Farklı Sıra Arası Mesafe ve Ekim Zamanlarının Çemen (Trigonella foenum graecum L.) Populasyonlarında Bazı Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi

Yıl 1996, Cilt: 10 Sayı: 12, 114 - 126, 31.12.1996

Hüseyin Koç Fikret Akinerdem

Öz

1995 yılı vegetasyon döneminde Kazova-Tokatla kurulan bu denemede; farklı sıra arası mesafe ve ekim zamanlarının değişık yöre erden (Tokat, Konya, Aksaray ve Kayseri) temi edilen çemen populasyonlarında bazı verim unsurları üzerindeki etkileri incelenmiştir. Araştırma sonuçları: Populasyon bazında: Bitki boyu (en yüksek 110.02 cm ile Aksaray), bitkide dal sayısı (en yüksek 4.01 ile Konya), bitkide tohum verinıl, dekara sap (en yüksek 289.33 kg/da ile 2. ekim zamanında Aksaray) ve tohum verimi (en yüksek 98.67 kg/ da lle ve 45 cm ile 2. ekim zamanı Aksaray) % 1; bitkide bakla sayısı ve verim indeksi % 5 seviyesinde önemli; ilk dal ve ilk bakla yükseklığı, 1000 tane ağırlığı, baklada tane sayısı ise önemsiz bulunmuştur. Ekim zamanı bazında: Bitkide dal sayısı ve ilk bakla yüksekliği % 1; ilk dal yüksekliği ve dekara tohum verimi % 5 seviyesinde önemli; bitki boyu. bitkide bakla sayısı, baklada tane sayısı, bitkide tohum verimi, 1000 tane ağırlığı, dekara sap ve- rimi ve hasat indeksi önemsiz bulunmuştur. Ekim mesafesi bazında: Dekara sap ve tohum verimi % 1 seviyesinde önemli; bitkide bakla sayısı, baklada tane sayısı, 1000 tane ağırlığı, bitkide tohum verimi ve hasat indeksi önemsiz bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

: Çemen, ekim zamanı, ekim mesafesi.

Destekleyen Kurum

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ

The Effect of Different Plant Densities and Sowing Times on Yield and Yield Components of Fenugreek (Trigonella foenum graecum L.) Populations

Öz

The trail on fenugreek, derived from Tokat. Konya, Aksaray and Kayseri was carried out during the vegetation period in Kazova Tokat. in 1995. The results of research: At the base of population: Plant height (the highest Aksaray with 110.02 cm with), branche number (the highest Konya with 4.01), seed yield per plant, stem (the highest Aksaray on 2. sowing time with 289.33 ton/ha) and seed yield per ha (the highest on 2. sowing time and 45 cm spacing with 0.9867 tons/ha) 1%; broad bean number and index 5% were found significantly, but height of first branche and broad bean, 1000 seed weight and seed number per broad bean were not. At the base of sowing time: Branche number per plant and height of first broad bean 1%; height of first branche and seed yield per decar 5% were found sig- nificantly, but the other characters were not. At the base of row spacing: Stem and seed yield per decar 1% were found significantly, but broad bean number per plant, seed number per broad bean, 1000 seed weight and seed yield per plant and index were not.

Anahtar Kelimeler

Fenugreek, Plant Densities, Sowing Times

Destekleyen Kurum

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ

Kaynakça

• 1. Gençtan, S., 1992. Yembitkileri Tarımı. E.Ü. Zir. Fak. Yayınları No: 467, İzmir.
• 2. Tosun, F., 1974. Baklagil ve Buğdaygil Yembitkileri Kültürü. A.Ü. Yayınları No: 242, Erzurum.
• 3. Tanker, N., M., Koyuncu ve M., Çoşkun, 1993. Farmasotik Botanik Ders Kitabı. A.Ü. Ecz. Fak. Yayınları No: 70, Ankara.
• 4. Akgül, A., 1993. Baharat Bilimi ve Teknolojisi. Gıda Teknolojisi Derneği, Ankara.
• 5. Baytop, T., 1984. Türkiye'de Bitkilerle Tedavi. 1.Ü. Yayınları No: 40, İstanbul.
• 6. Arslan, N., S., Tekeli ve T., Gençtan, 1989. Değişik Yörelere Ait Çemen (Trigonella foenum graecum L.) Populasyonlarının Tohum Verimleri. Bitkisel İlaç Ham- maddeleri Toplantısı Bildirileri. 1.Ü. Ecz. Fak. 19-21 Mayıs, İstanbul.
• 7. Bhati, D.S., 1988. Fenugreek (Trigonella foenum graecum L.) Respons to Sowing Date and Spacing. J. of Agr. Sci. 58 (6): 437-439.
• 8. Arslan, N., S., Tekeli ve T., Gençtan, 1989. Farklı Ekim Zamanlarının Çemen (Trig- onella foenum graecum L.) Bitkisinin Verimine Etkisi. Bitkisel İlaç Hammad- deleri Toplantısı Bildirileri. 1.0. Ecz. Fak. 19-21 Mayıs, İstanbul.
• 9. Sade, B., Akınerdem, F., Tamkoç, A., Topal, A., Acar, R., Soylu, S., 1994. Farklı Bitki Sıklıklarının Çemende (Trigonella foenum greacum L.) Verim ve Bazı Morfol- ojik Özellikleri Üzerine Etkileri. S.Ü. Ziraat Fak. Dergisi 4 (6): 5-14, Konya.
• 10. Sade, B., Akınerdem, F., Tamkoç, A., Topal, A., Acar, R., Soylu, S., 1996. Çemen (Trigonella foenum graecum L.) Hatlarında Verim ve Bazı Verim Komponen- tlerinin Korelasyonu ve Path Analizi. Doğa Tarım ve Ormancılık Dergisi. 206: 153-156, Ankara.
• 11. Anonim. 1990. Tarım ve Köyışleri Bakanlığı İstatistik Verileri, Ankara.
• 12. Kacar, B., 1995. Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri. III. Toprak Analizleri. A.Ü. Zir. Fak. Yayınları No: 3, Ankara.
• 13. Yıldırım, S., 1991. Toprak Kimyası. A.Ü. Zır. Fak. Yayınları No: 127, Ankara.
• 14. Fansa, M., 1987. Fosforlu Gübrelemenin Çemende (Tregonella foenum greacum L.) Önemli Bitkisel ve Agronomik Özelliklere Etkisi Üzerinde Bir Araştırma. Ç.Ü. Ziraat Fak. Tez.
• 15. Yılmaz, G. ve C., Akdağ, 1994. Tokat Ekolojik Şartlarında Ekim Sıklığı ee Gübrelemenin Çemen (Trigonella foenum graecum L.) Bitkisinin Verim ve Bazı Özellikleri Üzerine Etkileri. G.O.Ü. Z.F. Der. 11 (1): 112-124.
• 16. Baswana, K.S. ve M.L. Pandita, 1987. Effect of Time of Sowing and Row-Spacing on Seed Yield of Fenugreek. Seed Research 17 (2): 109-112.