler öğretiminde kullanılmasına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 1(3), 21-39.
• Yılmaz, N. Y. ve Taş, A. M. (2017). Türkiye’de 1985-2015 tarihleri arasında yapılmış müze konulu lisansüstü tezlerin incelenmesi. İnternational Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. Volume 12/4, p. 603-622.