Mercimek (Lens culinaris M.) Germplasmında Herbisit Toleransı için Genetik Çeşitliliğin Belirlenmesi
Öz
Mercimeğin verimini ve üretimini sınırlayan en önemli faktörlerden biri
yabancı otlardır. Birçok yıl yabancı otlar mercimek veriminde %100’e varan
kayıplara neden olmaktadır. Özellikle İç
Anadolu Bölgesinde kışlık üretimin önündeki en önemli engel yabancı otlardır.
Son yıllarda dünyada Imidazolinone (IMI) grubu herbisitlere dayanıklı
mercimekler geliştirilmiş ve çiftçinin kullanımına sunulmuştur. Çalışmanın
amacı, Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsünde (TARM) geliştirilen
mercimek hatlarının IMI grubu herbisitlere karşı dayanımının çeşitliliğini
belirlemektir. Deneme 2014 yılı sera, 2014/15 yılında ise tarla koşullarında 2
yıl süre ile yürütülmüştür. Denemede Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü
Baklagil Islah Biriminde bulunan 759 adet hat materyal olarak kullanılmıştır.
2014 yılında serada yetiştirilen genotiplere erken gelişme döneminde etken
maddesi 40 g/L olan imazomax SL olan kimyasal kullanılmıştır. Yapılan gözlem ve
değerlendirmeler sonucu 36 kışlık materyal seçilmiştir. Seçilen kışlık materyal
2014/2015 yetiştirme döneminde bölünmüş parsel deneme deseninde 3 tekrarlamalı
ve kontrol, normal ve 3 katı doz olacak şekilde Haymana’da tarlaya ekilmiştir.
Çalışma sonucunda 35 numaralı kışlık kırmızı mercimek genotipinin IMI grubu
herbisite tolerant olduğu belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aydoğan A., 2009. Mercimekte Kışa Dayanıklık Çalışmaları. Doktora Semineri, Ankara Üni. Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara
- Basler F., 1981. Weeds and Their Control: Lentilcrop, (Ed: C. Webb, G.C. Hawtin), Lentils. Commonwealth Agricultural Bureau, Slough, UK, pp. 143–154
- Bhan V.M. and Kukula S., 1987. Weeds and Their Control in Chickpea, (Ed: M.C. Saxena, K.B. Singh), The Chickpea. CAB International, Wallingford, Oxon,UK, pp. 319–328
- Bukun B. and Güler B.H., 2005. Densities and importance values of weeds in lentil production. Int. J. Bot., 1: 15-18
- Chant S., Bertholet J., Kuchuran M., Holmand R. and Vandenberg B., 2009. Development of imidazolinone tolerant lentil varieities
- www.ssca.ca/conference/conference2006/Chant.pdf Erişim tarihi: 17.06.2015
- Halila M.H., 1995. Status and potential of winter-sowing of lentil in Tunisia. Proceedings of the Workshop on Towards Improved Winter-Sown Lentil Production for the West Asia and North African High Lands, 1994, Antalya, Turkey, pp.172-183
- FAOSTAT 2013. www.faostat.org Erişim tarihi: 17.06.2015
- TÜİK 2014. www.tarim.gov.tr , Erişim tarihi: 17.06.2015
- Friesen G.H. and Wall D.A., 1986. Tolerance of lentil (Lens culinaris Medik.) to herbicides. Canadian Journal of Plant Science, 66(1): 131-139
- Lyon D.J. and Wilson R.G., 2005. Chemical weed control is dryland and irrigated chickpea. Weed Technology, 19: 959–965
- Solh M.B. and Pala M., 1990. Weed control in chickpea. Options Mediterraneennes–Serie Seminaries 9, 93–99
- Slinkard Al E., Vandenberg A. and Holm F.A., 2007. Lentil plants having increased resistance to imidazolinone herbicides. U.S. Patent No. 7.232.942. 19 Jun. 2007
- Tan S., Evans R.R., Dahmer M.L., Singh B.K. and Shaner D.L., 2005. Imidazolinone-tolerant crops: History, current status and future. PestManag. Sci., 61: 246-257
- Yenish J.P., Brand J., Pala M. and Haddad A., 2009. Weed Management, (Ed: W. Erskin, F.J. Muehlbauer, A. Sarkerand, B. Sharma), The Lentil, Botany, Production and Uses. CABI U.K
Öz
Weed
is one of the most important factors limiting yield and production of lentil.
Many years, weed causes yield losses up to 100%. Especially in Central Anatolia
Region, weed is the most important constraint of the winter crop lentil
production. In the World, lentil was developed to the diversity of resistant toImidazolinone
(IMI) group herbicide and presented to farmer for use recently. The aim of this
study is to determine the resistance to IMI group herbicides of developed
lentil lines by Central Research Institute for Field Crops (CRIFC). Experiments
were conducted for two years; first year (2014) in green house condition and
second year ( 2014/15 cropping season) in field condition respectively. In
experiment 759 lines were tested. In 2014, Herbicide with active agent 40 g/LT
imazomax SL was sprayed on lentil genotypes of grown in green house. As a
result of evaluation and observation, 36 winter type red lentil lines were
selected. Selected winter red lines were planted in 2014/2015 cropping season
with split plot experimental design and three replication. Standart doze and three times of normal doze
herbicide were used in addition to
control in Haymana. As a result of this study No. 35 line were identified as
tolerant to herbicide.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aydoğan A., 2009. Mercimekte Kışa Dayanıklık Çalışmaları. Doktora Semineri, Ankara Üni. Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara
- Basler F., 1981. Weeds and Their Control: Lentilcrop, (Ed: C. Webb, G.C. Hawtin), Lentils. Commonwealth Agricultural Bureau, Slough, UK, pp. 143–154
- Bhan V.M. and Kukula S., 1987. Weeds and Their Control in Chickpea, (Ed: M.C. Saxena, K.B. Singh), The Chickpea. CAB International, Wallingford, Oxon,UK, pp. 319–328
- Bukun B. and Güler B.H., 2005. Densities and importance values of weeds in lentil production. Int. J. Bot., 1: 15-18
- Chant S., Bertholet J., Kuchuran M., Holmand R. and Vandenberg B., 2009. Development of imidazolinone tolerant lentil varieities
- www.ssca.ca/conference/conference2006/Chant.pdf Erişim tarihi: 17.06.2015
- Halila M.H., 1995. Status and potential of winter-sowing of lentil in Tunisia. Proceedings of the Workshop on Towards Improved Winter-Sown Lentil Production for the West Asia and North African High Lands, 1994, Antalya, Turkey, pp.172-183
- FAOSTAT 2013. www.faostat.org Erişim tarihi: 17.06.2015
- TÜİK 2014. www.tarim.gov.tr , Erişim tarihi: 17.06.2015
- Friesen G.H. and Wall D.A., 1986. Tolerance of lentil (Lens culinaris Medik.) to herbicides. Canadian Journal of Plant Science, 66(1): 131-139
- Lyon D.J. and Wilson R.G., 2005. Chemical weed control is dryland and irrigated chickpea. Weed Technology, 19: 959–965
- Solh M.B. and Pala M., 1990. Weed control in chickpea. Options Mediterraneennes–Serie Seminaries 9, 93–99
- Slinkard Al E., Vandenberg A. and Holm F.A., 2007. Lentil plants having increased resistance to imidazolinone herbicides. U.S. Patent No. 7.232.942. 19 Jun. 2007
- Tan S., Evans R.R., Dahmer M.L., Singh B.K. and Shaner D.L., 2005. Imidazolinone-tolerant crops: History, current status and future. PestManag. Sci., 61: 246-257
- Yenish J.P., Brand J., Pala M. and Haddad A., 2009. Weed Management, (Ed: W. Erskin, F.J. Muehlbauer, A. Sarkerand, B. Sharma), The Lentil, Botany, Production and Uses. CABI U.K
Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Kasım 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 25 Sayı: ÖZEL SAYI-1 |
