Öz: Acele deneyimi kavramı ilk olarak macera turizmi alanına (Buckley, 2012) yakın zamanda (Tez, 2023) ise ciddi serbest zaman literatürüne dahil edilmiştir. Araştırmada, ciddi serbest zaman katılımcılarının “acele deneyimlerini” değerlendirebilecek kısa bir psikometrik ölçüm aracının Türk kültürü için adaptasyon çalışmasını gerçekleştirmektir. Bu bağlamda, araştırma ciddi serbest zaman katılımına ilişkin katılımcılarının acele deneyimlerini değerlendirebilecek ulusal alanda ilk nicel ölçüm aracını sunmaktadır. Araştırmanın evren ve örneklemini Türkiye’de yer alan ciddi serbest zaman katılımcıları (macera-yüksek riskli sporcular ve ekstrem sporcular) oluşturmaktadır. Araştırmada ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Veriler çevrimiçi oluşturulan “Google Form” aracılığıyla ve kartopu yöntemi ile katılımcılara ulaşılarak toplanmıştır. Ciddi serbest zaman katılımcılarından toplanan veriler ile katılımcılara ilişkin “tanımlayıcı istatistiksel analizler”, verilerin dağılımına ilişkin normal varsayımına ilişkin analizler”, yapının Türk kültürü için doğrulanmasına ilişkin AFA ve Birinci Düzey DFA”, yapıya ilişkin ek güvenirlik ve geçerlilik analizi olan “birleşim ve ayrışım geçerliliği (AVE-CR), ölçüm güvenirliğine ilişkin Cronbach Alpha, katılımcıların verdikleri cevaplara ilişkin taban ve tavan etkileri analizleri yapılmıştır. Yapı güvenirliği için AFA ve DFA gerçekleştirilmiştir ve bu kapsamda Türk kültürü için Acele Deneyimi Ölçeği’nin tek faktörlü ve 13 maddelik faktör yapısı ile geçerli ve güvenilir ölçmeler yapabilen bir ölçüm aracı olduğu belirlenmiştir.
acele deneyimi ekstrem sporlar macera sporları yüksek riskli sporlar ölçek uyarlaması
Abstract: The concept of "rush experience" was initially introduced in the context of adventure tourism (Buckley, 2012) and has recently been integrated into the serious leisure literature (Tez, 2023). This study aims to adapt a short psychometric measurement tool, capable of assessing the "rush experiences" of serious leisure participants, for Turkish culture. In this context, the research presents the first quantitative measurement tool in the national literature to evaluate the rush experiences of participants engaged in serious leisure activities. The population and sample of the study consist of serious leisure participants in Turkey, including adventure-high-risk athletes and extreme sports enthusiasts. The criterion sampling method was employed in the research. Data were collected through an online "Google Form" and by reaching participants using the snowball sampling technique. The data collected from serious leisure participants were subjected to descriptive statistical analyses, tests for normality assumptions, EFA and First-Order CFA to validate the structure for Turkish culture, as well as additional reliability and validity analyses such as convergent and discriminant validity (AVE-CR), Cronbach's Alpha for measurement reliability, and analyses of floor and ceiling effects in participants' responses. For structural reliability, both EFA and CFA were conducted. The findings indicate that the Rush Experience Scale, with its single-factor and 13-item structure, is a valid and reliable measurement tool for Turkish culture.
rush experience extreme sports adventure sports high-risk sports scale adaptation
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Spor ve Rekreasyon |
Bölüm | Araştırma Makalesi |
Yazarlar | |
Erken Görünüm Tarihi | 22 Eylül 2025 |
Yayımlanma Tarihi | 30 Eylül 2025 |
Gönderilme Tarihi | 18 Mart 2025 |
Kabul Tarihi | 17 Eylül 2025 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 23 Sayı: 3 |