Karamanoğlu II. İbrahim Beyin Osmanlı Sultanı II. Murad’a Vermiş Olduğu Ahidnâme

Yıl 2005, Sayı: 18, 159 - 178, 01.12.2005

Alaaddin Aköz

Öz

İlk olarak 1361 yılında dostane bir şekilde başlayan Osmanlı-Karamanlı münasebeti, OsmanlılarınAnadolu’da yayılarak, Karaman hudutlarına dayanmaları ile gerginleşmiş, 1386 yılındailk muharebenin yapılmasıyla askerî ve siyasî mücadele dönemi başlamıştır. Siyâsî mücadeleninen yoğun yaşandığı dönem Karamanoğlu II. İbrahim Beyin (1423-1464) iktidarda olduğudönemdir. Bu dönemde; Rumelide Haçlı ittifakı, Anadolu’da da Karaman-oğlu ile aynıanda uğraşmaktan bunalan Osmanlı sultanı II. Murad, İslam alimlerine müracaat ederek,Karaman-oğlu İbrahim Bey hakkında fetva istemiş ve almış olduğu fetvalarla Karaman üzerineyürüyerek, İbrahim Bey’ in yaptığının kat kat acısını çıkarmıştır. Çok zor durumda kalan İbrahimBey, zevcesini ve veziri Server Ağa’ yı ve müftüsü Sarı Yakub’u sulh akdi için göndermişve ‘Sevgend-nâme’ (ahid-nâme) vermeye mecbur kalarak, Sultan Murad’ın ağır şartlarınıkabul etmiştir.Ahidnâme, Sevgendnâme veya Musâlaha gibi isimler ile anılan belgenin tespit edilebilmiş ikinüshası vardır. Bunlardan Paris Milli Kütüphanesinde bulunan nüsha, 1937 yılında, İ. HakkıUzunçarşılı tarafından yayınlanmıştır. Çalışmamıza konu olan ikinci nüsha ise Konya İzzetKoyunoğlu Müzesinde, 13998 numarada kayıtlı bir mecmuanın içerisinde yer almaktadır. Sözkonusu ahidnâmenin her satırında Karamanoğlu II. İbrahim Beyin ne kadar zor durumdaolduğu açıkça görülür. Osmanlı sultanına övgülerle başlayan metnin tamamında; padişahabağlılık ve sadakat vurgulanmakta ve padişah, cihan padişahı, sözleri de emr olarak değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Karaman, Osmanlı, II. İbrahim Bey, II. Murad, II. Mehmed (Fatih), savaş, barış, ahidnâme, mu’âhede

The Ahidnâme Which Was Given By Karamanoğlu İbrahim Bey II. To The Ottoman Sultan Murad II

Öz

In 1361, the relationship between the Ottomans and the Karamanids was friendly, but with the spread of the Ottomans inside Anatolia and their arrival to the borders of the Karamans’, this relationship became strained. The first battle between them occurred in 1386 and after that, a period of political and military struggle began. This political situation reached its most intensive phase during the rule of Karamanoğlu İbrahim Bey II. . At that time, against the alliance between the Crusaders in the and the Karamanoğlu in Anatolia, Ottoman sultan Murad I asked the Muslim theologians (ulema) for a fetwa about Karamanoğlu İbrahim Bey. He got the fetwas and took his revenge in Karaman. İbrahim Bey, who was in great trouble, sent his wife, his vezir Servet Ağa and his mufti Sarı Yakub for peace and he was forced to give a Sevgend-nâme (ahid-name) and he confirmed Sultan Murad II.’s grave conditions for peace. There are two copies of this document called Ahidnâme, Sevgendnâme or Musâlaha. The first one preserved in Paris National Library, was published by İ. Hakkı Uzunçarşılı in 1937. The second copy under examination here is found in of a collection (mecmua) (registered as number 13998) in Konya İzzet Koyunoğlu Museum. We can see from the lines of the mentioned ahidnâme, that Karamanoğlu İbrahim Bey II. really was in a hard situation. The text begins with praises to the Ottoman Sultan, and continues with words of loyalty and fidelity to the sultan. Furthermore it is pointed out that the sultan is a ruler of the universe and his words are like an order

Anahtar Kelimeler

Karaman, Otoman, İbrahim Bey II., Murad II., Mehmed II. (Fatih), war, peace, ahidnâme, mu’âhede