Türkiye’nin Kalkınmasında Bir Adım Olarak Teknoparkların Etkin İşleyişi

Yıl 2021, , 407 - 426, 28.04.2021

Sabahattin Tuğrul İmer , M. Kemal Öktem , Tolga Kaskatı

https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2021.02.19

Cited By: 2

Öz

Ekonomik kamu politikası modelleri olarak teknoparkların başarısı bir yandan kamu politikalarıyla sağlanan teşvik, destek ve mevzuata, bir yandan da teknopark yönetimlerinin uyguladıkları faaliyetler ve düzenledikleri programlarla doğrudan ilintilidir. Bugün Türkiye’ de teknoparkların büyüme ve kalkınmadaki etkinliklerini ölçmek kolay olmayabilir çünkü doğrudan ve dolaylı etkiler ile bununla ilintili parametrelerin sayısı çoktur. Bu makalenin amacı Türkiye’deki teknoparkların bu anlamdaki etkinliklerini mevcut teknoloji ve inovasyon politikaları, teknopark şirketlerinin faaliyetleri ve firma potansiyelleri çerçevesinde ortaya koymak ve bunları artırmaya yönelik genel odak noktalarını tartışmaktır. Burada, kamu yönetiminin karmaşık-boyutları olsa da nesnel-değişken olarak en önemli etkenin teknoparktaki şirketlerin kapasite ve potansiyeli olduğu hipotezi vurgulanmaktadır. Çünkü şirketlerin çıktısı teknoparkların sağladığı faydanın çıktısı olarak ekonomi ve kalkınmaya yansıyacaktır.

Anahtar Kelimeler

Teknopark, İnovasyon, Sanayi, Teknoloji, Kalkınma, Kamu Politikası, Ekonomik Büyüme, AR-GE, Katma Değer

Efficiently Operating Technoparks: A Step Towards Turkey’s Development

Öz

Technoparks are economic public policy tools. Their success depends on government-backed support mechanisms, incentives and legislation, and the services and programs provided by the management companies. Today in Turkey, it might not be easy to measure the effectiveness of technoparks in nation’s growth and development since there are too many parameters involved. This article elaborates on the effectiveness of technoparks in generating the desired benefits within the framework of the current technology and innovation policies and the potentials of the resident companies. The hypothesis is that, despite the involvement of complex public management aspects, the capacity and the potential of the technopark companies appear as the most critical parameters. Nevertheless, the performance of the companies will determine the value that the technoparks shall add to economic growth and development.

Anahtar Kelimeler

Technopark, Innovation, Industry, Technology, Economic Development, Economic Growth, Public Policy, R&D, Value Added

Kaynakça

• Akçomak, İ.S. (2018), “Türkiye’nin Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikası Neleri Başaramadı?”, Sarkaç, <https://sarkac.org/2018/07/bilim-teknoloji-ve-yenilik/>, 25.11.2019.
• Bilim ve Teknoloji Politikaları Araştırma Merkezi (2018), “Bilim, teknoloji ve yenilik politikası: Nereden nereye?”, Blog, <http://tekpol.org/bilim-teknoloji-ve-yenilik-politikasi-nereden-nereye/>, 27.09.2018.
• Bozeman, B. & H. Rimes & J. Youtie (2015), “The evolving state-of-the-art in technology transfer research: Revisiting the contingent effectiveness model”, Research Policy, 44, 34-49.
• Bozeman, B. (2000), “Technology Transfer and Public Policy: A Review of Research and Theory”, Research Policy, 29(4-5), 627-655.
• Cansız, M. (2017), 2023’e Doğru Türkiye Teknoparkları, T.C. Kalkınma Bakanlığı, Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü.
• Dağlı, İ. & B.S. Oğuztürk (2018), “Planlı Dönemden Günümüze Türkiye’de Ulusal Bilim ve Teknoloji Politikalarının Değişimi”, SDÜ İİBF Dergisi, 23(4), 1479-1503.
• Güneş, S. & T. Akın (2019), “Yüksek Teknoloji Urun İhracatı: Lider Ülkeler ve Türkiye Analizi”, Sosyoekonomi, 27(40), 11-29.
• İlhan-Nas, T. & F. Şahin (2018), “Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımı Kaynaklı Teknolojik Yayılımların Yerel Firmaların Uluslararasılaşma Faaliyetleri Üzerindeki Etkileri”, YOAD Yönetim ve Organizasyon Araştırmaları Dergisi, 3(1), 59-102.
• Kaya, H. (2006), “Doğrudan Yurtdışı Yatırımlar Yoluyla Teknoloji Transferi ve Türkiye: Bir Literatür İncelemesi”, Uludağ Üniversitesi İİBF Dergisi, XXV(2), 85-102.
• Konak, A. (2018), “Yüksek Teknoloji İçeren Urun İhracatının İhracat Hacmi ve Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi; Seçilmiş OECD Ülkeleri ve Türkiye Örneği”, Yönetim, Ekonomi, Edebiyat, İslami ve Politik Bilimler Dergisi, 3(2), 56-80.
• Konings, J. (2001), “The effects of foreign direct investment on domestic firms: Evidence from firm‐level panel data in emerging economies”, Economics of Transition and Institutional Change, 9(3), 619-633.
• OECD (2011), ISIC Review. 3 Technology Intensity Definition, <https://www.oecd.org/sti/ind/48350231.pdf>, 22.05.2019.
• Oğuztürk, B.S. (2004), “Türkiye’de Uygulanan Teknoloji Politikaları”, Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 2(2), 100-105.
• T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (2020), Teknoloji Geliştirme Bölgeleri, <https://atgm.sanayi.gov.tr/Handlers/DokumanGetHandler.ashx?dokumanId=25ae2204-0a4f-4d2e-aead-018dd12c8aac>, 23.01.2020.
• Tiryakioğlu, M. (2011), “Teknoloji Transferi, Teknoloji Yoksulluğu mu?”, AÜ SBF Dergisi, 66(2), 169-199.
• TÜBİTAK - ADANA - ÜSAM (2005), AB Üyesi Ülkelerde KOBİ’lere Uygulanan Mesleki Eğitim ve Hizmetlerin Türk KOBİ’lerine Uygulanması ve Yaygınlaştırılması Projesi, Proje N0:TR/05/A/F/EX1-1306.
• USİTEM (N/A), TEKMER Nedir?, <http://usitem.cbu.edu.tr/db_images/site_402/file/tekmer.pdf>, 07.05.2019.
• World Bank (2019), World Development Indicators, <https://databank.worldbank.org/data/reports.aspx?source=2&country=TUR>, 23.05.2019.
• Yaylalı, M. & E.M. Doğan & V.M. Yılmaz & Z. Karaca (2015), “Türkiye’de Doğrudan Yabancı Yatırımlar ile Karbondioksit Emisyonu Arasındaki ilişkinin ARDL Yaklaşımı ile Araştırılması”, The Journal of Operations Research, Statistics, Econometrics and Management Information Systems, 3(2), 107-112.
• Yaylalı, M. & Z. Karaca (2014), “Türkiye’de Araştırma Geliştirme Harcamaları ile Doğrudan Yabancı Yatırım İlişkisi: Sınır Testi Yaklaşımı”, ÇÜ İİBF Dergisi, 18(1), 77-87.
• Yereli, A.B. (2008), “Kırgızistan’da Sürdürülebilir Bir Ekonomik Büyüme Açısından Teknoparkların Önemi”, Integration and Economic Development in Transition Economies, on the occasion of the 70th anniversary of Prof. Dr. TURAR KOYCHUEV, Proceedings, Kyrgyz-Turkish MANAS University, Department of Economics, Kyrgyz-Turkish MANAS University Publication: 106, Conference Series: 14, October 9-11, Bishkek-Kyrgyzstan, 81-87.
• Yereli, A.B. (2016), “Öğretim Üyelerinin Teknoloji Geliştirme Bölgelerine Potansiyel Katkıları”, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Semineri, 8 Kasım, Manisa.