Rönesans’tan Empresyonizme Sanat Dönem ve Akımlarının Karşılaştırmalı Analizi Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 33, 63 - 89

Kani Ülger

https://doi.org/10.21602/sduarte.1354349

Öz

Tarihte sanat açısından birçok dönem, akım ortaya çıkmış ve bunları izleyen sanatçılar çok önemli sanat eserleri üretmiştir. Dolayısıyla, Rönesans’tan Empresyonizme tarihsel süreçte, dönem ve sanat akımlarının ortaya çıkma nedenleri üzerine inceleme, bu araştırmanın konusunu oluşturmuştur. Bu araştırmanın amacı; Rönesans ve Barok dönemleri dâhil, Neoklasisizm, Romantizm, Realizm ile Empresyonizm sanat akımlarının resim sanatında biçim, içerik, konu, estetik ve teknik unsurlar açısından benzerlik ve farklılıklarını incelemek ve bu yolla, sözü edilen dönem ve akımların oluşma nedenlerini ortaya koymaktır. Bu amaçla, alan yazın taramasıyla toplanan veriler, doküman analiziyle tasnif edilmiş ve karşılaştırmalı analiz tekniğiyle incelenerek elde edilen bulgular yorumlanmıştır. İlgili dönemler ve sanat akımları arasında tarihsel kronolojiye dayalı olarak yapılan ikili karşılaştırmalar sonucunda, resim sanatı açısından biçim, içerik, konu, estetik ve teknik unsurlarda farklılıklar olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Bu sonuca temel neden olarak, resim sanatında biçim unsurundaki değişim gösterilmiştir. Buna göre, bir sanat hareketinin dönem ya da akım olarak değerlendirebilmesi için, resimde alışılagelen biçim unsurunun farklı ele alınması gerektiği ileri sürülebilir.

Anahtar Kelimeler

Rönesans, Barok, Romantizm, Realizm, Empresyonizm

Etik Beyan

Bu araştırma, İnsanları veya hayvanları kapsayan araştırmalar kapsamında olmadığı için, etik kurul kararı onayı gerektirmemektedir.

Destekleyen Kurum

Yok

Kaynakça

• Kaynakça Aydın, D. (2023). “Akkoyunlu Dönemi Resimli Şehnameleri: İkonografik Bir Değerlendirme”, Sanat ve Tasarım Dergisi (STD), Sayı 31, s.193-206.
• Akyürek, E. (1995). Erwin Panofsky ve İkonografi ve İkonoloji Üzerine, İstanbul: Afa Yayıncılık.
• Bell, J. (2009). Sanatın Yeni Tarihi, çev. Ceren Ünlü, Nurçin İleri ve Rana Gürtuna, İstanbul: NTV Yayınları.
• Bigalı, Ş. (1999). Resim Sanatı. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Bulak, H. K. (2018). “Sanat Tarihinin Temel Kavramları ve Bir Metin Eleştirisi”, Aydın Sanat, 4(8), s.85-94.
• Demir, N. S. (2020). “Panofsky Ölçeğinde Karşılaştırmalı Âdem ve Havva İkonografisi”, ASBİDER, Cilt 7, Sayı 21, s.107-126. Doi: 10.34189/asbd.7.21.007.
• Ersoy, A. (2010). Sanat Eleştirisi. İstanbul: Artes Yayınları.
• Ersoy, A. (2016). Sanat Kavramlarına Giriş, 1. Basım, İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Gombrich, E. H. (2004). Sanatın Öyküsü, çev. Erol Erduran ve Ömer Erduran, 4. Basım, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Hollingswort, M.(2009). Dünya Sanat Tarihi, çev. Rengin Küçükerdoğan ve Banu Ergüder, İstanbul: İnkîlap Kitabevi.
• Karabulut, N. (2008). “Sanat Eğitiminde Bir Alt Disiplin Olarak Sanat Eleştirisi ve Bir Akademik Eleştiri Örneği”, Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, Sayı 20, s.59-81.
• Karabulut, N., Karakuzu, M. ve Konca, Y. (2008). “Sanat Eğitiminde Pedagojik Eleştiri Yöntemleri”, Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, Sayı 21, s. 87-111.
• Nauert, C. G. (2011). Avrupa’da Hümanizma ve Rönesans Kültürü, çev. Bahar Tırnakçı, 1. Basım, İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Read, H. (2014). Sanatın Anlamı, ed. Mehmet Üstünipek, çev. Nuşin Asgari, 1. Basım, İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Ormiston, R. (2013). Leonardo Da Vinci, çev. Mehmet Barış Albayrak, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Öztokat, N. ve Yüzgüller Arsal, S. (2014). “Giotto’nun Ağıt Freskinin İkonografik ve Göstergebilimsel Okuması”, Sanat Tarihi Yıllığı, Sayı 23, s.109-133.
• Panofsky, E. (1955). Meaning in the visual arts, New York: Garden City.
• Panofsky, E. (1970). Renaissance and Renascences in Western Art, Great Britain: Paladin.
• Phillips, S. (2016). İzmler; Modern Sanatı Anlamak, çev. Derya Nüket Özer, İstanbul: Yem Yayın. San, İ. (2004). Sanat ve Eğitim, 3. Basım, Ankara: Ütopya Yayınevi.
• San, İ. (2003). Sanat Eğitimi Kuramları, Ankara: Ütopya yayınevi.
• Sezer, H. (2001). İlköğretimde Resim-İş Eğitimi. Ankara- İstanbul: M.E.B. Yayınları.
• Varlık-Şentürk, L. (2012). Analitik Resim Çözümlemeleri, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Venturi, L. (2018). Resme Nasıl Bakılır?, çev. Esra Ermert, 1. Basım, İstanbul: Hayalperest Yayınevi. Wölfflin, H. (1995) Sanat Tarihinin Temel Kavramları, çev. Hayrullah Örs, 4. Basım, İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Ziss, A. (2009). Estetik, çev. Yakup Şahan, 2. Basım, İstanbul: Hayalbaz Kitap.
• İnternet Kaynakları http 1: Artun, A. (2013). Panofsky'nin Perspektifi https://www.e-skop.com/skopbulten/panofskynin-perspektifi/1550, Erişim tarihi: 04.01.2023.
• http 2: Liza, U. (2023). Karşılaştırmalı Analiz: Nedir ve Nasıl Yapılır? https://www.questionpro.com/blog/tr/karsilastirmali-analiz-nedir-ve-nasil-yapilir/#:~:text=Kar%C5%9F%C4%B1la%C5%9Ft%C4%B1rmal%C4%B1%20analiz%2C%20iki%20veya%20daha,bir%C3%A7ok%20%C5%9Fekilde%20ve%20alanda%20kullan%C4%B1lmaktad%C4%B1r, Erişim tarihi: 26.08.2023.
• http 3: “Romantizm”, https://tr.wikipedia.org/wiki/Romantizm, Erişim tarihi: 27.08.2023.
• http 4: “Friedrich, Caspar David”, https://www.wga.hu/index1.html, Erişim tarihi: 05.05.2021.
• http 5: “Sanat Akımları Nelerdir?”, https://www.arkhesanat.com/sanat-akimlari-nelerdir, Erişim tarihi: 05.05.2021.
• Görsel Kaynaklar Görsel 1. Leonardo da Vinci, “Kayalıklar Meryem’i”, 1495-1508, Ahşap Üzeri Yağlıboya, National Gallery. https://www.wga.hu/index_search.html, Erişim tarihi: 01.09.2023.
• Görsel 2. Caravaggıo, “İsa’nın Mezara Konulması”, 1602-1603, Tuval Üzeri Yağlıboya, Pinacoteca. Vatikan, https://www.wga.hu/index_search.html, Erişim tarihi: 01.09.2023.
• Görsel 3. Caravaggıo, “Aziz Petrus'un Çarmıha Gerilmesi”, 1600-1601, Tuval Üzeri Yağlıboya, Cerasi Chapel, Santa Maria del Popolo, Roma, https://www.wga.hu/index_search.html, Erişim tarihi: 01.09.2023.
• Görsel 4. Nicolas Poussin, “Scipio’nun Benliğine Hakimiyeti”, 1640, Tuval Üzeri Yağlıboya, Puşkin Müzesi, https://en.wikipedia.org/wiki/The_ontinence_of_Scipio_%28Poussin%29#/media/File:Nicolas_Poussin_-_The_continence_of_Scipio_-_Google_Art_Project.jpg, Erişim tarihi: 01.09.2023.
• Görsel 5. Pierre-Paul Prud'hon, “İmparatoriçe Josephine”, 1805, Tuval Üzeri Yağlıboya, Louvre müzesi, https://www.wga.hu/index_search.html, Erişim tarihi: 01.09.2023.
• Görsel 6. Caspar David Friedric, “Sislerin Üzerindeki Gezgin”, Tuval Üzerine Yağlıboya, https://www.wga.hu/index_search.html, Erişim tarihi: 01.09.2023.
• Görsel 7. Eugene Delacroix, “Giaour ve Paşa'nın Savaşı”, 1835, Tuval Üzeri Yağlıboya, Petit Palais Müzesi, Paris. https://www.wga.hu/index_search.html, Erişim tarihi: 01.09.2023.
• Görsel 8. Jean-François Millet, “Başak Toplayan Kadınlar”, 1857, Tuval Üzeri Yağlıboya, Louvre müzesi, https://www.wga.hu/index_search.html, Erişim tarihi: 01.09.2023.
• Görsel 9. Gustave Courbet, “Tahıl Eleyenler”, 1854, Tuval Üzeri Yağlıboya, Musée des Beaux-Arts, Nantes. https://www.wga.hu/index1.html, Erişim tarihi: 23.09.2019.
• Görsel 10. Claude Monet, “İzlenim”, 1873, Tuval Üzeri Yağlıboya, Musée Marmottan Monet, Paris. https://www.wga.hu/index1.html, Erişim tarihi: 23.09.2019.