SINIF ÖĞRETMENLERİNİN İLKOKULLARDAKİ FİZİKSEL ETKİNLİKLER UYGULAMASINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 33 - 56, 12.06.2023

Songül Tümkaya Filiz Gündoğan

https://doi.org/10.31798/ses.1287020

Öz

Eğitim faaliyetleri içerisinde akademik kazanımlar ve öğrencide beklenen sınıf içi değişimler birincil önceliklidir. Bununla birlikte eğitimin gelecek vizyonuna ilişkin hedeflerin belirlenmesi ve bu hedeflere ulaşmada izlenmesi gereken eğitim stratejileri bir bütündür. Bu bağlamda oyun ve fiziksel etkinlik dersi faaliyetlerinin de gelecek misyonu içerisinde önemli bir yeri vardır. Bu nedenle bütüncül bir eğitim anlayışı içerisinde fiziki etkinliklerin de olduğu göz ardı edilmemelidir. Bu gerekçe ile yapılan çalışmada sınıf öğretmenlerinin ilkokullardaki fiziksel etkinlikler (IFET) uygulamasına ilişkin görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden biri olan fenomenoloji deseni ile gerçekleştirilmiştir. Veriler, çalışmaya katılan 20 sınıf öğretmeninden, yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmıştır. Öğretmen görüşlerine göre ilkokullardaki fiziksel etkinlik oyunlarının öğrencilere, öğretim sürecine ve okula olumlu etkilerinin olduğu saptanmıştır. İFET oyunlarında karşılaşılan sorunlara ilişkin öğretmenlerin daha çok fiziksel yetersizliklerden söz ettikleri anlaşılmıştır. Ayrıca öğretmenler, İFET’in gerekliliğine vurgu yaparak sürekli olmasını, öğretmenlerin bu konuda daha çok bilgilendirilerek oyun becerilerinin geliştirilmesini, etkinlikler için fiziksel koşulların iyileştirilmesini önermişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Sınıf öğretmeni, ilkokul, İFET oyunları

Kaynakça

• Akandere, M. (2003). Eğitici okul oyunları. 1. Basım. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Altun, M. (2016). İlkokul oyun ve fiziki etkinlikler dersi yeni öğretim programının sınıf öğretmenlerinin görüşleriyle değerlendirilmesi: Kırşehir ili örneği. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 327-347.
• Aras, Ö. (2013). İlköğretim kurumları ikinci kademede öğrenim gören öğrenci ve görev yapan beden eğitimi öğretmenlerinin beden eğitimi dersine yönelik görüş ve tutumlarının incelenmesi (Kars ili örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Arslan, Y. (2008). Sınıf öğretmenlerinin ilköğretim birinci kademe beden eğitimi ders programlarına ve beden eğitimi dersine ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi,, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ateş, O. (2008). Elit su altı ragbi oyuncularının fiziksel-fizyolojik profillerinin incelenmesi ve spora özgü testler ile klasik laboratuvar testlerinin ilişkilendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Ayan, S. (2007). İlköğretim I. ve II. kademede beden eğitimi dersinin amaçlarına göre uygulanma durumunun incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aykaç, Ü., (2003). Okulöncesi çocuklar için hareket eğitiminde sportif oyunlar, Çocukta hareket, oyun gelişimi ve öğretimi içinde, Umran Tüfekçioğlu (Edit.), Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını No. 715, Eskişehir.
• Bayat, S., Kaymak, M. N. & Balcı, O. (2016). Sınıf öğretmenlerinin oyun ve fiziki etkinlikler dersinde karşılaştıkları güçlüklere ilişkin görüşleri. Journal of Human Sciences, 13(3), 4917-4930.
• Boz, T. & Yıldırım, A. (2014). 4+4+4 Eğitim sisteminde birinci sınıf öğretmenlerinin karşılaştığı zorluklar. Başkent Unıversıty Journal of Education, 1(2), 54-65.
• Bozdemir, R., Çimen, Z., Kaya, M. & Demir, O. (2015). Sınıf öğretmenlerinin beden eğitimi ve spor dersinde karşılaştıkları problemler (Tokat İli Örneği). Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2015(5), 221-234.
• Can, S., & Çava, G. (2018). Sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre ilkokulda uygulanan oyun ve fiziki etkinlikler dersinin değerlendirilmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 261-273.
• Ceylan Can, G., & Dalaman, O (2017). İlkokul II. sınıf oyun ve fiziki etkinlikler dersi kazanımlarının gerçekleşme düzeyine ilişkin öğretmen görüşleri. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(10), 235-254.
• Çakır, E. & Şentürk, H.E. (2019). Beden eğitimi ve oyun dersinin öğretmen görüşleri açısından değerlendirilmesi. Turkish Studies Educational Sciences,14 (5), 2199-2217.
• Çelik, A. & Şahin, M. (2013). Spor ve çocuk gelişimi. International Journal of Social Science, 6(1), 467-478.
• Çiçek, R. (2008). Uşak Karahallı ilçesi ilköğretim okulları birinci kademesinde işlenen beden eğitimi derslerinin sınıf öğretmenleri tarafından değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çivril Kara, R , Küçük Kılıç, S. & Öncü, E . (2017). Sınıf öğretmenlerinin oyun ve fiziki etkinlikler dersi hakkındaki görüşleri. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 8 (15), 18-46.
• Çoban, B., Karakaya, Y. E. & Coşkuner, Z. (2010). İlköğretimde Beden Eğitimi Dersinde Kullanılan Öğretmen Kılavuz Kitaplarının Sınıf Öğretmenlerinin Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu. 20-22 Mayıs. Elazığ. TÜBİTAK Desteği ile Basılmış. Cantekin Matbaası, 417-422.
• Dağdelen, O. & Kösterelioğlu, İ. (2015). İlkokullardaki oyun ve fiziki etkinlikler dersinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 97- 128.
• Dalaman, O. (2010). İlköğretim birinci kademede beden eğitimi dersi öğretim programı kazanımlarının gerçekleşme durumuna ilişkin öğretmen görüşleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Dalaman, O. & Korkmaz, İ. (2010). İlköğretim birinci kademede beden eğitimi dersine giren öğretmenlerin beden eğitimi öğretim programı kazanımlarına ilişkin görüşleri. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4 (3), 172-185.
• Dalkıran, O., Gündüz, N. & Çiçek, R. (2011). Üniversite öğretim elemanlarının ilköğretim beden eğitimi dersi öğretim programı ile ilgili görüşleri. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9 (3), 111-118.
• Durualp, E. (2009). Anasınıfına Devam Eden Altı Yaş Çocuklarının Sosyal Uyum ve Becerilerine Oyun Temelli Sosyal Beceri Eğitiminin Etkisinin İncelenmesi: Çankırı Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gözütok, F. D. (2007). Öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Ekinoks Yayınları.
• Gülüm, V. & Bilir, P. (2011). Beden eğitimi öğretim programının uygulanabilme koşulları ile ilgili beden eğitimi öğretmenlerinin görüşleri. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(2), 57-64.
• Güven, Ö. & Yıldız, Ö. (2010). Sınıf öğretmenlerinin ilköğretim I. kademede beden eğitimi dersinden beklentileri. 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (s. 423-427). 20-22 Mayıs. Elazığ: Cantekin Matbaası.
• Güven, Ö. & Yıldız, Ö. (2014). Sınıf öğretmenlerinin oyun ve fizikî etkinlikler dersinden beklentileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(2), 525-538.
• Hardman, K. (2008). Okullarda beden eğitiminin durumu ve sürekliliği: Küresel bir yaklaşım. (Çev., Canan Koca), Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe, 19(1), 1-22.
• Hazen, N. L. & Black, B. (1989). Preschool peer communication skills: The role of social status and interaction context. Child Development, 60, 867-876.
• Johnson, R.B. & Christensen, L.B. (2010) Educational research: Quantitative, qualitative, and mixed approaches. 4rd Edition, Sage Publications, Inc., Lose Angeles.
• Karakaya, I., Çoşkun, A. & Ağaoğlu, B. (2006). Yüzücülerin depresyon, benlik saygısı ve kaygı düzeylerinin değerlendirilmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 7, 162-166.
• Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80.
• Kasser, S.L. (1997). Inclusive games. Human Kinetics, Champaign. Ill.
• Kaugars A. & Russ S. W. (2009). Assessing preschool children's play: preliminary validation of the Affect in Play Scale-preschool version. Early Educ. Dev. 20, 733–755. 10.1080/10409280802545388
• Kazu, H. & Arslan, S. (2014). Oyun ve fizikî etkinlikler dersinin birinci sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre değerlendirilmesi (Elazığ İli Örneği). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(1), 49-63.
• Kuyumcu, N. (2007). Oyun ve ders. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları Ltd. Şti.
• Mamak, H. (2012). İlköğretim okullarında beden eğitimi ve spor derslerinin amaçlarına ulaşma düzeyini etkileyen faktörler. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 14(1), 109-115.
• MEB (Milli Eğitim Bakanlığı) (2009). Çocuk gelişimi ve eğitimi oyun etkinliği-I. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• MEB (Milli Eğitim Bakanlığı) (2012). Oyun ve fiziksel etkinlikler dersi öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Medwell, P.R., Grimshaw, P.N., Robertson, W.S & Kelso, R.M (2012). Developing sports engineering education in Australia. Procedia Engineering 34, 260 – 265.
• Ogelman, H. G. & Topaloğlu Çiftçi, Z. (2014). 4-5 yaş çocuklarının sosyal yetkinlik, saldırganlık, kaygı düzeyleri ile anne-babalarının ebeveyn öz-yeterliği algısı arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 241-271.
• Oktay, A. (1999). Yaşamın sihirli yılları: Okul öncesi dönem. İstanbul: Epsilon Yayınları
• Özer, A., Gürkan, A. C. & Ramazanoğlu, O. (2006). Oyunun çocuk gelişimi üzerine etkileri. Fırat Üniversitesi Doğu Araştırmaları Dergisi, 4(3), 54-57. https://dergipark.org.tr/tr/pub/fudad/issue/47088/592221
• Pehlivan, Z., Dönmez, B. & Yaşat, H. (2005). Sınıf öğretmenlerinin beden eğitimi dersine yönelik görüşleri. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10(3), 51-62.
• Poyraz, H. (2003). Okul Öncesi Dönemde Oyun ve Oyuncak. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Raissaki, M., Apostolaki, E., & Karantanas, A.H. (2007). Imaging of sports injuries in children and adolescents. European Journal of Radiology, 62,86-9.
• Sönmez, V. & Alacapınar, F. G. (2013). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şentürk, U., Arakoç, B., Demir, E., Koyuncuoğlu, K. & Bektaş, Ü. (2014). İlkokullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin oyun ve fiziki etkinlikler dersi ile ilgili görüş ve uygulamaları. 13. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi. 7-9 Kasım. Konya, 386.
• Şentürk, U., Yılmaz, A. & Gönener, U. (2015). Sınıf öğretmenlerinin oyun ve fiziki etkinlikler dersi ile ilgili görüş ve uygulamaları. Spor Yönetimi ve Bilgi Teknolojileri Dergisi, 10(2), 22-30.
• Şirin, E.F. & Bozkurt, İ. (2005). İlköğretim okullarında görev yapan sınıf öğretmenlerinin beden eğitimi dersi ile ilgili tutum ve uygulamaları. 4. Ulusal Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Sempozyumu (10-11 Haziran 2005) Bildirileri, Bursa: Burfaş Ofset, s. 96-102.
• Şirinkan, A. (2008). İlköğretim beden eğitim ve spor öğretim programı ve öğretim sürecinin ders öğretmenlerinin görüşleri doğrultusunda incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Şirinkan, A., Şirinkan, S., Çalışkan, E. & Kaldırımcı, M. (2006). İlköğretim 1. Kademede görev yapan sınıf öğretmenlerinin öğrencilerinin beden eğitimi ve spor ihtiyacını karşılayabilme düzeyleri (Erzurum İli Örneği). Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 8(4), 10-21.
• Tanyaş, B. (2014). Nitel araştırma yöntemlerine giriş: Genel ilkeler ve psikolojideki uygulamaları. Eleştirel Psikoloji Bülteni, 5, 25-38.
• Taşmektepligil, Y., Yılmaz, Ç., İmamoğlu, O. & Kılcıgil, E. (2006). İlköğretim okullarında beden eğitimi ders hedeflerinin gerçekleşme düzeyi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, IV, (4), 139-147.
• Temel, A (2018). İlkokul, oyun ve fiziki etkinlikler dersi öğretim programı kazanımlarının gerçekleşmesine ilişkin öğretmen görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• Tkachuk, G., Leslie-Tosgood, A., & Martin, G. L. (2003). Behavioral assessment in sport psychology. The Sport Psychologist, 17, 104–117.
• Tokat, S. (2013). Beden eğitimi öğretmenleri ve okul yöneticilerinin beden eğitimi ve spor dersinin etkinliği üzerine görüşlerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Topkaya, İ. (2013). İlkokullarda (1-4. Sınıf) oyun ve fiziki etkinlikler dersi öğretimi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Wade M. G.(2005). Motor skills, play and child development. Early Report Volume 19 (2), 1-8.
• Wylleman, P, Harwood, C.G., Elbe,A.M., Reints, A. & Caluwe, D. (2009). A perspective on education and professional development in applied sport psychology. Psychology of Sport and Exercise 10, 435–446.
• Yalız, D. (2011). Beden eğitimi dersi kapsamındaki fiziksel etkinlik oyunlarının ilköğretim öğrencilerinin karakter gelişimleri üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Eskişehir.
• Yavuzer, H. (1998). Çocuk psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Yıldırım, A. & Şimşek H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, Ö. (2010). Sınıf öğretmenlerinin beden eğitimi dersine yönelik tutumları ve karşılaştıkları problemler. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.