Spor Bilimleri Öğrencilerinde Akademik Öz Disiplin ve Akademik Yaşam Doyum Bağlamında Kariyer Yetkinlikleri

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 1, 72 - 100, 30.06.2025

Furkan Buğra Zerman , Mehmet Behzat Turan

https://doi.org/10.53025/sportive.1625055

Öz

Bu araştırmanın amacı, spor bilimleri fakültesinde öğrenim gören öğrencilerin akademik öz disiplin, kariyer yetkinlikleri ve akademik yaşam doyumlarını incelemektir. Araştırmaya Spor Bilimleri Fakültesinde öğrenim gören öğrencilerden basit rastgele örnekleme yöntemi ile seçilmiş 256 erkek ve 292 kadın olmak üzere toplam 548 gönüllü öğrenci katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak; araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu, Akademik Öz Disiplin, Kariyer Yetkinlikleri ve Akademik Yaşam Doyum Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen verilerin çözümlenmesi aşamasında SPSS 22 paket programından yararlanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde tanımlayıcı istatistikler yapılmıştır. Bağımsız değişkenler arası normallik dağılımları incelenmiş ve çıkan sonuçlar doğrultusunda parametrik teste karar verilmiştir. Bu doğrultuda parametrik testlerden olan t Testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) testlerinden yararlanılmıştır. Ayrıca pearson korelasyon testi ve regresyon analizi uygulanmıştır. Sonuç olarak spor bilimleri öğrencilerinin akademik öz disiplin, kariyer yetkinlikleri ve akademik yaşam doyumları incelendiğinde; akademik öz disiplin için sınıf düzeyi ve öğrenim gördüğü bölüm gibi değişkenlere göre istatistiksel olarak herhangi bir farklılık bulunmaz iken, cinsiyet, genel ağırlıklı not ortalaması, lisede öğrenim gördüğü bölüm, gelir düzeyi ve işte çalışma durumlarına göre istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Kariyer yetkinlikleri için cinsiyet, sınıf düzeyi, genel ağırlıklı not ortalaması ve gelir düzeyi değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar bulunmaz iken, lisede öğrenim gördükleri bölüm ve işte çalışma durumlarına göre istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Akademik yaşam doyum için lisede öğrenim gördükleri bölüm, gelir düzeyi ve işte çalışma durumlarına göre istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar bulunmaz iken, sınıf düzeyi, öğrenim gördüğü bölüm ve genel ağırlıklı not ortalaması durumlarına göre istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Spor bilimleri öğrencilerinin akademik öz disiplin, kariyer yetkinlikleri ve akademik yaşam doyumları arasında anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Akademik öz disiplinin, akademik yaşam doyumu ve kariyer yetkinliklerini, akademik yaşam doyumun kariyer yetkinliklerini yordadığı tespit edilmiştir. Bu sonuçlar, spor bilimleri öğrencilerinin akademik öz disiplinlerini ve akademik yaşam doyumlarını geliştirecek planlar ve politikaların oluşturulmasının önemine işaret etmektedir. Tüm bu bilgiler ışında daha etkili ve kişileştirilmiş eğitim stratejileri geliştirilerek, akademik öz disiplinin geliştirilmesinin öğrencilerin kariyer yetkinliklerinin ve akademik yaşam doyumlarının geliştirilmesinde önemli bir rol oynayabileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Akademik Yaşam Doyum , Akademik Öz Disiplin , Kariyer Yetkinlikleri , Spor Bilimleri

Etik Beyan

Erciyes Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Etik Kurulu, 28/05/2024, 243

Destekleyen Kurum

Yok

Teşekkür

Teşekkürler

Kaynakça

• Akkermans, J., & Tims, M. (2017). Crafting your career: how career competencies relate to career success via job crafting. Appl. Psychol. 66, 168–195. https://doi.org/10.1111/apps.12082
• Akkermans, J., Brenninkmeijer, V., Huibers, M., & Blonk, R. W. B. (2013). Competencies for the contemporary career: Development and preliminary validation of the career competencies questionnaire. Journal of Career Development, 40(3), 245-267. https://doi.org/10.1177/0894845312467501
• Akkermans, J., Paradniké, K., Van der Heijden, B. I. J. M., & De Vos, A. (2018). The best of both worlds: The role of career adaptability and career competencies in students’ well-being and performance. Frontiers in Psychology, 9,1678. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2018.01678
• Antaramian, S. (2017). The importance of very high life satisfaction for students’ academic success. Cogent Education, 4(1). https://doi.org/10.1080/2331186x.2017.1307622
• Bayram, L., & Yüceloğlu Keskin, D. (2022). Analysıs of lıfe satısfactıon of students studyıng at the faculty of sports scıences accordıng to dıfferent varıables. European Journal of Special Education Research, 7(2). http://dx.doi.org/10.46827/ejse.v7i2.4107
• Bear, G. G. ve Duquette, J. F. (2008). Fostering self-discipline. Principal Leadership, 9(2), 10-14.
• Bilginoğlu, E. (2019). The role of self-efficacy and work discipline on career satisfaction. European Proceedings of Social and Behavioural Sciences. https://doi.org/10.15405/epsbs.2019.10.02.40
• Boehm, J. K., & Lyubomirsky, S. (2008). Does happiness promote career success? journal of career assessment, 16(1), 101–116. https://doi.org/10.1177/1069072707308140
• Butler, R. (2014). Motivation in educational contexts. advances in child development and behavior, 1–41. https://doi.org/10.1016/bs.acdb.2014.05.001
• Büyüköztürk Ş., Çakmak E. K., Akgün Ö. E., Karadeniz Ş., Demirel F., (2008) Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Cedaryana, Luddin, M.R., & Supriyati, Y. (2018). Influence of work discipline, career development and job satisfaction on employee performance directorate general research and development of ministry research, technology and higher education. International Journal of scientific research and management, 6. https://doi.org/10.18535/ijsrm/v6i2.el02
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
• Demirtaş, Z. (2011). Lise öğrencilerinin bilimsel düşünme yeteneklerinin cinsiyet ve başarıları ile ilişkisi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 1460-1471.
• Duarsa, A., Syuhada, I., & Anulus, A. (2021). Association between self-discipline towards grade point average among medical students. Proceedings of the International Conference on Medical Education (ICME 2021). https://doi.org/10.2991/assehr.k.210930.021.
• Duckworth, A. L., & Seligman, M. E. P. (2006). Self-discipline gives girls the edge: Gender in self-discipline, grades, and achievement test scores. Journal of Educational Psychology, 98(1), 198–208. https://doi.org/10.1037/0022-0663.98.1.198
• Duckworth, A. L., Taxer, J. L., Eskreis-Winkler, L., Galla, B. M., & Gross, J. J. (2019). Self-control and academic achievement.Annual Review of Psychology,70(1), 373-399. https://doi.org/10.1146/annurev-psych-010418-103230
• Duckworth, A., & Gross, J. J. (2014). Self-control and grit: Related but separable determinants of success. Current Directions in Psychological Science, 23(5), 319-325. https://doi.org/10.1177/0963721414541462
• Erduran Tekin, Ö., & Şal, F. (2023). Akademik öz disiplin ölçeği’nin türkçeye uyarlanması. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 12(4), 942-953. https://doi.org/10.30703/cije.1262071
• Evans, C., Gbadamosi, G., & Richardson, M. (2014). Flexibility, compromise and opportunity: Students’ perceptions of balancing part-time work with a full-time business degree. The International Journal of Management Education, 12(2), 80–90. https://doi.org/10.1016/j.ijme.2014.02.001
• Freire-Seoane, M. J., Pais-Montes, C., & Lopez-Bermúdez, B. (2019). Grade point average vs competencies: which are most influential for employability? Higher Education, Skills and Work-Based Learning. https://doi.org/10.1108/heswbl-04-2017-0027
• Geng, H., & Wei, H. (2023). The relationship between self-discipline and academic achievement of chinese undergraduate students in the e-learning environment. Journal of Higher Education Theory and Practice, 23(14). https://doi.org/10.33423/jhetp.v23i14.638
• Görgülü, Z. ve Bozgeyikli, H. (2024). Kariyer yetkinlikleri ölçeği Türkçe formunun geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 14(2), 239-259. https://doi.org/10.23863/kalem.2023.276
• Hagger, M. S., & Hamilton, K. (2018). Grit and self-discipline as predictors of effort and academic attainment. British Journal of Educational Psychology. https://doi.org/10.1111/bjep.12241
• Kong, H., & Yan, Q. (2014). The relationship between learning satisfaction and career competencies. International Journal of Hospitality Management, 41, 133–139. https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2014.05.013
• Kuijpers, M. A. C. T., Schyns, B., & Scheerens, J. (2006). Career competencies for career success. The Career Development Quarterly, 55(2), 168–178. https://doi.org/10.1002/j.2161-0045.2006.tb00011.x
• Kumar, P.K., & Dileep, P. (2006). Academic life satisfaction scale (ALSS) and ıts effectiveness in predicting academic success.
• Lievens, F., Dilchert, S., & Ones, D. S. (2009). The ımportance of exercise and dimension factors in assessment centers: simultaneous examinations of construct-related and criterion-related validity. Human Performance, 22(5), 375–390. https://doi.org/10.1080/08959280903248310
• Muldoon, R. (2009). Recognizing the enhancement of graduate attributes and employability through part-time work while at university. Active Learning in Higher Education, 10(3), 237–252 https://doi.org/10.1177/1469787409343189
• Nogueira, M. J., Antunes, J. P., & Sequeira, C. (2019). Development and psychometric study of the Academic Life Satisfaction Scale (ALSS) in a higher education students sample. Nursing & Healthcare International Journal, 3(2), 1-8. https://doi.org/10.23880/nhij-16000183
• Ocal, K. (2016). Predictors of academic procrastination and university life satisfaction among Turkish sport schools students. Educational Research and Reviews, 11(7), 482–490. doi:10.5897/err2016.2645
• Odacı, H., Kaya, F., & Kınık, Ö. (2021). Akademik yaşam doyumu ölçeği’nin Türkçe versiyonu. Ege Eğitim Dergisi, 22(1), 1-15. https://doi.org/10.12984/egeefd.793020
• OECD. (2024, May 15) Unemployment rates by education level (indicator). https://www.oecd.org/en/data/indicators/unemployment-rates-by-education-level.html
• Özer, M. & Karabulut, Ö. Ö. (2003). Yaşlılarda yaşam doyumu. Geriatri, 6(2), 72-74.
• Özer, Y., & Anıl, D. (2011). Öğrencilerin fen ve matematik başarılarını etkileyen faktörlerin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(41), 313-324.
• Slavinski, T., Bjelica, D., Pavlović, D., & Vukmirović, V. (2021). Academic performance and physical activities as positive factors for life satisfaction among university students. Sustainability, 13(2), 497. https://doi.org/10.3390/su13020497
• Şi̇mşi̇r, Z. (2020). Üniversite öğrencilerinin yaşamında öz-disiplin: azim, yaşam doyumu ve huzur bağlamında karma bir araştırma [Yayımlanmamış doktora tezi]. Necmetti̇n Erbakan Üni̇versi̇tesi̇.
• Tabachnick, B. G., Fidell, L. S., & Ullman, J. B. (2013). Using multivariate statistics (Vol. 6, pp. 497-516). Boston, MA: pearson.
• Trautwein, U., Lüdtke, O., Marsh, H. W., & Nagy, G. (2009). Within-school social comparison: How students perceive the standing of their class predicts academic self-concept. Journal of Educational Psychology, 101(4), 853–866. https://doi.org/10.1037/a0016306
• Türkiye İstatistik Kurumu, (2023, May 15). Yükseköğretim İstihdam Göstergeleri. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Yuksekogretim-Istihdam-Gostergeleri-2022-49600
• Vara Ş. (1999). Yoğun bakım hemşirelerinde iş doyumu ve genel yaşam doyumu arasındaki ilişkilerin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ege Üni̇̇versi̇̇tesi̇̇.
• Vecchione, M., Alessandri, G., & Marsicano, G. (2014). Academic motivation predicts educational attainment: Does gender make a difference? Learning and Individual Differences, 32, 124–131. https://doi.org/10.1016/j.lindif.2014.01.003
• Virtanen, P., & Nevgi, A. (2010). Disciplinary and gender differences among higher education students in self‐regulated learning strategies. Educational Psychology, 30(3), 323–347. https://doi.org/10.1080/01443411003606391
• Yıldırım, A. ve Şi̇mşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçki̇n Yayıncılık.
• Zimmerman, B. J., & Kitsantas, A. (2014). Comparing students’ self-discipline and self-regulation measures and their prediction of academic achievement. Contemporary educational psychology, 39(2), 145-155. https://doi.org/10.1016/j.cedpsych.2014.03.004