Sanat Eğitimi Bağlamında Afet Algısının Öğrenci Afişlerine Yansıması

Yıl 2022, , 90 - 130, 15.03.2022

Seçil Kartopu

https://doi.org/10.29250/sead.1081769

Öz

Türkiye gerek jeopolitik gerekse topografik yapısı nedeniyle başta deprem ve yangın olmak üzere sel, heyelan gibi doğal olayların afete dönüşebildiği, bunun sonucu büyük ölçüde can ve mal kaybı yaşandığı bir konumdadır. Dolayısıyla afetle mücadele edebilmek ve afete dayanıklı toplum yapısı oluşturabilmek için dünya çapında çalışmalar sürmektedir. Bu bağlamda Türkiye’de de çeşitli kurumlar tarafından afet farkındalığını artırıcı çalışmalar devam etmektedir. Afet öncesi, anı ve sonrasını kapsayan afet farkındalığı eğitimleri ülke çapında verilmektedir. Özellikle bu eğitimlerin olabildiğince erken yaşta başlamasının önemi ve gençlerin, çocukların çevrelerini etkileme kapasiteleri düşünüldüğünde kendini ifade etme yöntemlerinden biri olarak sanatın gücü ön plana çıkmaktadır. Verilebilecek mesajları en kısa ve etkili biçimde iletme yollarından biridir afişler. Bu çalışma kapsamında öğrenciler afet farkındalığı ile ilgili çalışmalar yaparak sosyal afişler tasarlamışlar ve gerek toplumu harekete geçirmek, bilgilendirmek gerekse kendi duygu ve düşüncelerini yansıtmayı amaçlamışlardır. Bu araştırma sanat eğitimi bağlamında üniversite öğrencilerinin afet algısının afiş tasarımlarına nasıl yansıdığını belirleyebilmek için yapılmış ve toplam 54 öğrenci ile yürütülmüştür. Araştırma sonunda öğrencilerden çoğunluğunun deprem ve yangın konusunu afişlerinde çalıştığı belirlenmiştir. Deprem konusunu işleyen öğrencilerin büyük çoğunluğunun sarı ve kahverengi renklerini ana-doğal renk olarak afişlerine yansıttıkları; siyah, kırmızı, beyaz renklerini ise dikkat çekmek vurgulamak ve yazı rengi olarak afişlerine yansıttıkları belirlenmiştir. Yangın konusunu işleyen öğrencilerin büyük çoğunluğu kırmızı, turuncu, sarı renklerini ana-doğal renk olarak afişlerine yansıttıkları; mavi, gri renklerini ise dikkat çekmek vurgulamak ve yazı rengi olarak afişlerine yansıttıkları bulunmuştur. Öğrencilerin ülkemizde yaşanan afetlerden etkilendikleri renk seçimlerinde görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Afet Eğitimi, Sanat Eğitimi, Afiş, Sanat, Afiş incelemesi, Renk

Reflection of Disaster Perception on Student Posters in the Context of Art Education

Öz

Globalization and rapid advancement of technology cause not only information but also visual information to increase. This situation brings a visually rich world and visual information age. In the visual information age, visual content plays a role in every aspect of our lives. Art and art education have a great role in the meaning, evaluation, classification and perception of this visual world, which affects human life positively or negatively. Art is not only a reflection of pleasant feelings and beauties, but also an expression of fears, pain and sorrow. In this process, posters and images on posters have a special importance. The informative function of graphic design, which is one of the visual communication arts, and the poster design in particular, and its efforts to find solutions to problems with creative ideas contribute to society. One of them is the use of posters and images in natural disasters. In this research, it is aimed to determine how the disaster perceptions of university students in the context of art education are reflected in their poster designs. For this purpose, a total of 54 students were studied. At the end of the research, it was determined that the majority of the students covered the subject of earthquake and fire on their posters. The majority of the students who read the earthquake subject reflected yellow and brown colors as the main-natural colors on their posters. On the other hand, they reflect black, red and white colors on their posters as text colors to attract attention and highlight. It has been found that the majority of the students who dealt with the subject of fire reflected the colors red, orange, yellow as the main-natural color on their posters and they reflect blue and gray colors on their posters to attract attention and as text colors. Öğrencilerin ülkemizde yaşanan afetlerden etkilendikleri renk seçimlerinde açıkça ortaya çıkmıştır. It was clearly revealed in the color choices that the students were affected by the disasters in our country. It is recommended to carry out more detailed studies on this subject.

Anahtar Kelimeler

Poster review, Art Education, Art, Poster, Color

Kaynakça

• AFAD (Afet ve Acil Durum Başkanlığı). (2021). 2021 Afet eğitim yılı kapsamında ulaşılan kişi sayısı 10 milyonu aştı hedef: 51 milyon. Web:https://www.afad.gov.tr/2021-afet-egitim-yili-kapsaminda-ulasilan-kisi-sayisi-10-milyonu-asti---basin-bulteni-17052021. Erişim tarihi: 3.01.2022
• AFAD- (Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı), Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü, Web:https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu. Erişim Tarihi: 9.02.2022
• Akkurt, S., & Boratav, O. (2018). Neden Sanat Eğitimi?. Uluslararası Eğitim Araştırmacıları Dergisi, 1(1), 54-60.
• AYBÜ(Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi) Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu sayfası Web:https://aybu.edu.tr/sbmyo/tr/haber/13557 Erişim Tarihi: 8.02.2022
• Berry, L., & King, D. (1998). Tropical cyclone awareness and education issues for Far North Queensland school students: Storm Watchers-a cyclone awareness education package for upper primary school children. Australian Journal of Emergency Management, The, 13(3), 25-30.
• Çakır, Ö., & Atalay, G. (2020). Afetlerde Özel Gereksinimli Grup Olarak Yaşlılar. Resilience, 4(1), 169-186.
• Gerstner, K., Stierlin, H., & Fricker, F. (1981). Der Geist der Farbe: 9 Kapitel Bilder u. ausgew. Texte. Dt. Verlag-Anst..
• Günaydın, G., Karaoğlu, N. D. E., & Günaydın, M. (2019). Afet Kavrami Konusunda Görüşlerin Resim Çizme Yoluyla İncelenmesi. Hastane Öncesi Dergisi, 4(2), 67-77.
• Güneş, F. (2014). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Hussain, J. S., & Sheikh, M. (2019). Socially Responsible Electronic and Print Media Psychologically Empower Economic Disaster Stricken Families in Pakistan (A Case Study Analysis of Sundar Industrial Estate Factory Collapse in Lahore). Paradigms, 13(1), 90-97.
• İnal,E., Kaya,E. ve Altıntaş, K. H. (2018). Türkiye’de Örgün Eğitimin Afet Eğitimi Yeterliliği Açisindan İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (37), 114-127.
• Jalali, S., & Yarmohammadian, M. H. (2015). Education Strategies For Disaster Risk Reduction In School Curriculum, 7 th International Conference on Seismology & Earthquake Engineering, 485-486
• King, D. (2000). You’re on your own: Community vulnerability and the need for awareness and education for predicatable natural disasters. Journal of contingencies and crisis management, 8(4), 223-228.
• Martel, C. D. (1995). Ben Enerjiyim (A. Unel, Trans.). Istanbul, Turkey: Arion Yayinevi
• MEB (2012). Grafik ve Fotoğraf- Afiş Tasarımı- Web:http://meslek.eba.gov.tr/moduller/Afis%20Tasarimi.pdf Erişim Tarihi: 25.01.2022
• Meral C. (2014). Gümüşhane İlinin Köse İlçesinde Halkın Afet Konusundaki Bilgi ve Bilinç Düzeylerinin Tespiti Araştırması (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Oke, M. O., Adeyinka, A. T., & Oluseyi, O. G. (2018). Media and disaster management: Analysing communication trends in flood ravaged communities in Benue State, North Central Nigeria. Journal of Media and Communication Studies, 10(9), 106-112.
• Özdemir, Ü., Ertürk, M., ve Güner, İ. (2001). İlköğretimde deprem ve depremin zararlarından korunma yollarının önemi. Doğu Coğrafya Dergisi, 7(7).
• Özdemir, A. G. T. (2005). Tasarimda Renk Seçimini Etkileyen Kriterler. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 391-401.
• Petal, M., & Izadkhah, Y. O. (2008, May). Concept note: formal and informal education for disaster risk reduction. In Proceedings of the International Conference on School Safety, Islamabad, Pakistan (Vol. 1416). Web:https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.371.284&rep=rep1&type=pdf Erişim Tarihi: 10.02.2022
• Sezer, A. V. C. I. (2020). Hemşirelik bölümündeki öğrencilerin afet konusundaki bilgi ve bilinç düzeyleri. Resilience, 4(1), 89-101.
• Simsek, C. L. (2007). Turkish Children's Ideas about Earthquakes. Online Submission, 2(1), 14-19.
• Sphere Association, (2018). The Sphere Handbook: Humanitarian Charter and Minimum Standards in Humanitarian Response, fourth edition, Geneva, Switzerland, (s:12-14). Web:www.spherestandards.org/handbook Erişim Tarihi: 9.02.2022
• Şahin, Y., Lamba, M., & Öztop, S. (2018). Üniversite öğrencilerinin afet bilinci ve afete hazırlık düzeylerinin belirlenmesi. Medeniyet Araştırmaları Dergisi, 3(6), 149-159.
• TDK- Türk Dil Kurumu – Web: https://sozluk.gov.tr. Erişim Tarihi: 8.02.2022
• The British Association of Art Therapists (BAAT, İngiliz Sanat Terapistleri Derneği)- What is art therapy? Web:https://www.baat.org/About-Art-Therapy. Erişim tarihi: 3.01.2022
• Topkaya, Y., & Şimşek, U. (2016). The Effect of Educational Comics on the Academic Achievement and Attitude towards Earthquake. International Online Journal of Educational Sciences, 8(3).
• UNISDR ANNUAL REPORT 2015 Web:https://www.unisdr.org/files/48588_unisdrannualreport2015evs.pdf Erişim Tarihi: 8.02.2022
• United Nations- Office for Outer Space Affairs UN-SPIDER Knowledge Portal Web: https://www.un-spider.org Erişim Tarihi: 25.01.2022
• UNESCO (2019). Küresel Eğitim İzleme Raporu 2019 Özetgöç, Yerinden Edilme ve Eğitim: Duvarlar Yerine, Köprüler İnşa Etmek 2019. Web:https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000265996_tur Erişim Tarihi: 10.02.2022
• Ünver, E. (2016). Neden ve Nasil Sanat Eğitimi. İdil Sanat ve Dil Dergisi, 5(23), 865-878.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Nitel Veri Analizi (s. 221-252). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yiğit, E., Gülseda, B. O. Z., Gökçe, A., & Ali, Ö. Z. E. R. (2020). İnönü Üniversitesi tıp ve mühendislik fakültesi öğrencilerinin afet konusundaki bilgi, tutum ve davranışları. Sakarya Tıp Dergisi, 10(4), 580-586.
• World Health Organization- WHO Coronavirus (COVID-19) Dashboard- Web:https://covid19.who.int Erişim Tarihi: 8.02.2022
• Yolcu, E. (2009). Sanat Eğitimi Kuramları ve Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayımcılık.