EVALUATION OF FREIGHT FORWARDER SELECTION CRITERIA USING THE AHP METHOD

Yıl 2025, Cilt: 13 Sayı: 1, 1 - 22, 30.06.2025

Murat Yorulmaz , Bahadır Eyit

Öz

Maritime transportation is the most preferred mode of transportation in global trade due to its ability to focus on low costs, facilitated by economies of scale that enable the transportation of large volumes and tonnage in a single voyage. Freight forwarder companies simplify logistics processes and offer cost advantages by facilitating supply chain management for exporter/importer companies. Freight forwarder companies will continue to be preferred by importer and exporter companies due to the cost advantages they provide. The study determined the criterias for selecting freight forwarders through a literature review. These criterias were analyzed using the Analytic Hierarchy Process (AHP) methodology, after which the importance levels of the criteria were ranked and examined. In the study, nine criterias which are critical for the selection of freight forwarders were identified based on the literature, including the forwarder's network, the forwarder's experience, fast information transmission, smooth operation, past activities in the countries where logistics will be performed, ease of access, speed of service, cost, and reliability. Responses to 36-question survey from 10 participants whom are employed in importer/exporter companies and specialized in their fields, were analyzed using the AHP method. The conducted analyses revealed the importance levels of the identified criterias and the priorities for companies in the selection process. The findings indicate that cost and reliability are the most important criteria in the selection of freight forwarders, while smooth operation, speed of service, the forwarder's experience, ease of access, fast information transmission, the forwarder's network, and past activities in the countries where logistics will be performed are considered supporting criteria, ranked by their importance. The results of the study shows that the forwarder selection process is not solely cost-driven but also involves a multi-dimensional approach, considering factors such as operational efficiency, reliability, and speed. These findings contribute to both sectoral practices and academic literature, offering valuable insights for future research and providing recommendations

Anahtar Kelimeler

Logistics , Container Shipping , Freight Forwarder , Analytic Hierarchy Process , Supplier Selection

FREIGHT FORWARDER FİRMALARIN SEÇİM KRİTERLERİNİN AHP YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Deniz taşımacılığı tek seferde yüksek tonajda ve hacimde taşımacılığın gerçekleşmesini sağlayarak ölçek ekonomisi yardımı ile düşük maliyete odaklanma avantajı sayesinde küresel ticarette en çok tercih edilen taşımacılık türüdür. Freight forwarder firmaları, ihracatçı ve ithalatçı firmalar için tedarik zinciri yönetimini kolaylaştırarak, lojistik süreçleri sadeleştirmekte ve maliyet avantajı sunmaktadır. Sundukları maliyet avantajları sayesinde de ithalatçı ve ihracatçı firmalar tarafından tercih sebebi olmaya devam etmektedir. Bu araştırmada çok kriterli karar verme yöntemleri içerisinde bulunan fayda temelli yöntemler arasında yer alan Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) yöntemi ile freight forwarder firmalarının seçim kriterleri öncelikle literatür analizi ile bulunmuş, ardından bu kriterlerin önem düzeyleri tespit edilmiştir. Araştırmada, freight forwarder seçimi için kritik öneme sahip olan forwarderin bağlantıları, tecrübe, hızlı bilgi iletimi, pürüzsüz operasyon, lojistiği yapılacak ülkelerdeki geçmiş faaliyetler, erişim kolaylığı, hizmetin sürati, uygun maliyet ve güven şeklinde dokuz kriter literatürden yola çıkarak belirlenmiştir. Alanında uzman ithalatçı/ihracatçı firmalarda istihdam edilen 10 katılımcının 36 soruluk ankete yanıtları AHP yöntemiyle analiz edilmiştir. Yapılan analizler belirlenen kriterlerin önem derecelerini ve firmaların seçim süreçlerindeki önceliklerini ortaya koymuştur. Araştırmanın bulguları uygun maliyet ve güven kriterinin freight forwarder seçim süreçlerinde yüksek önem düzeyine sahip olduğunu, önem düzeyleri sırayla olacak halde pürüzsüz operasyon, hizmetin sürati, tecrübe, erişim kolaylığı, hızlı bilgi iletimi, forwarderin bağlantıları ve lojistiği yapılacak ülkelerdeki geçmiş faaliyetler kriterleri ise destekleyici kriterler olarak değerlendirildiğini ortaya koymaktadır. Çalışmanın sonuçları, forwarder seçim süreçlerinin sadece maliyet odaklı değil, aynı zamanda operasyonel verimlilik, güvenilirlik ve hız gibi çok boyutlu bir yaklaşımı benimsediğini göstermektedir. Bu bulgular, hem sektörel uygulamalara hem de akademik literatüre katkı sağlamaktadır, araştırmada gelecekteki araştırmalara da atıf yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Lojistik , Konteyner Taşımacılığı , Freight Forwarder , Analitik Hiyerarşi Prosesi , Tedarikçi Seçimi

Kaynakça

• Ahn, Seung-Bum. “Container Tracking and Tracing System to Enhance Global Visibility”. Proceedings of the Eastern Asia Society for Transportation Studies (2005), 1719-1723.
• Akbal, Hazar - Akbal, Inan. “Covid-19 Pandemisi Sürecinde Uzaktan Eğitim ile İlgili Yaşanan Sorunların Öğrenci Bakış Açısına Göre AHP Yöntemi ile İncelenmesi”. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 11/22 (2020), 534-546.
• Akdeniz, Umut. “Taşıma İşleri Komisyoncusunun Taşıma İşini Üzerine Alınması ve Bunun Hukuki Sonuçları”. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 4/2 (2013), 181-204.
• Alakaş, Hacı Mehmet vd. “AHP-TOPSIS ve AHP-VIKOR Yöntemleri ile Ambulans Tedarik Firması Seçimi”. Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi 4/1 (2019), 93-101.
• Armstrong & Associates, Inc. “A&A's Top 25 Global Freight Forwarders List”. 14 Ağustos 2024, https://www.3plogistics.com/3pl-market-info-resources/3pl-market-information/aas-top-25-global-freight-forwarders-list/ Erişim 29 Kasım 2024.
• Aslan, Veysel. “Bozova Yeraltısuyu Kalitesinin CBS Tekniğine Dayalı Fuzzy AHP Yöntemiyle Modellenmesi ve Değerlendirilmesi.” Anadolu Çevre ve Hayvancılık Bilimleri Dergisi 8/1 (2023), 16-27.
• Balcı, Gökçay. “Digitalization in Container Shipping Services: Critical Resources for Competitive Advantage”. Journal of ETA Maritime Science 9/1 (2021), 3-12.
• Baluch, Issa. “The Changing Role of the Freight Forwarder”. EC/AGM (2006), 343.
• Beller Dikmen, Beyhan – Ülger, Esin. “Denizyolu Taşıma İşletmeleri Tarafından Karşılanan Yurtdışı Giderlerinin Muhasebeleştirilmesi”. Tarsus Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi 2/2 (2022), 70-79.
• Biçen, Samet – Çelik, Metin. “A Hybrid Approach to Near-miss Report Investigation towards Next-generation Safety Solutions On-board Ships”. Ocean Engineering, 266 (2022), 112768.
• Chow, Harry K.H. vd. “A Strategic Knowledge-Based Planning System for Freight Forwarding İndustry”. Expert Systems with Applications 33/4 (2007), 936-937.
• Denizhan, Berrin vd. “Analitik Hiyerarşi Proses ve Bulanık Analitik Hiyerarşi Proses Yöntemleri Kullanılarak Yeşil Tedarikçi Seçimi Uygulaması”. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi 6/1 (2017), 63-78.
• Doğrucu, Muhittin. “Freight Forwarder Hukuki Mahiyeti ve Bu Konudaki Yargıtay Kararlarının Değerlendirilmesi”. Deniz Hukuku Derneği Sempozyumu İstanbul: Galatasaray Üniversitesi, (2006), 1-2.
• Dünya Ticaret Örgütü. World Trade Report 2024: Trade and Inclusiveness - How to Make Trade Work for All. Cenevre: World Trade Organization, 2024. https://www.wto.org Erişim 1 Aralık 2024.
• Ergin, Ayfer. “Freight Forwarder Firması için Denizyolu Parsiyel Taşımacılık Stratejisinin Belirlenmesi: Swot/Bulanik Ahp Uygulamasi”. Beykoz Akademi Dergisi 9/2 (2021), 136-147.
• Eski, Sulhi - Kaya, Seren. “Freight Forwarder İşletmelerinden Hizmet Alan Müşterilerin Memnuniyetinin Araştırılması”. The Journal of International Scientific Researches 4/2 (2019), 311-316.
• Eski, Sulhi - Kaya, Seren. “Lojistik Süreçlerde Diş Kaynak Kullanimi: Freight Forwarder Firmalar”. International Journal of Academic Value Studies 4/19 (2018), 327-328.
• FIATA, “About Freight-Forwarding”. 29 Kasım 2022, https://fiata.org/about-freight-forwarding/ Erişim 3 Aralık 2024.
• Giao, Ha Nam Khanh vd. “Customer Satisfaction with Less than Container Load Cargo Services in HoChiMinh City, Vietnam”. Journal of Asian Finance, Economics and Business 7/8 (2020), 333-344.
• Hertz, Susanne – Alfredsson, Monica. “Strategic Development of Third Party Logistics Providers.” Industrial Marketing Management 32/2 (2003), 139–149.
• Hsu, Chu-Ting - Liu, Hsiu-Hao. “Evaluating Critical Success Factors and Their Causal Relationships in Ocean Freight Forwarding Using Service Quality Assessment”. Journal of Infrastructure, Policy and Development 8-9 (2024).
• Ilgaz, Arzu. “Lojistik Sektöründe Personel Seçim Kriterlerinin Ahp ve Topsis Yöntemleri ile Değerlendirilmesi”. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 32 (2018), 586-605.
• Islam, Shahidul Sikder. “An İn-Depth Analysis of Kuehne+ Nagel Ltd.'s Challenges and Prospects in the Bangladeshi Freight Forwarding Market (Sea-Export)”. Yüksek Lisans Tezi, BRAC University, 2022.
• Jacquet-Lagrèze, Eric. “Interactive Assessment of Preferences Using Holistic Judgments the Prefcalc System”. Readings in Multiple Criteria Decision Aid, ed. Carlos A. Bana e Costa, Berlin: Springer, (1990), 335-350.
• Kaplan, Reyhan. Ahp Yöntemiyle Tedarikçi Seçimi: Perakende Sektöründe Bir Uygulama. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2010.
• Kumar, Anand. “Freight Logistics And Intermodal Transport Implications for Competitiveness”. Institute for Studies in Industrial Development (2014), 2-9.
• Lai, Kee-hung – Cheng, T.C.E. “A study of the freight forwarding industry in Hong Kong”. International Journal of Logistics Research and Applications 7/2 (2004), 81-82.
• Mäkilä, Mauno. “Import Freight Forwarder Work Description”. Fillandiya: Satakunta University of Applied Sciences, Lisans Tezi, 2016.
• Malczewski, Jacek. GIS and Multicriteria Decision Analysis. New York: John Wiley & Sons, 1999.
• Mansuroğlu, Ezgi vd. “Denizcilik Şirketinin Süreçleri”. Denizcilik Şirketlerinin Yönetimi, ed. Ioannis Theotokas - Gönül Kaya Özbağ, 70-117. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2023.
• Maxim, Vlasov. Less Than a Container Load Booking Process. Fillandiya: Helsinki Metropolia University of Applied Science, Lisans Tezi, 2015.
• Murphy, Paul R. - Daley, James M. “Profiling İnternational Freight Forwarders: an Update”. International Journal of Physical Distribution & Logistics Management 31/3 (2001), 164-166.
• Murr, Alfred. Export/Import Traffic Management and Forwarding, Centerville: Cornell Maritime Press, 1967.
• Öneren, Melahat vd. “Akademinin Temelini Güçlü Kılmak: Araştırma Görevlisi Alımındaki Faktörlerin AHP ile Belirlenmesi”. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 9/1 (2017), 39-50.
• Öz, Murat. “Lojistikte Yeni Yaklaşımlar”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 1/1 (2011), 141-155.
• Özbek, Aşır - Selvi, Özgür. “Meslek Yüksekokullarında Yönetici Kriterlerinin Değerlendirilmesine Yönelik Bir Uygulama”. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi 44 (2014), 1-24.
• Öztemel, Ercan vd. “Endüstriyel Dönüşüm Sürecinde AHP Yöntemi ile Performans Kriterlerinin Belirlenmesi”. Balkan Journal of Social Sciences 8/16 (2019), 105-117.
• Öztoprak, Ekin. “Kiralama Yoluyla Araba Temin Eden Bir İşletmede AHP Yöntemi Uygulaması”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 18/2 (2014), 337-348.
• Parthiban, Premanand vd. “Vendor selection problem: a multi-criteria approach based on strategic decisions”. International Journal of Production Research 51/5 (2013), 1535-1548.
• Patil, Rushikesh A. Vd. “International Transportation Mode Selection through Total Logistics Cost-Based Intelligent Approach". Logistics 7/3 (2023), 60.
• Peng, Zhanglin vd. “An Evaluation Model for Selection of Large-scale Product Concept Design Schemes in Design Crowdsourcing Environment." Advanced Engineering Informatics 62 (2024), 102680.
• Pope, David J. - Thomchick, Evelyn A. “U.S. Foreign Freight Forwarders and NVOCCs”. Transportation Journal 24/3 (1985), 26-28.
• Saaty, Thomas L. “Decision making with the analytic hierarchy process”. International Journal of Services Sciences 1/1 (2008), 83-98.
• Skiba, Sławomir - Karaś, Adrianna. “The Changing Role of a Freight Forwarder in Modern Supply Chains”. European Research Studies Journal 25/1 (2022), 341-351.
• Supçiller, Aliye - Çapraz, Ozan. “AHP-TOPSIS yöntemine dayalı tedarikçi seçimi uygulaması”. Istanbul University Econometrics and Statistics e-Journal 13 (2011), 1-22.
• Tarei, Pradeep Kumar vd. “A Hybrid Approach for Quantifying Supply Chain Risk and Prioritizing the Risk Drivers: A Case of Indian Petroleum Supply Chain". Journal of Manufacturing Technology Management 29/3 (2018), 548-549.
• Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı. Dış Ticaret Lojistiği. Ankara: Uluslararası Hizmet Ticareti Genel Müdürlüğü, 2024.
• Uluskan, Meryem vd. “Ahp, Bulanik Ahp, Lbwa ve Copras Yöntemleri ile Tedarikçi Değerlendirme: Demiryolu Sektöründe Bir Uygulama”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi 30/3 (2022), 412-430.
• Wenyong, Zhang vd. “Service Quality Evaluation for İnternational Freight Forwarder”. 2010 7th International Conference on Service Systems and Service Management Proceedings, IEEE, 2010, 1-5.
• Yerli, Mervenur - Öztürk, Derya. “AHP-TOPSIS Yöntemine Dayalı Tedarikçi Seçimi: Ahşap Sektöründe Bir Uygulama”. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 13 (2023), 147-168.
• Yeung, Kwong vd. “The Impact of Third-Party Logistics Providers’ Capabilities on Exporters’ Performance”. International Journal of Production Economics 135/2 (2012), 741–753.
• Yorulmaz, Murat - Öztürk, Mehmet Arif. Liman İşletmelerinde İş Güvenliği ve Risk Analizi, 1. İstanbul: Efe Akademi Yayınları, 2024.
• Yüksel, Mehmet. “Determination of Teaching Methods in Chemistry Education by the Analytic Hierarchy Process (AHP)”. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi 7/1 (2013), 302-332.
• Zhang, He vd. “An application of the AHP in 3PL vendor selection of a 4PL system”. 2004 IEEE International Conference on Systems, Man and Cybernetics Proceedings IEEE, 2004, 1255-1260.