Translation Consciousness in Multilinguals: The Awareness and Strategies

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 22, 61 - 71, 30.06.2025

Muhammed Talha Güleç , Eyüp Zengin

https://doi.org/10.25306/skad.1671918

Öz

This study examines the concept of translation consciousness in multilingual individuals, focusing on the role of linguistic awareness and translation strategies. Translation consciousness encompasses the linguistic and cultural processes that individuals are aware of when transferring meanings from one language to another. The research evaluates the development and impact of translation consciousness in various contexts, such as multilingualism, translation technologies, and multilingual education. It provides an in-depth analysis of how translation technologies transform individuals' translation processes and the influence of multilingual education on translation consciousness. As a result, it is observed that translation consciousness enhances linguistic and cultural awareness and supports effective communication in both academic and professional contexts.

Anahtar Kelimeler

Translation Consciousness , Multilingualism , Linguistic Awareness , Translation Studies

Teşekkür

This study was prepared under the supervision of Assistant Professor Eyüp Zengin within the scope of the “Translation Studies” master program at Sakarya University Institute of Social Sciences.

Çok Dillilerde Çeviribilinç: Farkındalık ve Stratejiler

Öz

Bu çalışma, çok dilli bireylerde çeviribilinç kavramını ele alarak, dilsel farkındalık ve çeviri stratejilerinin rolünü incelemektedir. Çeviribilinç, bireylerin bir dildeki anlamları diğer bir dile aktarırken farkında oldukları dilsel ve kültürel süreçleri kapsar. Araştırma, çok dillilik, çeviri teknolojileri ve çok dilli eğitim gibi farklı bağlamlarda çeviribilinçin gelişimini ve etkilerini değerlendirmiştir. Çeviri teknolojilerinin bireylerin çeviri süreçlerini nasıl dönüştürdüğü ve çok dilli eğitimin çeviribilinç üzerindeki etkisi detaylı bir şekilde incelenmiştir. Sonuç olarak, çeviribilincin hem akademik hem de profesyonel bağlamlarda bireylerin dilsel ve kültürel farkındalıklarını artırdığı, etkili iletişimi desteklediği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Çeviribilinç , Çok Dillilik , Dilsel Farkındalık , Çeviribilim

Teşekkür

Bu çalışma, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü “Çeviribilim” yüksek lisans programı kapsamında, Dr. Öğr. Üyesi Eyüp Zengin danışmanlığında hazırlanmıştır.

Kaynakça

• Abutalebi, J., & Green, D. (2007). Bilingual language production: The neurocognition of language representation and control. Journal of Neurolinguistics, 20(3), 242–275.
• Baker, M. (2018). In other words: A coursebook on translation (3rd ed.). Routledge.
• Bialystok, E. (2001). Bilingualism in development: Language, literacy, and cognition. Cambridge University Press.
• Bialystok, E. (2009). Bilingualism: The good, the bad, and the indifferent. Bilingualism Language and Cognition, 12(1), 3–11.
• Bowker, L., & Ciro, J. B. (2019). Machine translation and global research: Towards improved machine translation literacy in the scholarly community. Emerald Publishing.
• Cook, V. (2008). Second language learning and language teaching (4th ed.). Routledge.
• Craik, F. I., Bialystok, E., & Freedman, M. (2010). Delaying the onset of Alzheimer disease. Neurology, 75(19), 1726–1729.
• Gile, D. (2009). Basic concepts and models for interpreter and translator training. In Benjamins translation library.
• Grosjean, F. (1989). Neurolinguistic, psycholinguistic, and sociolinguistic aspects of bilingualism. Annual Review of Applied Linguistics.
• Grosjean, F. (2010). Bilingual: Life and reality. Harvard University Press.
• Gutt, E. (2014). Translation and relevance: Cognition and context. Routledge.
• House, J. (2015). Translation quality assessment: Past and present. Routledge.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler (15. basım). Nobel Yayın Dağıtım.
• Kıral, B. (2020). Nitel bir araştırma deseninin özellikleri ve eğitim bilimlerinde kullanımı. Journal of Qualitative Research in Education, 8(1), 170–189.
• Mechelli, A., Crinion, J. T., Noppeney, U., O’Doherty, J., Ashburner, J., Frackowiak, R. S., & Price, C. J. (2004). Neurolinguistics: Structural plasticity in the bilingual brain. Nature, 431(7010), 757.
• Nida, E. A. (1964). Toward a science of translating: With special reference to principles and procedures involved in Bible translating. Brill Archive.
• Pavlenko, A. (2014). The bilingual mind: And what it tells us about language and thought. Cambridge University Press.
• Pym, A. (2014). Exploring translation theories. Routledge.
• Sandelowski, M. (2004). Using qualitative research. Qualitative Health Research, 14(10), 1366-1386. https://doi.org/10.1177/1049732304269672
• Venuti, L. (1995). The translator's invisibility: A history of translation. Routledge.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. baskı). Seçkin Yayıncılık.