Türkçe Öğretmeni Adaylarının Gençlik Edebiyatına Yönelik Görüşleri

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 2, 170 - 181, 30.12.2023

Bünyamin Sarıkaya

https://doi.org/10.53586/susbid.1381000

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkçe öğretmeni adaylarının gençlik edebiyatına yönelik görüşlerinin belirlenmesidir. Bu bağlamda çalışmada Türkçe öğretmeni adaylarının gençlik edebiyatına yönelik görüşlerini değerlendirmek amacıyla nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Muş Alparslan Üniversitesinde öğrenimlerine devam eden 79 Türkçe öğretmeni adayı oluşturmaktadır. Çalışmada veriler araştırmacı tarafından geliştirilen “Görüşme Formu” ile toplanmıştır. “Görüşme Formu” Türkçe öğretmeni adaylarına “Google Formlar” ve “e-posta” aracılığıyla aktarılmıştır. Verilerin analizinde ise içerik analizinden yararlanılmıştır. Çalışmanın ihtiyaç duyulan her aşamasında uzman görüşlerine başvurulmuştur. Çalışma sonucunda Türkçe öğretmeni adaylarının büyük çoğunluğunun gençlik edebiyatı kavramını duydukları, Türkçe öğretmeni adaylarının gençlik edebiyatını en çok “ergenlik çağındaki gençlere yönelik edebiyat/gençlere hitap eden edebiyat” ve “gençler tarafından yazılan edebiyat/genç nesillerin oluşturduğu edebiyat” şeklinde tanımladıkları, Türkçe öğretmeni adaylarının gençlik edebiyatı denildiğinde akıllarına en fazla roman, öykü ve şiir türlerinin geldiği ve Türkçe öğretmeni adaylarının büyük çoğunluğuna göre gençlik edebiyatının çocuk edebiyatından ayrılan yönleri bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmada bulgular alan yazını ışığında yapılmış araştırmaların sonuçlarıyla karşılaştırılmış ve çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Genç, gençlik edebiyatı, Türkçe öğretmeni adayları.

Turkish Teacher Candidates' Views on Youth Literature

Öz

This study aims to determine the opinions of prospective Turkish teachers regarding youth literature. In this context, case study, one of the qualitative research methods, was used in the study in order to evaluate the views of prospective Turkish teachers towards youth literature. The research group of the study consists of 79 prospective Turkish language teacher candidates who continue their education in a state university in Turkey. The data in the study were collected with the "Interview Form" developed by the researcher. The "Interview Form" was sent to the prospective Turkish teachers via "Google Forms" and "e-mail". Content analysis was used to analyse the data. Expert views were consulted at every stage of the study.As a result of the study, it was concluded that the majority of prospective Turkish teachers had heard of the concept of youth literature. Prospective Turkish teachers defined youth literature mostly as "literature for young people in adolescence / literature addressed to young people" and "literature written by young people / literature created by young generations". They mostly thought of novels, short stories and poems when they thought of youth literature, and according to the majority of prospective Turkish teachers, youth literature has aspects that differ from children's literature. The findings of the study were compared with the results of the studies conducted in the light of the literature and various suggestions were made.

Anahtar Kelimeler

Youth, youth literature, Turkish teacher candidates.

Kaynakça

• Akın, E. (2019). Kavramlarla çocuklar için edebiyat eğitimi. E. Akın (Ed.). Çocuklar için edebiyat eğitimi (s.1-15) içinde. Anı Yay.
• Asutay, H. (2001). Çocuk ve gençlik yazınının eğitimsel işlevi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 95-102.
• Asutay, H. (2013). Ergenlik (ilk gençlik) romanı ve Alman gençlik yazınındaki tarihsel gelişim. Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks. 5(2), 8-12.
• Aytaş, G. ve Yalçın, A. (2005). Çocuk edebiyatı. Akçağ Yayınları. Bucher, K. & Hinton, K. (2010). Young adult literature exploration, evaluation, and appreciation. Boston: Pearson.
• Can, Ö. (2003). Çocuk ve gençlik edebiyatının eğitimdeki yeri ve önemi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(8), 149-168.
• Cart, M. (1996) From romance to realism 50 years of growth and change in young adult literature. Harper Collins.
• Creswell, J. W. (2019). Nitel Araştırmacılar İçin 30 Temel Beceri (2. Baskı). (Çev. H. Özcan). Anı Yayıncılık.
• Çinpolat, E. (2021). Gülten Dayıoğlu çocuk ve gençlik edebiyatı ödülleri’nde yılın romanı ödülünü kazanan eserlerin duyarlık eğitimi açısından incelenmesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 13(25), 854-872. https://doi.org/10.38155/ksbd.884794
• Demirel, Ş. vd. (2010). Edebi metinlerle çocuk edebiyatı. Pegem A Yayıncılık.
• Dilidüzgün, S. (2007). Çağdaş çocuk yazını. Morpa Yayınları.
• Erkek, H. (2005). Çocuk Tiyatrosunda Sözel Dil. İstanbul: Çocuk ve İlk Gençlik Edebiyatı Kurultayı, 101.
• Gazioğlu, G. (2015). İlk gençlik edebiyatı. (Tez No. 399358) [Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Güneş, H. ve Doğan, B. (2023). Gülten Dayıoğlu’nun Yanardağın Yankısı adlı eserinin ilk gençlik yazını bağlamında incelenmesi. International Journal of Language Academy, 11(3), 126-141. DOI : 10.29228/ijla.69803
• İskender, H. (2017). Distopik romanların gençlik edebiyatındaki yeri üzerine bir değerlendirme. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(1), 431-448. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.298129
• Kaminski, W. (1998). Einführung in die kinder-und jugendliteratur. literarische phantasie und gesellschaftliche wirklichkeit. Weinheim.
• Karagöz, B. (2017). Türkçe öğretmeni adaylarının çocuk ve gençlik edebiyatı yapıtlarının temel özelliklerini bilmeyeterlikleri. Turkish Studies, 12(14), 211-230. DOI: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.11642
• Karakuş, E. ve Aksoy, G. B. (2021). Türk Dili ve edebiyatı öğretmeni adaylarının çocuk ve gençlik edebiyatına yönelik metaforik algıları. Turkish Studies - Education, 16(2), 921-933. DOI:http://dx.doi.org/10.47423/TurkishStudies.50012
• Kaya, C. ve Uzunoğlu, S. (2003). Çocuklar ne ister? anne baba ve öğretmenlere özel. Kariyer Yayıncılık.
• Kurt, Z. Y. ve Öner, U. (2006). Salinger’da Çocuk ve Aile İlişkileri – Gönülçelen. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, Yayın No: 203. 2. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozumu, 314.
• Kıbrıs, İ. (2002). Uygulamalı çocuk edebiyatı. Eylül Kitap ve Yayınevi.
• Kılıç, M. (2019). Gençlik edebiyatı metinlerinin çevirisinde dil sorunu ve çevirmen kararlarına kuramsal açıdan yaklaşım. (Tez No. 554935) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Latrobe, K. H. & Drury, J. (2009). Critical approaches to young adult literature. Neal Schuman Publishers.
• Merriam, S. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. Çev. S. Turan (Edt.). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Neydim, N. (2014). Çeviri ve telif eserlerde genç kız edebiyatı. Türk Dili Dergisi, CVII (756), 1-8
• Nilsen, A. P. & Donelson, K. L. (2009). Literature for today's young adults. Pearson.
• Örgen, E. ve Güneş, B. (2018). Wattpad romanlarına ilk gençlik edebiyatı açısından bir bakış. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(40), 75-89. https://doi.org/10.31795/baunsobed.492909
• Önal, Ş. (2014). Türk gençlik edebiyatındaki kadın karakter çerçevelerinin incelenmesi. (Tez No. 443307) [Doktora tezi, Ankara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Özyer. N. (2006). Türkiyede gençlik edebiyatı. II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Sempozyumu. Ankara Üniversitesi. 06- 08 Ekim 2006. s.485-487.
• Özkırımlı, A. (1990). Türk edebiyatı tarihi. Cem Yayınevi.
• Özyer, N. (1994). Edebiyat üzerine. Gündoğan Yayınları.
• Şahin, A. vd. (2007). Eğitim fakülteleri için çocuk edebiyatı. Pegem A Yayıncılık.
• Şakiroğlu, Y. (2022). Türk çocuk ve gençlik edebiyatındaki fantastik eserlerin değerler eğitimi bağlamında incelenmesi. (Tez No. 477565) [Doktora tezi, İnönü Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Şakiroğlu, Y. ve Kavruk, H. (2022). Türk gençlik edebiyatındaki fantastik eserlerin değerler eğitimi bağlamında incelenmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 31, 735-770. https://doi.org/10.29000/rumelide.1222111
• Tepebaşlı, F. (1990). Gençlik edebiyatı açısından Brandstiftung. Selçuk Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4, 275- 285.
• Tomlinson, C. and Lynch-Brown, C. (2010). Essentials of young adult literature. Pearson.
• Türkyılmaz, M. (2012). Gençlik romanlarının okuma becerisine etkisi ve değerler aktarımı bakımından incelenmesi. (Tez No. 310986) [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi
• Türkyılmaz, M. (2015). Öğretmenlerin çocuk ve gençlik edebiyatı algıları üzerine bir inceleme. Turkish Studies, 10(7), 917-934.
• Uslu Üstten, A. (2018). Gençlik edebiyatı. Nobel Akademi Yayıncılık.
• Uslu Üstten, A. (2016). Gençlik edebiyatı eserlerinde gençlik sorunlarının yansıtılış biçimi üzerine bir değerlendirme. Turkish Studies, 11(20), 605-616. DOI:http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9997
• Ülkü, V. (1985). Almanya’da gençlere ve çocuklara yönelik edebiyat. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi. 401, 459- 465.
• Yavuzer, H. (1997). Ana-baba ve çocuk. Remzi Kitabevi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Zengin, N. (2000). Gençlik edebiyatı ve eğitim değerleri açısından Mustafa Necati Sepetçioğlu'nun dünkü Türkiye dizisindeki tarihi romanlarının incelenmesi. (Tez No. 92803) [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi