TÜRKİYE'DE ZEYTİNYAĞI PAZARLAMASINDA GIDA GÜVENLİĞİ VE KALİTE GÜVENCE SİSTEMLERİNİN UYGULANMASI VE GELİŞMELERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2010, Cilt: 16 Sayı: 1 ve 2, 59 - 66, 01.06.2010

Renan Tunalıoğlu

Öz

Dünya nüfus artışına paralel tarım ve gıda ürünleri pazarlamasında gıda güvenliği ve kalite güvence sistemlerinin uygulanması geçen her yıl daha da fazla önem kazanmaktadır. Bu uygulamalar zeytinyağı pazarlamasında da geçerlidir. Nitekim dünya ticaretinde söz sahibi ülkeler konuyla ilgili olarak oluşturulan uluslar arası yasal düzenlemelere hızla uyum sağlamaya çalışmakta ve bu yasal düzenlemelere Dünya Ticaret Örgütü/Gıda ve Tarım Örgütü (Codex Alimentarius) ve Avrupa Birliği öncülük etmektedir.Bu makalede, ülkemizde zeytinyağı pazarlamasında uygulanan gıda güvenliği ve kalite güvence sistemleri, mevzuat ve sorumlu kurumların yaptırımları esas alınarak incelenmiştir. Türkiye'nin dünya zeytinyağı pazarında rekabette önceliğinin kaliteli ve güvenli üretimde sürekliliğin sağlanması olduğu, bunun yasal düzenlemeler ve üretici birliklerinin etkin çalışması ile desteklenebileceği belirtilmiştir. Bu konuda önemli bir tespit ise Tarım Kanunu içerisinde yer alan lisanslı depoculuk sisteminin zeytinyağında bir an önce uygulanmaya başlanmasının gerekliliğidir. Türkiye'nin Avrupa Birliği ya da yeni edinilecek pazarlarda zeytinyağındaki rekabet gücü uygulanan bu gıda güvenliği ve kalite güvence sistemlerindeki mevzuatlarının yaygınlaştırılması ile mümkün olacaktır

Anahtar Kelimeler

Zeytinyağı Pazarlaması, Gıda Güvenliği, Kalite Güvencesi, Türkiye, Üretici Birlikleri

Implementation of the Olive Oil Food Safety and Quality Assurance in the Marketing System in Turkey and Evaluation of Developments

Öz

In the market of agricultural and food products, the implementation of food safety and quality assurance systems in accordance with the increase in world population has become more important every year. These implementations are valid for olive oil marketing. Thus, the countries which have major weights in the world trade, would be able to ensure coherent with international regulations, consisted of on that subject, and World Trade Organization/Food and Agricultural Organization (Codex Alimentarius) and European Union would be leading for those legislations. In that article, food safety and quality assurance systems implemented in olive oil marketing in our country, were investigated bases on sanctions of the regulations and responsible authorities. It would be explained that priorities of Turkey competitiveness in global olive oil marketing were enable to sustain of production, showing quality and safety. To be able to accomplish that event, legal regulations and producer organizations should work more efficiently and regularly. The establishing of the storage systems with licensed within the Law of Turkish Agriculture on olive oil would be crucial value. The power of efficient competitiveness for Turkey on olive oil in the markets of EU and new achieved would be able to ensure with generality of the regulations of food safety and quality assurance systems

Anahtar Kelimeler

Olive oil Marketing, Food Safety, Quality Assurance, Turkey, Producer Organizations

Kaynakça

• Aşçı, S., Giray, F.H., Koç, A. 2009. AB Üyeliğinde Türkiye'nin Zeytinyağı Sektöründe Kalite Açısından Rekabet Gücü, Tarım 2015: Zeytin ve Zeytinyağı Sempozyumu. Yaşar Üniversitesi, 29 Mayıs 2009. İzmir, s.7
• tarafından yürütülen gıda güvenliği çalışmalarında
• sorumluluğun tek bir adreste yani Tarım ve Köyişleri
• Bakanlığı yetkisinde, kalite güvence sistem
• belgelerinin uygulanması ve denetlenmesinin ise Türk
• Standartlar Enstitüsü, Türk Patent Enstitüsü ve Türk
• Akreditasyon Kurumu vb. özel belgelendirme
• kuruluşları arasında paylaşılmış olmasıdır.
• Çobanoğlu, F., 2007. Türkiye Kuru ve Taze İncir Üretim, İç ve Dış Pazarlamasında Bazı Kalite Güvence Sistemlerinin Uygulanabilirliği Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, s.52
• Dalgıç, A., C. Belibağlı, K.B. 2006. Gıda Güvenliği ve Kalite Yönetim Sistemleri Entegrasyonu: ISO 22000:2005 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi ve ISO 9000: 2000 Kalite Yönetim Sistemi Uygulamaları. Türkiye 9.Gıda Kongresi Kitabı, Gıda Teknolojisi
• değişen bir olgu olduğu bilinmektedir. Fakat günümüz Derneği Yayın No:33, syf.7-14.
• Dölekoğlu, Ö. C. 2003. Tüketicilerin İşlenmiş Gıda Ürünlerinde Kalite Tercihleri, Sağlık Riskine Karşı Tutumları ve Besin Bileşimi Konusunda Bilgi Düzeyleri: Adana Örneği, TEAE. Yayın No:105. Temmuz. 2009,Ankara
• EİB, 2009.www.egebirlik.com. (Erişim: 30 Temmuz 2009)
• EU, 2009. http://ec.europa.eu/taxation_customs/dds/cgi. (Erişim:14 Aralık 2009)
• FAO, 2009.www. fao.org, (Erişim: 8 Nisan 2009)
• Gönenç. S., 2007. Gıda ve Tarım Sektöründe Coğrafi İşaret Korumasını Etkileyen Faktörler. Gıda Mühendisliği Dergisi, Yıl: 10, Sayı: 25, 4554, Ankara.
• Güldoğan, E., 2006. Avrupa Birliği'nde Zeytin ve Zeytinyağı reformu ve Türkiye'nin Topluluk Müktesebatına Uyumu, Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Sempozyumu ve Sergisi. TMMOB. Kimya Mühendisleri Odası. Ege Bölge Şubesi, İzmir s:121-147.
• IOOC, 2009.www.internationalolive.org, (Erişim 8 Nisan 2009)
• Ritson, C.Q.2006. Eyewitness Companions Olive Oil “A.Dorling Kinderley Book. 2006 İngiltere
• Süslü, A.H. 2004. Türkiye'de ve Dünyada Gıda Denetim Sistemleri ve Yeni Yaklaşımlar. 3. Gıda Mühendisliği Kongresi Paneller. Şubat 2004-Ankara
• Tekelioğlu, Y., Demirer, R., 2008. 'Küreselleşme, Demokratikleşme ve Türkiye” Uluslararası Sempozyumu Bildiri Kitabı, Akdeniz Üniversitesi, İ.İ.B.R, Gazi Kitabevi, Ankara, s. 715-730.
• TBMM, 2008. 23. Dönem. (11.03.2008- 11.07.2008). Türkiye Büyük Millet Meclisi Zeytin ve Zeytinyağı İle Diğer Bitkisel Yağların Üretiminde ve Ticaretinde Yaşanan Sorunların Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan (10/27, 34,37, 40,102) Esas Numaralı Meclis Araştırması Komisyon Raporu -Ankara
• Tunalıoğlu, R., 2009. Quality and Food Safety of Turkey's Olive Oil Exports by the Role of Institutional Structure. 12-16 Mayıs 2009- Expoliva XIV Scentific-Technical Symposium. Jaen-İspanya
• WTO, 2009. www.wto.org, (Erişim: 25 Mayıs 2009)
• KKGM, 2010. www.kkgm.gov.tr, (Erişim: 6 Mart 2010) Türk Gıda Kodeksi 'Zeytinyağı ve Pirina Yağı Tebliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Tebliğ' 2009/63-08.01.2010-27456 sayılı resmi gazete
• TSE, 2010.www.tse.org.tr, (Erişim: 5 Mart 2010) TS 341 Yemeklik Zeytinyağı Standardı (TST 341 olarak 04.03.2010-.05. 2010 tarihleri arasında görüşe açılmıştır) Özel Görüşmeler
• Ataman, P, 2010. Gıda Mühendisleri Odası Önceki Başkanı, Ankara
• Eken, Ş. 2010. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Ankara
• Güreli, A. N. 2009. Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçılar Birliği Başkan, İzmir
• Karaman, A. D. 2010. ADÜ. Ziraat Fakültesi, Gıda Mühendisliği Bölümü, Aydın
• Özkan, N. 2009. Verde Yağ ve Besin Maddeleri. Sanayi ve Ticaret A.Ş.Kalite Güvence Müdürü, İzmir Sorumlu Yazar Renan TUNALIOĞLU
• [e-mail] Geliş Tarihi Kabul Tarihi :19.04.2010