Mimarlığı Konu Alan Belgesel Filmlerde Tasarımsal Öyküleme Boyutu, Butoh Evi

Yıl 2022, Cilt: 15 Sayı: 30, 1201 - 1220, 31.12.2022

Özlem Demirkan

https://doi.org/10.21602/sduarte.1182835

Öz

Bu çalışma, mimarlığı konu alan belgesel filmlerinin çözümlenmesi için teknik ve mekânsal sınıflandırmalardan oluşan tasarımsal öyküleme boyutunu önermektedir. Teknik öyküleme boyutunu, anlatı tarzı, anlatıcı tipolojisi, görüntü tasarımı, oyunculuk tasarımı, yineleme tasarımı, ayrıntı tasarımı, kurgu tasarımı, ses evreni tasarımı; mekânsal öyküleme boyutu ise seçilen mekân, aktiviteler, donatılar ve söylem oluşturmaktadır. Alan olarak özellikle yaşanan mekandaki ikilemler üzerine belgeseller üreten Ila Bêka ve Louise Lemoine’un yönetmenliğini yaptığı Butoh Evi adlı belgesel film seçilmiştir. Butoh Evi’nde kalıcılık, aydınlanma, azim ve umut kelimelerini içinde barındıran kendi evini inşa etmeye çalışan bir adamın öyküsü anlatılmaktadır. Film yedi zaman kesitine ayrılmıştır. Parçalar incelenmiştir. Belgeselin bir performans olduğu sonucuna varılmıştır. Kullanıcı bir Butoh dansçısıdır. 2015’te kendi evini inşa etmeye karar vermiştir. Plan ya da herhangi kesin bir tasarım olmadan doğaçlama bir dansa benzer olarak evi inşa etmeye başlamıştır. Tasarımsal öyküleme boyutu bağlamında incelendiğinde belgeselin provakatif bir sanat üretimine dönüştüğü görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Belgesel Film, Mekân, Öyküleme

Kaynakça

• Al, E. (2022). “Mekanik Gözün Kaydı Olarak Maddi Dünya”, Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, Sayı 37, s.185-207.
• Arda, Ö. ve Temel, G. E. (2019). “Globalleşen Dünyada Teknolojik İlerlemenin “Qatsı Film Üçlemesi” Bağlamında Ekolojik İzini Sürmek”, 16-17 Ekim, İstanbul, International Social Innovation Congress, s.180-191.
• Çobaner, G. (2005). “Kurmacayla Belgeselin Buluşması: Buena Vista Social Club”, İleti-ş-im, Sayı 3, s.81-94.
• Demirkan, Ö. (2021). “Activities and Uses over Buildings, The Infinite Happiness by Ila Beka and Louis Lemoine”, International Design & Cinema Symposium, s.322-337.
• Duruel Erkılıç, S. ve Aytaç, O. (2021). “El Pepe: Yüce Bir Yaşam ve Buena Vista Social Club Belgesellerinde Ütopya”, Sinefilozofi Dergisi, Özel Sayı, s.195-210.
• Erkılıç, H. ve Bayraktar, U. (2015). “Resimli ve Temsili Bir Triyalektik Mekân Okuması Olarak Ekümenopolis”, İleti-ş-im, Sayı 23, s.113-134.
• Evecen, G. ve Can, A. (2017). “Belgesel Filmde Anlatı-Anlatıcı İlişkisi: “Grızzly Man” Belgesel Filmi Örneği”, Selçuk İletişim, Cilt 10, Sayı 1, s.282-294.
• Flanagan, K. M. (2018). “The Hosted Architectural Documentary on British Television: Ian Nairn and the Personalization of Place”, Screen, Sayı 59, s.114-121.
• Fraleigh, S. (2010). Butoh Metamorphic Dance and Global Alchem, İllionis: University of Illinois Press.
• Genette, G. (2020). Anlatının Söylemi-Yöntem Hakkında Bir Deneme, çev. Ferit Burak Aydar, İstanbul: Ayrıntı.
• Godard, J. L. (2014). Introduction to a True History of Cinema and Television, Montreal: Caboose.
• Gray, D. (2015). “What to do Starting from This Place: Documentary Film and Official Memorialization in Argentina and Chile”, Studies in Documentary Film, Cilt 9, Sayı 3, s.235-249.
• Grierson, J. (1933). “The Documentary Producer”, Cinema Quarterly, Cilt 2, Sayı 1, s.8.
• Kochberg, S. (2002). “Narrativity and Intent in Documentary Production”, Introduction to Documentary Production, Ed. Searle Kochberg, Londra: Wallflower Press, s.29-59.
• Lacey, S. ve McElroy, R. (2010). “Real Performance: Ordinary People and the ‘Problem’ of Acting in Constructed Documentaries”, Studies in Documentary Film, Cilt 4, Sayı 3, s.253-266.
• Nichols, B. (2021). “Kanıt Sorunu, Retoriğin Gücü ve Belgesel Sinema”, Belgesel Sinema Kitabı, Ed. Brian Winston, İstanbul: Ayrıntı, s.86-97.
• Pembecioğlu, N. (2009a). “Alımlama Estetiği ve Belgesel Sinema Açınımları”, Belgesel Film Üstüne, Ed. Nilüfer Pembecioğlu, Ankara: Nobel Yayın, s.70-84.
• Pembecioğlu, N. (2009b). “Başlarken: Neden Belgesel Film?”, Belgesel Film Üstüne, Ed. Nilüfer Pembecioğlu, Ankara: Nobel Yayın, s.1-22.
• Renov, M. (1993). “Toward a Poetics of Documentary”, Theorizing Documentary, Ed. Michael Renov ,London: Routledge, s.13-36.
• Rose, C., Alexander, J. ve Grassi, S. (2019). “Ethnographic Documentary as a Translator of Architecture and Urban Research: Perspectives on an Australian-Italian Intercultural Experience”, The Design Journal, Cilt 23, Sayı 1, s.113-131
• Sözen, M. F. (2010). “Belgesel Filmin Tasarım Boyutu ve Türk Belgesel Sinemasından Örnek Uygulamalar”, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 6, Sayı 11, s.241-265.
• Winston, B. (2021). “Giriş: Belgesel Sinema”, Belgesel Sinema Kitabı, Ed. Brian Winston, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, s. 30-82.
• Beka, I. ve Lemoine, L. (t.y.). “Beka &Lemoin Portfolio”, http://www.bekalemoine.com/media/Beka_Lemoine_Portfolio_Eng.pdf, Erişim tarihi: 07.11.2017
• Görsel 1. Ila Beka ve Louis Lemoine, “Butoh Evi”, 2009, Belgesel Film. https://vimeo.com/ondemand/butohouse, Erişim tarihi:5.09.2022.