Cilt: 6 Sayı: 1, 31.05.2022

Yıl: 2022

Araştırma Makaleleri

Kitap Değerlendirmesi

Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi'nin amacı, sosyal bilimler alanında  öncelikli olarak bir teori, kuram ve hipotezler geliştiren nitelikli ve özgün çalışmaları akademik çevrelerin dikkatine sunmak, akademik bilginin üretilmesine ve yayılmasına olanak sağlamaktır. Bu kapsamda geçmişten günümüze sosyal bilimler alanında oluşmuş bilgi birikiminin değerlendirilmesi, gerektiğinde tashih edilerek geliştirilmesi, yeni ve özgün fikirlerin üretilmesi amaçlanmaktadır.


Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, sosyal bilimler alanında yapılan bilimsel niteliklere sahip çalışmaları yayımlayarak sosyal bilimlere literatür katkısında bulunmayı amaç edinmiştir. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi'nde; Türk Dili ve Edebiyatı, Tarih, Felsefe, Sosyoloji, Psikoloji, Arkeoloji, Teoloji, Sosyal Bilgiler ve Tarih Eğitimi, Güzel Sanatlar, İşletme gibi alanlar başta olmak üzere Sosyal Bilimler ilgili tüm disiplinlerden Türkçe ve İngilizce makaleler değerlendirmeye alınır. Bu çerçevede araştırma makalesinin yanı sıra kitap ve toplantı değerlendirmesi gibi farklı yazı türlerine de yer verir.

SİNOP ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ YAYIN İLKELERİ VE GENEL YAZIM KURALLARI

                                                                                                                                                                                                                                                                               
1. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisine telif, edisyon kritik, çeviri, kitap tanıtım ve değerlendirme şeklinde gönderilen yazılar değerlendirmeye alınır.

2. Dergiye gönderilen yazılar başka bir yayın organında yayımlanmamış veya yayım sürecinde bulunmaması gerekir. Daha önce kongre, bilgi şöleni, çalıştay veya toplantıda bildiri şeklinde sunulan çalışmalar ise tarih ve yeri belirtilmesi şartıyla, yayın kurulu tarafından uygun görülmesi durumunda yayımlanabilir. Bu konudaki her türlü sorumluluk yazarlara aittir.

3. Dergimize yazı gönderimi sadece http://dergipark.org.tr/sinopusd adresi üzerinden Dergi Parka üye olunarak yapılabilir. Derginin bütün süreçleri elektronik ortamda gerçekleşir.

4. Yazar, makale ekinde Yazar Telif Hakkı Devri Formunu doldurarak gönderir. Birden fazla yazar olduğunda ise diğerlerinin katkısını açıklayan Yazar Katkı Formu her yazar için ayrı ayrı düzenlenir.

5. Dergiye gönderilen yazılar öncelikle editörlük tarafından incelenir. Dergi yazım ve yayım ilkelerine uygun olmayan yazılar düzeltilmek üzere yazara iade edilir.

6. Editörlük tarafından onaylanan yazılar, yazar ve hakemin isimleri karşılıklı olarak gizli tutularak değerlendirilmek üzere en az iki hakeme gönderilir. Belirlenen sürede raporlarını göndermeyen hakemlerin yerine editörlük tarafından yeni hakem atanır.

7. Dergi, hakemlerin isteği üzerine, gönderilen yazılarda düzeltme isteyebildiği gibi yazıyı reddetme hakkına da sahiptir. İstenilen düzeltmeler Dergipark makale takip sistemi üzerinden yazarlara bildirilir. Hakemler düzeltmeleri yazının yayımlanmasından önce görmek isteyebilirler. Yazıların yayımlanması hakkındaki son karar, hakem çoğunluğunun görüşü dikkate alınarak editörlük tarafından verilir. Yayımına karar verilen yazılar yazarlara bildirilir.

8. Yazılar, notlar, tablo, şekil, grafik ve referanslar/kaynakça dâhil tüm metnin 10.000 kelimeyi geçmemesi tercih edilir.

9. Makalenin başında, konuyu kısa ve öz biçimde ifade eden 300 kelimeyi geçmeyen Türkçe ve İngilizce öz (abstract) bulunmalıdır. Yazı amaç, kapsam ve araştırma ile ilgili literatürdeki yaklaşımların ve bu çalışmanın yönteminin ele alındığı bir “Giriş” bölümü ile başlamalı aynı şekilde elde edilen bulguların değerlendirildiği bir “Sonuç” bölümü ile de bitirilmelidir.

10. Türkçe ve İngilizce özetin yanı sıra uluslararası standartlar gereğince, makalelerin sonuna 1500-2000 kelimelik genişletilmiş İngilizce özet de eklenmesi gerekmektedir. (İngilizce makalelerde genişletilmiş İngilizce özet gerekmemektedir.)

11. Yazılar üsten 2,5 cm, alttan, sağ ve soldan 2 cm, üst bilgi 1 cm ve alt bilgi 0,4 cm boşluk bırakılacak şekilde ayarlanan 17x24 cm ebadındaki sayfalara yazılır.

12. Ana metin 11 punto, Türkçe ve İngilizce özetler, Dipnotlar ve Kaynakça 10 punto Times New Roman harf karakterinde, Dipnotlar 12 nk., diğerleri 1,5 satır aralığından oluşur. Paragraflar ilk satır ve kaynakça ikinci satır girintisi 1,25 cm olmalıdır.

13. Türkçe ve İngilizce anahtar kelimeler en fazla 5 sözcükten oluşmalıdır.

14. Türkçe makale başlığı büyük harf olmalıdır. İngilizce başlığın, Öz, Anahtar Kelimeler, Abstract ve Keywords sözcüklerinin de sadece baş harfleri büyük yazılmalı ve bu sözcükler özet metinden 0,6 nk. mesafeli olmalıdır.

15. Tablo, şekil, fotoğraf, grafik ve çizimlere sıra numarası verilmeli, bunların isimlendirilmelerindeki her sözcüğün ilk harfi büyük yazılmalı ve tablo başlığı italik olmalıdır. Başlık ve içerik yazıları ise 10 punto ve 12 nk. satır aralığında olmalı, tabloyla aralarında mesafe bulunmamalıdır (Tablo 1: Yaş-Cinsiyet Durumu).

16. Metin içinde üç satırı geçen blok alıntılar “tırnak” içinde italik 10 punto, soldan 1,25 sağdan 0,5 cm satır girintili ve ana metinle 0,6 nk. mesafeli olmalıdır.

17. APA yazımında açıklamalar metin altında değil kaynakçadan önce Son notlar başlığı altında dipnot numara sırasına göre verilir.

18. Değerlendirme sürecinde, yazı içerisinde, yazara ait bilgiler, (yazar adı, unvanı, görev yaptığı kurum ve e-posta adresi) verilmemelidir.

19. Dergiye gönderilen çalışmalarda Türk Dil Kurumu (TDK) dil bilgisi imla kurallarına uymak zorunludur.

20. Kaynakların doğruluğu, yazarların sorumluluğundadır.

21. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi’ne gönderilen yazılar, referans sistemi olarak American Psychological Association (APA) stili kullanılır, söz konusu stille ilgili bilgiler ayrı bir başlık altında aşağıda verilmiştir.

22. Dergimize makale gönderen yazarların Dergipark kullanıcı kayıtlarındaki Kurum, Ünvan, ORCID ve Ülke bilgilerinin güncel olması gerekmektedir. 


 APA YAZIM KURALLARI        

  



                                                                                        YAYIN POLİTİKASI VE İLKELERİ

Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi’nde uygulanan yayın süreçleri, bilginin tarafsız ve saygın bir şekilde gelişimine ve dağıtımına temel teşkil etmektedir. Bu doğrultuda uygulanan süreçler, yazarların ve yazarları destekleyen kurumların çalışmalarının kalitesine doğrudan yansımaktadır. Hakemli çalışmalar bilimsel yöntemi somutlaştıran ve destekleyen çalışmalardır. Bu noktada sürecin bütün paydaşlarının (yazarlar, okuyucular ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkelere yönelik standartlara uyması önem taşımaktadır.

Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi yayın etiği kapsamında tüm paydaşlardan aşağıdaki etik sorumlulukları taşımasını beklemektedir.

Aşağıda yer alan etik görev ve sorumluluklar, açık erişim olarak Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan rehberler ve politikalar dikkate alınarak hazırlanmıştır (Bk. COPE Yönerge Türkçe).
Hakemli dergide bir makalenin yayımlanması uyumlu ve saygı duyulan bilgi ağının gelişmesinde gerekli bir temel yapı taşıdır. Bu, yazarların ve onları destekleyen enstitülerinin çalışmalarının kalitesinin doğrudan yansımasıdır. Hakemli makaleler bilimsel metotları destekler ve şekillendirir. Bu yüzden beklenen etik davranışların standartlarında anlaşmaya varmak yayımlama ile ilgili tüm taraflar, yazar, dergi editörü, hakem ve yayımcı kuruluşlar için önemlidir:

1. Yazarlık
· Kaynakça listesi eksiksiz olmalıdır.
· İntihal ve sahte veriye yer verilmemelidir.
· Aynı araştırmanın birden fazla dergide yayımlanmasına teşebbüs edilmemeli, bilim araştırma ve yayın etiğine uymalıdır.

Bilim araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemler şunlardır:

a) İntihal: Başkalarının fikirlerini, metotlarını, verilerini, uygulamalarını, yazılarını, şekillerini veya eserlerini sahiplerine bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseriymiş gibi sunmak,

b) Sahtecilik: Araştırmaya dayanmayan veriler üretmek, sunulan veya yayınlanan eseri gerçek olmayan verilere dayandırarak düzenlemek veya değiştirmek, bunları rapor etmek veya yayımlamak, yapılmamış bir araştırmayı yapılmış gibi göstermek,

c) Çarpıtma: Araştırma kayıtları ve elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan yöntem, cihaz ve materyalleri kullanılmış gibi göstermek, araştırma hipotezine uygun olmayan verileri değerlendirmeye almamak, ilgili teori veya varsayımlara uydurmak için veriler ve/veya sonuçlarla oynamak, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,

ç) Tekrar yayım: Bir araştırmanın aynı sonuçlarını içeren birden fazla eseri doçentlik sınavı değerlendirmelerinde ve akademik terfilerde ayrı eserler olarak sunmak,

d) Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde, uygun olmayan biçimde parçalara ayırarak ve birbirine atıf yapmadan çok sayıda yayın yaparak doçentlik sınavı değerlendirmelerinde ve akademik terfilerde ayrı eserler olarak sunmak,

e) Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek, aktif katkısı olan kişileri yazarlar arasına dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini yayım sırasında veya sonraki baskılarda eserden çıkarmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek,

f) Diğer etik ihlali türleri: Destek alınarak yürütülen araştırmaların yayınlarında destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile onların araştırmadaki katkılarını açık bir biçimde belirtmemek, insan ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda etik kurallara uymamak, yayınlarında hasta haklarına saygı göstermemek, hakem olarak incelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri yayınlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak, bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak, tamamen dayanaksız, yersiz ve kasıtlı etik ihlali suçlamasında bulunmak (YÖK Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi, Madde 8).

2. Yazar Sorumlulukları
· Tüm yazarlar önemli oranda araştırmaya katkıda bulunmalıdır.
· Makaledeki tüm verilerin gerçek ve özgün olduğu beyanı gerekir.
· Tüm yazarlar makalelerini geri çekme hakkına sahiptir
· Tüm yazarlar makale hatalarını düzeltmekle yükümlüdür.

3. Hakem Sorumlulukları
· Değerlendirmeler tarafsız olmalıdır.
· Hakemler araştırmayla, yazarlarla ve/veya araştırma fon sağlayıcılar ile çıkar çatışması içerisinde olmamalıdır.
· Hakemler ilgili yayımlanmış ancak atıfta bulunulmamış eserleri belirtmelidirler.
· Kontrol edilmiş makaleler gizli tutulmalıdır.

4. Editör Sorumlulukları
· Editörler bir makaleyi kabul etmek ya da reddetmek için tüm sorumluluğa ve yetkiye sahiptir.
· Editörler kabul ettiği ya da reddettiği makaleler ile ilgili çıkar çatışması içerisinde olmamalıdır.
· Sadece alana katkı sağlayacak makaleler kabul edilmelidir.
· Hatalar bulunduğu zaman düzeltmenin yayımlanmasını ya da geri çekilmesini desteklemelidir.
· Hakemlerin ismini saklı tutmalıdır ve intihal/sahte veriye engel olmalıdır.

Hakemlik süreci bilimsel yayımlamanın başarısının merkezinde bulunmaktadır. Hakemlik sürecinin korunması ve iyileştirilmesi taahhüdümüzün bir parçasıdır ve Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi’nin bilim camiasına yayıncılık etiği ile ilgili her durumda özellikle şüpheli, yinelenen yayınlar olması durumunda ya da intihal durumlarında yardım etme zorunluluğu vardır.

Okuyucu Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi’nde yayınlanan bir makalede önemli bir hata ya da yanlışlık fark ettiğinde ya da editoryal içerik ile ilgili herhangi bir şikâyeti (intihal, yinelenen makaleler vb.) olduğu zaman sbd@sinop.edu.tr adresine mail atarak şikâyette bulunabilir. Şikâyetler gelişmemiz için fırsat sağlayacağından şikâyetleri memnuniyetle karşılarız, hızlı ve yapıcı bir şekilde geri dönüş yapmayı amaçlarız.

İntihali Ortaya Çıkarma

Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi’ne yayınlanmak üzere gönderilen makaleler, en az iki hakem tarafından çift taraflı kör hakemlik değerlendirmesine tabi tutulur. Ayrıca intihal tespitinde kullanılan özel bir program aracılığıyla makalelerin daha önce yayımlanmamış olduğu ve intihal içermediği teyit edilir.
Etik Kurul Onayı
1. Sosyal bilimler dâhil olmak üzere tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar için ve etik kurul kararı gerektiren klinik ve deneysel insan ve hayvanlar üzerindeki çalışmalar için ayrı ayrı etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir.
2. Bu başlık altında, hakem, yazar ve editör için ayrı başlıklar altında etik kurallarla ilgili bilgi verilmelidir.
3. Makalelerde Araştırma ve Yayın Etiğine uyulduğuna dair ifadeye yer verilmelidir.
4. Ulusal ve uluslararası standartlara atıf yaparak, dergide ve/veya web sayfasında etik ilkeler ayrı başlık altında belirtilmelidir. Örneğin; dergilere gönderilen bilimsel yazılarda, ICMJE (International Committee of Medical Journal Editors) tavsiyeleri ile COPE (Committee on Publication Ethics)’un Editör ve Yazarlar için Uluslararası Standartları dikkate alınmalıdır.
5. Etik kurul izni gerektiren çalışmalarda, izinle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde ve ayrıca makale ilk/son sayfasında yer verilmelidir. Olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmesi gereklidir.
6. Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine riayet edilmesi gerekmektedir.

SORU: Tüm makaleler için etik kurul izni gerekli midir?

Hayır. Kriterlerde de “Etik Kurul İzni gerektiren” makaleler olarak belirtilmektedir.
Etik Kurul izni gerektiren araştırmalar aşağıdaki gibidir.
• Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar
• İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması,
• İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,
• Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,
• Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar,
Ayrıca;
• Olgu sunumlarında “Aydınlatılmış onam formu”nun alındığının belirtilmesi,
• Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi,
• Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi.

SORU: Geçmiş yıllarda tamamlanmış çalışma ve tezden üretilen yayınlar için geriye dönük etik Kurul İzni alınmalı mıdır?
2020 yılı öncesi araştırma verileri kullanılmış, yüksek lisans/doktora çalışmalarından üretilmiş (makalede belirtilmelidir), bir önceki yıl dergiye yayın başvurusunda bulunulmuş, kabul edilmiş ama henüz yayımlanmamış makaleler için geriye dönük etik kurul izni gerekmemektedir.

SORU: TR Dizin’in bu kuralları ile üniversiteler dışında yapılan yayınlara kısıt mı getirilmiştir?
Hayır. Üniversite mensubu olmayan araştırmacılar da bölgelerinde bulunan Etik Kurul’lara başvurabilmektedir.

YAYIN İLKELERİ

• Dergide Sosyal Bilimler alanında hazırlanmış özgün araştırma makalelerine öncelik verilir.
• Etik Kurul izni gerektiren makalelerde "Etik Raporu" zorunludur.
• Dergiye gönderilen makaleler, editör ön kontrolünden sonra en az iki hakemin inceleme ve değerlendirme sürecinden geçer.
• Gönderilecek makale, dergimizin yazım esaslarına (APA) uygun olarak yazılmalı ve içerisinde yazara ait isim veya e-posta adresi bulunmamalıdır.
• Dergi yazım kurallarına aykırı makaleler hakemlere gönderilmeden düzeltilmek üzere yazarına iade edilir.
• Makale başvuruları iTenticate İntihal Programı ile taranmaktadır.

Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi'nde makale gönderim ve süreç işletiminde herhangi bir ücret edilmez.

                                                 

                        Bu eser Creative Commons BY-NC-SA 2.0 (Atıf-Gayri Ticari-Aynı Lisansla Paylaş) ile lisanslanmıştır.