Mantar Yönetimin Örgütsel Güven İle İlişkisi: Hastane Çalışanları İle Uygulama

Yıl 2024, Cilt: 27 Sayı: 2, 855 - 867, 29.11.2024

Gülizar Gülcan Şeremet

Öz

Bu çalışma, bir hastanede görev yapan sağlık çalışanlarının mantar yönetim anlayışı ile örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemek ve bu iki değişkenin medeni durum ve cinsiyet açısından farklılık gösterip göstermediğini incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile 277 kişi üzerinde yürütülmüştür. Çalışma yüz yüze anket uygulaması ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada mantar yönetim ile örgütsel güven arasında anlamlı ve negatif bir ilişkinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmada, katılımcıların mantar yönetim algıları ortalamanın üzerinde; örgütsel güven düzeylerinin ise ortalamaya yakın olduğu görülmüştür. Mantar yönetim algısı ile yetersiz bilgi paylaşımı, güç kaybı endişesi boyutları medeni duruma göre anlamlı şekilde farklılık göstermiş olup, evli katılımcıların daha yüksek bir mantar yönetim algısına sahip olduğu görülmüştür. Örgütsel güven medeni duruma göre anlamlı şekilde farklılık göstermiş olup, bekar katılımcıların daha yüksek bir ortalamaya sahip olduğu tespit edilmiştir. Cinsiyetin mantar yönetim algısına göre yetersiz bilgi paylaşımı ve katılımcı yönetim eksikliği boyutlarında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Kadın katılımcıların ortalamasının daha yüksek olduğu görülmüştür. Örgütsel güven cinsiyete göre farklılaşma göstermiş ve erkek katılımcıların ortalamasının daha yüksek olduğu görülmüştür. Bu nedenle araştırmanın tüm hipotezleri kabul edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mantar Yönetim, Örgütsel Güven, Sağlık Yönetimi, Sağlık Çalışanları

Etik Beyan

Çalışmanın yürütülebilmesi için Çankırı Karatekin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Etik Kurulu’ndan (Tarih:08.11.2022; Toplantı No:3) etik kurul izni alınmıştır.

Destekleyen Kurum

yoktur.

The Relationship Between Mushroom Management and Organizational Trust: Application to Hospital Employees

Öz

This study was conducted to determine the relationship between the mushroom management approach and organizational trust levels of healthcare professionals working in a hospital, and to examine whether these two variables differ in terms of marital status and gender. The study was concluded on 277 people with simple random sampling method. The study was carried out with an application of face to face. The study concluded that there is a significant and negative relationship between mushroom management and organizational trust.In the study, the participants' perception of mushroom management was above average. It was observed that the level of organizational trust was close to the average. Mushroom management, inadequate information sharing and anxiety of power loss dimensions differed significantly according to marital status and it was found that married participants had higher perceived mushroom management. Organizational trust differed significantly by marital status. Single participants were found to have a higher mean. A significant difference was found in the inadequate information sharing and anxiety of power loss dimensions according to the mushroom management perception of gender. It was found that female participants had higher means. Organizational trust differed by gender. The mean was higher for single participants. Therefore, all of the hypotheses of the study were accepted.

Anahtar Kelimeler

Mushroom Management, Organizational Trust, Health Management, Health Employees

Kaynakça

• Abodaqa, M. A. A. (2022). Mantar yönetim yaklaşımı ile çalışanların sanal kaytarma davranışı arasındaki ilişki [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Akarsu Cengiz, F. S. (2023). Yetenek yönetiminin hemşirelerin iş motivasyonu ve örgütsel güven algıları üzerindeki etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi.
• Akduru, H. E., & Arslantaş, C. (2021). Mantar yönetim yaklaşımının örgüte karşı sapkın davranışlara etkisi üzerine sektörler arası bir araştırma. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 9(2), 67-84.
• Akhtar, M. W., Syed, F., Husnain, M., & Naseer, S. (2019). Person-organization fit and innovative work behavior: The mediating role of perceived organizational support, affective commitment and trust. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences (PJCSS, 13(2), 311-333.
• Alleyne, P., Hudaib, M., & Haniffa, R. (2018). The moderating role of perceived organisational support in breaking the silence of public accountants. Journal of Business Ethics, 147, 509-527.
• Artantaş, E. (2019). Kurum çalışanlarının öğrenen örgüt algılarının iş tatmini ve örgütsel güven algıları üzerindeki etkilerinin incelenmesi: Sağlık Bakanlığı örneği [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Gelişim Üniversitesi.
• Aydın, A. (2018). Örgütsel Güvenin Belirleyicileri ve Demografik Faktörlerin Etkisi. İstanbul: ABC Yayınları.
• Aydın, E. (2022). My supervisor keeps me in the dark: Mushroom management style, organizational commitment and organizational cynicism. 4th International Communication, Economics, & Organization & Social Sciences Congress, 64-70.
• Aydın, H. (2023). Mantar yönetimi yaklaşımının sağlık çalışanlarının örgütsel sinizm düzeyine etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi.
• Bhati, S., & Zoysa, A. D. (2013). Stages of trust development in banking relationship. Banks and Bank Systems, 8(1), 36-44.
• Birincioğlu, N., & Tekin, E. (2018). Mantar yönetim ölçeği geliştirilmesi üzerine bir çalışma. Business and Economics Research Journal, 9(1), 169-186.
• Bolea, A., & Atwater, L. (2015). Applied Leadership Development: Nine Elements of Leadership Mastery. New York: Taylor & Francis Group.
• Bozkır, A., & Fidan, A. (2021). Spor işletmelerinde mantar yönetim anlayışının çalışanların tükenmişlik düzeyleri üzerine etkisi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(3), 18-31.
• Bozkır, A., & Şakar, M. (2022). The mediation role of mushroom management in the effect of organizational trust on intention to leave in sports businesses. Pakistan Journal of Medical & Health Sciences, 16(2), 415-415.
• Brown, W. H., Malveau, R. C., McCormick, H. W., & Mowbray, T. J. (1998). Antipatterns: Refactoring Software, Architectures, And Projects In Crisis. Canada: John Wiley & Sons.
• Büyüksivaslıoğlu, N. M., Urat, C., Halavuk, F., Akdenizli, N. O., & Yaşar, H. (2023). Hekim dışı sağlık personelinin motivasyonunu etkileyen faktörlerin yönetsel boyutta incelenmesi. Topkapı Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 21-36.
• Çetin, O. I. (2021). Mantar yönetim algısının iş tatminine etkisinde yabancılaşmanın aracı rolü. OPUS International Journal of Society Researches, 17(33), 398-424.
• Çetinkaya, F. F., & Altıntaş, M. (2021). Whistleblowing (erdemli raporlama) ve mantar yönetim arasındaki ilişki. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 781-793. https://doi.org/10.18069/firatsbed.815157.
• Çınar, M. (2019). Cumhuriyet Üniversitesi sağlık çalışanlarının örgütsel güven ve örgütsel bağlılık düzeylerinin belirlenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi.
• Damar, A., & Eryeşil, K. (2023). Örgütlerde mantar yönetim. İçinde Bal, F., & Ufacık, O. E. (Ed.). Yönetim & Organizasyon Alanından Seçme Yazılar, (ss. 147-162). Gaziantep: Özgür Yayınları.
• Demir, H. (2022). Mantar yönetim ve kolektif adalet ilişkisi: Kamu ve özel sağlık kurumları örneği [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ordu Üniversitesi.
• Demir, H., & Kılıç, T. (2023). The relationship of mushroom management and collective justice in health institutions. International Journal of Healthcare Management, 1-15.
• Dinç, F., & Avanoğlu, A. E. (2021). Gençlik ve spor il müdürlüklerinde çalışanların mantar yönetim algısı üzerine bir çalışma (Niğde ili örneği). Journal of Human Sciences, 18(4), 772-781. https://doi.org/10.14687/jhs.v18i4.6249.
• Ersan, H. (2018). Sağlık kurumlarında örgütsel güven ve örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkisi ve bir araştırma [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi.
• Eşkin Bacaksız, F., & Yıldırım, A. (2015). Dedikodu ve söylentiler: Hastanelerdeki durum ve hemşirelerin tutumları. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 2(3), 113-120. https://doi.org/10.5222/SHYD.2015.113.
• Field, A. (2000). Discovering Statistics Using SPSS for Windows. London: Sage Publications.
• Filiz, M., & Bardakçı, S. (2020). Sağlık çalışanlarının örgütsel iklim algıları ve örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Artvin ili örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(73), 436-449. https://doi.org/10.17755/esosder.587613.
• George, N. A., Aboobaker, N., & Edward, M. (2020). Corporate social responsibility and organizational commitment: Effects of CSR attitude, organizational trust and identification. Society and Business Review, 15(3), 255-272.
• Görmezoğlu Gökçen, Z. (2019). Hizmetkâr liderlik, sosyal sürdürülebilirlik, örgütsel güven ve örgütsel özdeşleşme: aralarındaki ilişkilerin incelenmesine yönelik bir araştırma [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Green, S. B., & Salkind, N. J. (2005). Using SPSS for Windows and Macintosh: Analyzing and Understanding Data. Upper Saddle River, New Jersey: Pearson/Prentice Hall.
• Güleryüz, D. G. (2017). Öğretmenlerin örgütsel güven seviyeleri ve motivasyon seviyeleri ilişkisinin incelenmesi (Bursa ili Nilüfer ilçesi örneği) [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Yeditepe Üniversitesi.
• Gümüş, M. (2021). Demografik faktörlerin örgütsel güven üzerindeki etkisi: Medeni durum ve cinsiyetin rolü. İş ve Yönetim Dergisi, 15(2), 45-60.
• Günaltay, M. M., Işıkçelik, F., & Durur, F. (2022). Araştırma görevlilerinde mantar yönetim ve örgütsel bağlılık ilişkisi: Sağlık yönetimi alanında bir araştırma. Yükseköğretim Dergisi, 12(2), 307-319. https://doi.org/10.2399/yod.21.834805.
• Gündüz, S. (2023). Mantar yönetim tarzının örgütsel sessizlik üzerindeki etkisinde örgütsel sinizmin aracılık rolü [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi.
• Gündüz, S., & Özyer, K. (2022). Mantar yönetim tarzı ve örgütsel sessizlik ilişkisi: Eğitim sektörü üzerine bir araştırma. Sosyal Bilimler Dergisi, (59), 324-338. https://doi.org/10.29228/SOBIDER.64226.
• Jiang, H., & Luo, Y. (2018). Crafting employee trust: From authenticity, transparency to engagement. Journal of Communication Management, 22(2), 138-160.
• Karacan Doğan, P., Çiçek, O., & Durmuş, G. (2023). Spor bilimleri fakültelerinde görev yapan akademisyenlerin mantar yönetim yaklaşımı ile örgütsel gelişmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 6(4), 1292-1309. https://doi.org/10.38021/asbid.1374259.
• Kılıç, T. (2015). Mushroom management theory: Sample of health sector. Academy of Strategic Management Journal, 14, Special Issue, 85-91.
• Kılıç, T., & Olgun, H. (2017). Mantar yönetim yaklaşımı. Örgütsel Davranış Araştırmaları Dergisi, 2(2), 106-113.
• Kızılkaya, S., & Ekinci, N. (2024). Sağlık kurumlarında örgütsel iletişim. İçerisinde Sağlık İletişimi ve Sağlık Sektörüne Yansımaları (Ed: C. Çakmak), 1. Baskı, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Kidder, T. (1981). The Soul of a New Machine. United States: Little, Brown and Company Hachette Book Group.
• Kline, R. B. (2005). Principles and Practice of Structural Equation Modeling. New York: Guilford Press.
• Kurtuluş, K. (2010). Araştırma Yöntemleri. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Küçükatçeken, V. (2023). İç Anadolu Bölgesi'ndeki spor kurumlarında görev yapan personelin mantar yönetim algısının örgütsel bağlılığa etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ankara.
• Külekci, M. K., Özbozkurt, O. B., & Bahar, E. (2020). The mediating role of mushroom management within the impact of job stress on intention to leave. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(1), 361-371.
• Lewicki, R. J., & Bunker, B. B. (1996). Developing and maintaining trust in work relationships. İçinde Kramer, R. M., & Tyler, T. R. (Eds.), Trust in Organizations: Frontiers of Theory and Research, Thousand Oaks: Sage Publications.
• Mumcu, A., & Aras, M. (2021). The mediating role of interactional justice on the effect of mushroom management on organizational cynicism. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 16(2), 300-316. https://doi.org/10.17153/oguiibf.871101.
• Nyhan, R. C., & Marlowe, H. A. (1997). Development and psychometric properties of the organizational trust inventory. Evaluation Review, 21(5), 614-635.
• Osmanoğlu, H., & Üzüm, H. (2020). Gençlik ve spor il müdürlükleri çalışanlarının mantar yönetimi algı düzeyleri üzerine bir araştırma. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(2), 293-302.
• Özafşarlıoğlu Sakallı, S., & Örücü, E. (2017). Örgütsel adalet ile örgütsel güven ilişkisinde kişilik özelliklerinin düzenleyici rolü ve bir alan araştırması. International Journal of Academic Value Studies (JAVstudies), 3(16), 214-236.
• Özel, E. T., & Kalfaoğlu, S. (2023). Mantar yönetim yaklaşımı ile işe gömülmüşlük ilişkisi üzerine bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 50, 45-62. https://doi.org/10.52642/susbed.1219388.
• Öztürk, Z., & Demir, Ö. (2017). Klasik, neo-klasik ve modern yönetim yaklaşımlarının karşılaştırılmasına ilişkin bir analiz. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 3(2), 119-134.
• Şen, B. (2019). Turizm işletmelerinde mantar yönetim yaklaşımı ve örgütsel bağlılığın değerlendirilmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gümüşhane Üniversitesi.
• Sevinç Altaş, S. (2021). Sağlık çalışanlarının örgütsel özdeşleşme, örgütsel bağlılık, örgütsel güven ve örgütsel destek algıları arasındaki ilişkiler. İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(1), 875-891. https://doi.org/10.20491/isarder.2021.1171.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş: Temel İlkeler ve Lisrel Uygulamaları. Ankara: Ekinoks Yayınları.
• Smith, N. (2015). Research report: One in four employees leave due to mushroom management. Geckoboard. https://www.geckoboard.com/blog/research-report-one-in-four-employees-leave-due-to-mushroom-management/ (Erişim: 04.10.2023).
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6. Baskı). Boston, MA: Pearson.
• Tangi, M. E. (2019). Hemşirelerin örgütsel güven düzeyinin örgütsel çekicilik ve algılanan örgütsel destek ile ilişkisinin değerlendirilmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Haliç Üniversitesi.
• Temel, K., & Aydın, M. (2018). Sağlık hizmetlerinde, hasta-hekim ilişkisinde yaşanan bilgi asimetrisinin ortaya çıkardığı ekonomik sorunlar: Çanakkale örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 21(4), 745-765.
• Ulun, C., Ötkan, C. Ç., & Çolakoğlu, T. (2022). Kamu spor teşkilatı çalışanlarına yönelik bir inceleme: Mantar yönetimi ve örgütsel bağlılık ilişkisi. Journal of Human Sciences, 19(2), 221-230. https://doi.org/10.14687/jhs.v19i2.6285.
• Utomo, H. J. N., Irwantoro, I., Wasesa, S., Purwati, T., Sembiring, R., & Purwanto, A. (2023). Investigating the role of innovative work behavior, organizational trust, perceived organizational support: An empirical study on SMEs performance. Journal of Law and Sustainable Development, 11(2), e417-e417.
• Yalap, O., & Poyraz, Z. Y. (2023). Sağlık çalışanlarının mantar yönetim algılarının demografik özellikler açısından incelenmesi. Journal of Organizational Behavior Review, 5(1), 36-55.
• Yıldırım, B., & Demir, F. (2020). Çalışanların cinsiyete dayalı örgütsel algılarının incelenmesi: Kadın ve erkek çalışanların örgütsel güven algısı. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 8(4), 102-118.
• Yıldız, R. (2023). İşgörenlerin örgütsel iletişim, örgütsel adalet, örgütsel güven düzeylerinin iş tatmini ile ilişkisi: Zonguldak ili üniversite hastanesinde çalışan hemşireler örneği [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi.
• Yeter, N. (2019). Sağlık çalışanlarının hizmetkâr liderlik algılarının lider-üye etkileşimi ve örgütsel güven üzerine etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi.
• Zou, X., Chen, X., Chen, F., Luo, C., & Liu, H. (2020). The influence of negative workplace gossip on knowledge sharing: Insight from the cognitive dissonance perspective. Sustainability, 12(8), 3282.