Etik İlkeler ve Yayın Politikası
ETİK İLKELER VE YAYIN POLİTİKASI
Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yılda dört(4) kez yayımlanan hakemli bilimsel bir dergidir.Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi’ne gönderilen bilimsel yazılarda, Yükseköğretim Kurulu Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi ve COPE (Committee on Publication Ethics)’un Editör ve Yazarlar için Uluslararası Standartları dikkate alınmalıdır. Bu bağlamda Dergi; “Yayın Etiği”, “Araştırma Etiği” ve “Yasal/Özel izin belgesi alınması” ile ilgili yukarıda anılan ulusal ve uluslararası kurallara uymakta olduğunu taahhüt eder.
Yükseköğretim Kurulu Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi md. 8 uyarınca; bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemler şunlardır:
a) İntihal: Başkalarının fikirlerini, metotlarını, verilerini, uygulamalarını, yazılarını, şekillerini veya eserlerini sahiplerine bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseriymiş gibi sunmak.
b) Sahtecilik: Araştırmaya dayanmayan veriler üretmek, sunulan veya yayımlanan eseri gerçek olmayan verilere dayandırarak düzenlemek veya değiştirmek, bunları rapor etmek veya yayımlamak, yapılmamış bir araştırmayı yapılmış gibi göstermek.
c) Çarpıtma: Araştırma kayıtları ve elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan yöntem, cihaz ve materyalleri kullanılmış gibi göstermek, araştırma hipotezine uygun olmayan verileri değerlendirmeye almamak, ilgili teori veya varsayımlara uydurmak için veriler ve/veya sonuçlarla oynamak, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek.
ç) Tekrar yayım: Bir araştırmanın aynı sonuçlarını içeren birden fazla eseri doçentlik sınavı değerlendirmelerinde ve akademik terfilerde ayrı eserler olarak sunmak,
d) Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde, uygun olmayan biçimde parçalara ayırarak ve birbirine atıf yapmadan çok sayıda yayın yaparak doçentlik sınavı değerlendirmelerinde ve akademik terfilerde ayrı eserler olarak sunmak.
e) Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek, aktif katkısı olan kişileri yazarlar arasına dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini yayım sırasında veya sonraki baskılarda eserden çıkarmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek.
f) Diğer etik ihlali türleri: Destek alınarak yürütülen araştırmaların yayınlarında destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile onların araştırmadaki katkılarını açık bir biçimde belirtmemek, insan ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda etik kurallara uymamak, yayınlarında hasta haklarına saygı göstermemek, hakem olarak incelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri yayımlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak, bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak, tamamen dayanaksız, yersiz ve kasıtlı etik ihlali suçlamasında bulunmak.
Yazarların Sorumlulukları
1) Etik Kurul izni gerektiren çalışmalar için etik kurullardan ya da komisyonlardan gerekli izinlerin alınması, bunların makale içeriğinde belirtilmesi gerekmektedir. Bu izinlerin olmaması durumunda yayın ön inceleme aşamasında yazara iade edilir. Etik Kurul izni gerektiren araştırmalar aşağıdaki gibidir:
• Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar
• İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması,
• İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,
• Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,
• Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar,
Ayrıca;
• Olgu sunumlarında “Aydınlatılmış onam formu”nun alındığının belirtilmesi,
• Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi,
• Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi
Makalelerde etik kurul izini ve/veya yasal/özel izin alınmasının gerekip gerekmediği belirtilmiş olmalıdır. Eğer bu izinlerin alınması gerekli ise, izinin hangi kurumdan, hangi tarihte ve hangi karar veya sayı numarası ile alındığı açıkça sunulmalıdır.
2) Gönderilen makaleler, yazar(lar)ın özgün çalışması olmalıdır ve makalede adı geçen tüm yazarlar, gönderilen ve yayımlanan makaleler üzerinde eşit sorumluluğa sahiptir.
3) Gönderilen makaleler daha önce yayımlanmamış olmalıdır.
4) Olası herhangi bir çıkar çatışması açıkça belirtilmelidir.
5) İntihal ve sahte verilerden uzak durulmalıdır.
6) Hakem değerlendirmeleri sırasında, hakemler tarafından talep edildiği takdirde, araştırmalara ilişkin ham verilerin sunulması şarttır.
7) Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine riayet edilmesi gerekmektedir.
8) Makalelerde Araştırma ve Yayın Etiği'ne uyulduğuna dair ifadeye yer verilmelidir.
Makalelerin etik kurallara uygunluğu yazarların sorumluluğundadır. Dergide yayımlanan yazılardaki görüşler ve bu konudaki sorumluluklar çalışmanın yazar(lar)ına aittir.
9) Gönderilen eserlerin telif hakkı Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi'ne aittir. Yazarlar, makalelerini gönderdikleri zaman bu durumu kabul etmiş sayılırlar. Dergide yayımlanan yazılardan kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz.
10) Makale yazımında Microsoft Office Word programı kullanılması, APA sistemine göre yazılması ve eserlerin Dergipark sistemi üzerinden https://dergipark.org.tr/spcd adresine gönderilmesi gerekmektedir.
Hakemlerin Sorumlulukları
1) Bütün makaleler, çalışmanın bilimsel içeriği temel alınarak; yazarın cinsiyet, etnik köken, ırk, din, tâbiyet veya siyasi değerleri göz önünde bulundurulmaksızın, adil şekilde değerlendirilmelidir.
2 ) Değerlendirme için gönderilen bir eserin içeriğinin, teklif götürülen hakemin bilimsel alanı ya da birikimi ile uyumsuz olduğu düşünüldüğünde veya önerilen süre zarfında hızlı bir değerlendirme yapılamayacağı durumlarda Editör bilgilendirmeli ve ilgili makalenin hakemliğinin yapılmasına yönelik teklif reddedilmelidir.
3) Hakem değerlendirme sürecinin gizliliğine saygı gösterilmeli; değerlendirilen esere ya da değerlendirme süreci ve sonrasına ilişkin bilgiler üçüncü kişilerle paylaşılmamalıdır.
4) Hakem değerlendirmeleri, düşmanca veya kışkırtıcı olmayacak ve küçümseyici kişisel yorumlar barındırmayacak biçimde, nesnel ve yapıcı olarak gerçekleştirilmelidir.
5) Değerlendirme süreci sırasında çıkar çatışması gözlemlendiği takdirde, durum Editör'e bildirilmelidir.
6) Hakem değerlendirmesi yoluyla elde edilen bilgi veya fikirler gizli tutulmalı ve kişisel avantaj için kullanılmamalıdır.
7) Makalenin yayımlanmasının reddine neden olabilecek herhangi bir bilgiye erişildiği takdirde, durum Editör'e bildirilmelidir.
Detaylı bilgi için bkz: https://publicationethics.org/files/Peer%20review%20guidelines.pdf
Editörün Sorumlulukları
1) Editör, makaleleri kabul etmek ya da reddetmek sorumluluk ve yetkisine sahiptir.
Editör, gönderilen makaleleri, yazarların cinsiyeti, etnik kökeni, vatandaşlığı, dini inancı, siyasi felsefesi veya kurumsal bağına bakmaksızın, yalnızca akademik değerlerine (önemi, orijinalliği, çalışmanın geçerliliği, anlaşılırlığı) ve derginin kapsamıyla ilgisine göre değerlendirir.
2) Editör, derginin tüm editöryal içeriği ve bu içeriğin yayımlanma zamanlaması üzerinde tam yetkiye sahiptir.
3) Yalnızca özgün ve alanına katkı sağlayacak makaleler yayıma kabul edilir.
4) Gönderilen eserlerin en az iki hakem tarafından çift kör hakemlik sistemine göre değerlendirilmesi sağlanmalı ve hakemler gizli tutulmalıdır. Editör, karar verirken yayın kuruluyla veya hakemlerle görüşebilir.
5) Editör, kendisinin yazar, şirket veya kurumlardan herhangi biri ile rekabete veya işbirliğine dayalı çıkar çatışmalarının olduğu makaleleri değerlendirmeyerek, yayın kurulunun başka bir üyesinden makalenin değerlendirmesini isteyebilir.
6) Gönderilen eserler ile ilgili tüm bilgiler gizli tutulmalıdır.
7) Dergi politikası ve yayım kurallarına uymayan eksik ve hatalı çalışmalar hiçbir etki altında kalmadan reddedilir.
8) Bakanlığımızın hizmet alanlarını ilgilendiren çalışmalar hakkında gerek görülmesi halinde ilgili birimlerden görüş alabilir.
Dergide yayımlanması talebi ile gönderilen çalışmalar için intihal taraması yapılmakta olup oranı %15 üzeri olan çalışmalar kabul edilmemektedir. Kabul edilen etik standartlara uygun olmayan tüm makaleler yayından çıkarılır. Buna yayından sonra tespit edilen olası kuraldışı, uygunsuzluklar içeren makaleler de dahildir.
Okuyucu, Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi’nde yayımlanan bir makalede önemli bir hata ya da eksiklik fark ettiğinde ya da editoryal faaliyetler konusunda bir aksaklık tespit ettiği takdirde (intihal, yinelenen makaleler vb.) spcdergisi@ailevecalisma.gov.tr adresine e-posta göndermek suretiyle Dergi’ye bildirimde bulunabilir.