ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN GÖZÜNDEN YENİ DÖNEM KANAAT ÖNDERLERİ SOSYAL MEDYA FENOMENLERİ ARAŞTIRMASI-SİNOP ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 222 - 261, 31.05.2023

Funda İnce Baki

https://doi.org/10.30561/sinopusd.1255031

Öz

21. yüzyılın kanaat önderleri olarak kabul edilen sosyal medya fenomenlerinin söyle-dikleri, yaptıkları, önerdikleri kendilerini takip edenler tarafından dikkate alınmakta ve kararlar üzerinde etkili olabilmektedir. Bu araştırma kapsamında da Sinop Üniver-sitesi öğrencilerinin sosyal medya ve sosyal medya fenomenleri ile ilişkisi ele alınmış-tır. Araştırmanın amacı; üniversite öğrencilerinin karar alırken sosyal medya fenomen-lerini ne kadar dikkate aldıklarını tespit etmek olup, cinsiyet, yaş, bölüm gibi değiş-kenlere göre inceleme yapılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını Sinop Üniversitesinde öğrenim gören 402 öğrenci oluşturmaktadır. 402 öğrenciye uygulanan anket sonucun-da elde edilen veriler SPSS 22 istatistik programında analize tabi tutulmuştur. Analiz sonuçlarından elde edilen bulgulara göre; her yaş grubunda öğrencilerin sosyal med-yayı her gün kullandığı, en sık kullanılan sosyal medya araçları arasında instagramın birinci sırada yer aldığı, öğrencilerin sosyal medya araçlarını öncelikli kullanma amaçlarının eğlenmek olduğu ve beklenilenin aksine karar aşamalarında sosyal medya fenomenlerinden ziyade ailelerinin etkili olduğu sonuçlarına varılmıştır. Araştırmanın bir diğer bulgusuna göre; öğrencilerin en sık takip ettiği ve en güvenilir bulduğu sosyal medya fenomeninin Oğuzhan Uğur olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal medya, Kanaat önderliği, Sosyal medya fenomenleri, Sosyal medya kullanım sıklığı ve amaçları

Kaynakça

• Babacan, M. E. (2017). Sosyal medya ve gençlik. İstanbul: Bir Yayıncılık.
• Balta Peltekoğlu, F. (2012). Sosyal medya sosyal değişim. Kara, T. ve Özgen, E. (Ed.). Sosyal medya akademi (s. 6). İstanbul: Beta Basım Yayım.
• Bilginer Halefoğlu, S. & Otay Demir, F. (2022). How are ınstagram ınfluencers perceıved by dıfferent generatıons? International Journal of Arts and Social Studies, 5 (8) , 101-123 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/asstudies/isue/72311/1132544
• Bor, H. M. ve Erten, A. (2019). Dijital çağın mesleği nasıl ınfluencer olunur? İstanbul: Hürriyet Kitap.
• Boran, T. (2022). Dijital kanal youtube’un ünlüleri ve youtuber’ların takip edilme gerekçelerini anlamaya yönelik bir araştırma . Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Düşünceler Hakemli E-Dergisi , (17) , 48-65. DOI: 10.56118/euifydhed.1110133
• Büyükaslan, A. ve Kırık, A. M. (Ed.). (2013). “Sosyalleşen birey” sosyal medya araştırmaları 1. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Büyüköztürk, Ş. (2001). Deneysel desenler öntest-sontest kontrol grubu desen ve veri analizi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. ve Çokluk, Ö. ve Köklü, N. (2010). (6. Baskı.) Sosyal bilimler için istatistik. Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş. (2020). (28. Baskı). Sosyal bilimler için veri analizi kitabı-istatistik, araştırma deseni, spss uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem Akademi.
• Castells, M. (2020). 2. Bölüm: İnternet Kültürü. İnternet galaksisi internet, iş dünyası ve toplum üzerine düşünceler (s. 71-72.). Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Çağıl, A. (2017). Sosyal medya ile dijital pazarlama. İstanbul: Dikeyeksen Yayın Dağıtım.
• Değer, B. E. & Sine Nazlı, R. (2022). Sosyal medyada ınfluencer etkisi bağlamında benlik sunumu . Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , 15 (2) , 25-45 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/usaksosbil/issue/74678/1210396
• Güçdemir, Y. (2017). Sosyal medya halkla ilişkiler, reklam ve pazarlama. İstanbul: Derin Yayınları.
• Güngör, N. (2016 ). İletişim kuramlar ve yaklaşımlar. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Güz, N. & Demirtaş, Z. G. (2021). Yeni Medyada Kaynağa Güven ve Kanaat Önderleri . Selçuk İletişim , 14 (1) , 189-215 . DOI: 10.18094/josc.817659
• Irak, D. ve Yazıcıoğlu, O. (2012). Türkiye ve sosyal medya. İstanbul: Okuyan Us Yayın.
• Keskin, D. (2022). Influencer sözleşmesi . İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi , 13 (1) , 129-147 . DOI: 10.21492/inuhfd.1023884
• Kıran, S. , Yılmaz, C. & Emre, İ. (2019). Instagram’daki ınfluencer’ların takipçiler üzerin-deki etkisi . Uluslararası Yönetim Bilişim Sistemleri ve Bilgisayar Bilimleri Dergisi , 3 (2) , 100-111 . DOI: 10.33461/uybisbbd.637155
• Lovink, G. (2017). Sosyal medyanın dipsiz kuyusu. İstanbul: Otonom Yayıncılık.
• Özdemir, S. (2019). Sosyal medya ünlülerı̇ üzerı̇ne bı̇r ı̇nceleme: türkı̇ye’de twıtter mı̇kro ünlüsü olmak . Moment Dergi , Medya ve Katılım , 406-427 . DOI: 10.17572//mj2019.2.406427
• Paslanmaz, İ. & Narmanlıoğlu, H. (2020). Instagram Hikayelerinde Benliğin Sunumu: Influencer’lar Üzerine Bir Araştırma . AJIT-e: Academic Journal of Information Technology, 10 (39) , 23-51 . DOI: 10.5824/ajit-e.2019.04.002
• Pembecioğlu, N. ve İldem, S. (2020). 4. Bölüm 21. yüzyılda bilgi ve belge paylaşımı. Dijital çağın okuryazar bireyleri “dijital araçlarla donanmış yeni bir çağa hazır mısınız?” proje kitabı (Konya İl Milli Eğitim Müdürlüğü) (s. 165). Konya: Aybil Dijital Baskı Reklam.
• Rigel, N. ve Batuş, G. ve Yücedoğan, G. ve Çoban, B. (Haz.). (2005). Kadife karanlık 21. yüzyıl iletişim çağını aydınlatan kuramcılar. İstanbul: Su Yayınevi.
• Sabuncuoğlu, A. & Gülay, G. (2014). Sosyal Medyadaki Yeni Kanaat Önderlerinin Birer Reklam Aracı Olarak Kullanımı: Twitter Fenomenleri Üzerine Bir Araştırma . İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi , 2014 (38) , 1-23 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ikad/issue/67964/994948
• Sezgin, M. & Çetin, H. (2022). Tüketicilerin sosyal medya fenomenlerine hangi ölçütlere göre güvendiğine dair bir araştırma . Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Bilimleri Akademik Araştırmalar Dergisi , 6 (14) , 90-103 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/joecopol/issue/71381/1132667
• Singer, Jane, B. (2016). Kullanıcı-türevli görünürlük-ortak medya alanında ikincil eşik bekçiliği. Hülür, H. ve Yaşın, C. (Ed.). Yeni medya kullanıcının yükselişi (s. 137). Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Şeker, A. (2022). Influencerların tüketici satın alma tutum ve davranışlarına etkileri üzerine nitel bir araştırma . Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi , 22 (1) , 19-42 . DOI: 10.24889/ifede.934155
• Tam, M. S. (2020). Takipçiler Nezdinde Sosyal Medya Fenomenlerinin Kanaat Önderliği Ölçeği . Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , (23) , 481-502 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/igdirsosbilder/issue/66830/1045246
• Tam, M. S. (2020). Sosyal medya etkileyicilerinin kanaat önderliği rolü . Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi , 8 (2) , 1325-1351 . DOI: 10.19145/e-gifder.726057
• Taşdemir, E. ve Aslan, E. Ş. (Ed.). (2017). Sosyal medya iletişimi. Ankara: Gece Kitaplığı.
• Tokay, S. B. & Akın, M. Ş. (2021). Influencer Takip Etme ve Bırakma Kararına Yönelik Kullanıcı Deneyimleri . Erciyes İletişim Dergisi , 8 (2) , 911-929 . DOI: 10.17680/erciyesiletisim.885499
• Tokgöz, O. (2015). İletişim kuramlarına anlam vermek başlangıcından günümüze Anglo-Amerikan iletişim kuramı. Ankara: İmge Kitabevi.
• Tuncer, E. (2014). Sosyal medya imparatorluğu patron. İstanbul: Akis Yayınları.
• Ulutaş, E. (2016). Kanaat önderi bir liderlik fenomenolojisi. İstanbul: Açılımkitap.
• Van Dıjk, J. (2016). Ağ toplumu. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• Vardarlıer, P. (2021). (2. Basım). Sosyal medya stratejisi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Yaman, D. & Çakın, Ö. (2021). Investigation of the Relationship between Influencers and Generation Z in the Context of Uses and Gratifications Theory . Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi , 12 (31) , 955-971 . DOI: 10.21076/vizyoner.883032
• Yaman, F. (2021). Tüketici Davranışında Bir Fikir Lideri Olarak Influencerlar . Alanya Akademik Bakış , 5 (2) , 953-970 . DOI: 10.29023/alanyaakademik.881073
• Yıldırım, L. & Eldeniz, L. (2022). Sosyal Medya Ünlülerinin, Takipçi Davranışlarına Etkisi . Yeni Medya , 2022 (13) , 401-417 . DOI: 10.55609/yenimedya.1122914
• Zeren, D. & Kapukaya, N. (2021). Whose voice is louder? Influencer and celebrity en-dorsement on Instagram. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14 (3) , 1038-1050 . DOI: 10.25287/ohuiibf.815713
• Sevinç, S. S. (2018). Blogger, influencer, fenomen, instagrammer, youtuber, celebrity nedir? Ne işe yarar? Nasıl istifade edilir? http://salihseckinsevinc.com/blogger-influencer-fenomen-instagrammer-youtuber-celebrity-nedir-ne-ise-yarar-nasil-istifade-edilir/