Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Cognitive Maps in Behavioural Geography: The Case of Ege University Campus

Yıl 2018, Sayı: 71, 81 - 92, 30.12.2018
https://doi.org/10.17211/tcd.470931

Öz

In this article, how the university students perceive a regional university campus in Turkey was explored through cognitive mapping technique. The first part presents a literature review on the emergence of the behavioural approach within the discipline of geography, followed by the development of behavioural geography and cognitive mapping studies in Turkish. The empirical study was conducted at the Ege University campus in Izmir and the results are based on a sample of 100 university students. Each participant drew a map of the campus. The maps were analyzed according to the number, type and distribution of the components indicated and the initial starting point of the maps. Results indicate that gender is not a remarkable variable while location, spatial functions and utilization of certain places are significant in the mental representation.

Kaynakça

  • Akengin, H., Ayaydın Y. (2017). Mekânı Algılama ve Zihin Haritalarının Geliştirilmesi Üzerine Bir Araştırma Marmara. Coğrafya Dergisi 36:48-56.
  • Aksoy, B., Koç, H. (2012). Türkiye’de Öğrenim Gören Lisans Öğrencilerinin Zihin Haritasında Avrupa Birliği Algısı: Ankara İli Örneği. Milli Eğitim, 196, 107-123.
  • Aksoy, B., Karaçalı, H. (2014). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Ortadoğu Algısı: Sinop Üniversitesi Örneği. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2 (2), 14-24.
  • Aliağaoğlu, A. (2007). Davranışsal Coğrafyaya Bir Örnek: Öğrenci Merkezli Balıkesir Şehir İmajı. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17 (1), 17–44.
  • Aydın, G., Baysan, S., Aydoğan, S. (2017). Perceptions in the Mind Maps of Turkish Children Living in England at Primary Education Level about their Home Country Turkey and the World. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 5(4), 521-541.
  • Ayvalıoğlu, N. (1993). İstanbulluların Zihnindeki İstanbul: İstanbul'un Kognitif İmajının İncelenmesi. Psikoloji Çalışmaları 19, 5-50.
  • Baysan, S. Aydın, G. (2018). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenenlerin Ülke Algıları. Electronic Turkish Studies, 13(11), 317-344.
  • Beatty W.W., Tröster, A. (1987). Gender Differences in Geographical Knowledge. Sex Roles, 16(11/12), 565-590.
  • Berelson, B. (1968). Behavioural Sciences. in D. L. Sills. ed. International Encyclopedia of the Social Sciences 2. London: Mac Millan, 41-45.
  • Bilgin, N. (1999). Sosyal Psikolojide Yöntem ve Pratik Çalışmalar. İzmir Ege Üniversitesi Basımevi.
  • Biter, Z. (2008). Kurumsal Binalarda Tasarım İlkeleri ve İnsan Mekân İlişkileri. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir.
  • Chen, C.H., Chang, W.C., Chang, W.T. (2009). Gender differences in relation to wayfinding strategies, navigational support design, and wayfinding task difficulty. Journal of Environmental Psychology, 29, 220–226.
  • Downs, R. M. Stea, D. (1973). Image and Environmet: Cognitive Mapping and Spatial Behaviour. Chicago: Aldine Publishing Company.
  • Fisher, P. F., Orf, T. M. (1991). An investigation of the meaning of near and close on a university campus. Computers, Environment and Urban Systems, 15 (1-2), 23-35.
  • Gold, J. R. (1980). An Introducton to Behavioural Geography. Oxford: Oxford University Press.
  • Gold, J. R. (1982a). Behavioural Geography in French Language Literature: A Bibliography. Public Administration Series: Bibliography. Monticello. Illinois.
  • Gold, J. R. (1982b). Behavioural Geography in German and Italian Language Literature: A Bibliography. Public Administration Series: Bibliography. Monticello. Illinois.
  • Gökten, M. (1985). Kentsel Alanların Algılanması ve Kentsel İmajlar: İzmir Kentine İlişkin Bir Psikolojik Haritalama Çalışması. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
  • Gökten, C., Südaş, İ. (2014). The Image of Australia: A Case Study on the Mental Maps of Turkish Immigrants in Sydney. Journal of Geography and Geology, 6(2), 82-92.
  • Göregenli, M. (2013). Çevre Psikolojisi: İnsan-Mekân İlişkileri. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
  • Göregenli, M., Karakuş, P., Umuroğlu, İ., Ömüriş, E. (2013). Selçuk Kent Belleği: Dün, Bugün ve Geleceğin Zihinsel Temsilleri. Selçuk Belediyesi Yayınları, İzmir.
  • Herman, J. F., Kail, R. V. Siegel, A.W. (1979). Cognitive maps of a college campus: A new look at freshman orientation. Bulletin of the Psychonomic Society, 13(3), 183-186.
  • Jacobson, D. (2006). Behavioral Geography in B. Warf (Ed.). Encyclopedia of Human Geography. pp. 17-18.
  • Kaba, B., Südaş, İ. (2018). Mavişehir’in Belirli Kuralları Vardır: Kapalı Yerleşmelerde İnsan-Mekân İlişkileri. 1. Basım. Yayın No: 199. Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir.
  • Kalelioğlu, M. R. (2013). Bolu Kentinde İkametgâh Memnuniyeti Bağlamında Kent İçi Hareketlilik. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
  • Kara, B. (1997). Kentsel Mekânların Algılanması ve Mekânsal İmaj ile Bornova Kent Meydanı Örneğinde Bir Bilişsel Haritalama Çalışması. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir.
  • Karadağ, A., Turut,H. (2013). Üniversite Öğrencilerinin Kentsel Çevre Algısı Üzerine Bir Araştırma: İzmir Örneği. Coğrafi Bilimler Dergisi, 11(1), 31-51.
  • Karakuş, P. (2007). İzmir Kültürparkı’nın, İzmirliler Açısından Anlamı ve Kültürpark Hakkındaki Temsilleri. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
  • Keçeli, A., Sarıusta, F. (2013). Medya Alışkanlıkları ve Kent Algısı İlişkisi Üzerine Bir Deneme: Diyarbakır Örneği. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 327-346.
  • Lynch, K. (1960). The Image of the City. Cambridge: The MIT Press.
  • Milgram, S. (1972). A Psychological Map of New York City. American Scientist, 60(2), 194-200.
  • Milgram, S. (1976). Psychological Maps of Paris. H. Proshansky vd. (der.) Environmental Psychology Holt, Rinehart & Winston, New York.
  • Montello, D. R. (2013). Behavioral geography. In B. Warf (Ed.), Oxford Bibliographies in Geography. New York: Oxford University Press.
  • Ömüriş, E. (2007). Bir Kamusal Alan Örneği Olarak Konak Meydanı’nın Mekân Kullanımı Açısından İncelenmesi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
  • Öz, İ. (2015). Ege Üniversitesi Kampüsü’nün Zihinsel Temsili. Ege Üniversitesi Coğrafya Bölümü Yayımlanmamış Lisans Tezi, İzmir. Özdemir, N. (2014). Öğretmen Adaylarının Türkiye’nin Yeryüzü Şekilleri Konusundaki Zihin Haritalarını Geliştirmeye Yönelik Deneysel Bir Çalışma. Turkish Studies, 9(5), 1685-1706.
  • Özdemir, N. (2017). Türkiye’de Öğrenim Gören Yabancı Uyruklu ve Türk Öğrencilerin Zihin Haritalarında Afrika Kıtası: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Örneklemi. In Arslan, F. (Editör) Türkiye Coğrafyası Araştırmaları - Prof. Dr. Mesut Elibüyük’e Armağan, 399-430.
  • Özgür, M. (2009). İkametgâh Memnuniyeti ve Şehir İçi İkametgâh Hareketliliği. Coğrafi Bilimler Dergisi, 7 (2), 111-127.
  • Özgür, M., Yasak, Ü. (2009). Şehir İçi İkametgâh Hareketliliğine Kuramsal Bir Bakış. Coğrafi Bilimler Dergisi, 7 (1), 39-50.
  • Saarinen, T. F. (1987). Centering of the Mental Maps of the World. University of Arizona Department of Geography and Regional Development Discussion Paper. Tuscon Arizona.
  • Saarinen, T. F., MacCabe, C. L. (1989). The Finnish Image of the World and the World Image of Finland. Terra, 101(1), 81-93.
  • Self, C.M., Gopal, S., Golledge, R. G., Fenstermaker, S. (1992). Gender-related differences in spatial abilities. Progress in Human Geography, 16 (3), 315-342.
  • Südaş, İ., Gökten, C. (2012). Cognitive Maps of Europe: Geographical Knowledge of Turkish Geography Students. European Journal of Geography, 3(1), 45-56.
  • Taş, H.İ. (2003). Zihinsel Haritalama ve Öğrencilerin Zihnî Haritalarını Geliştirme Yolları. Marmara Coğrafya Dergisi, 8, 1-18.
  • Tolun, B. (1980). Davranışlara Yönelik Coğrafya: Aglo-Saksonların ‘Behavioral Geography’si ve Sosyo-Ekonomik Deneyimleri. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, 23, 257-278.
  • Tunçel, H. (2002). Türk Öğrencilerinin Zihin Haritalarında İslam Ülkeleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (2), 83-103.
  • Tunçel, H. (2009). Kentsel Mekânın Algılanması: Elazığ Örneği. V. Ulusal Coğrafya Sempozyumu Bildiriler Kitabı. s. 231-238 Ankara.
  • Tümertekin, E., Özgüç, N. (2017). Beşeri Coğrafya: İnsan Kültür Mekân. Çantay, İstanbul.
  • Tümertekin, E., Özgüç, N. (2012). Coğrafya: Geçmiş, Kavramlar, Coğrafyacılar. Çantay, İstanbul.
  • Üçışık-Erbilen, S. (2012). Kentsel Mekân Algılamasına Bir Örnek: Gazimağusa (İsmet İnönü Bulvarı). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 157-166.
  • Yazan, S., Bekaroğlu, E. (2018). Türk Coğrafyacılığının Disipliner İlişkileri Üzerine Ampirik Bir Araştırma. Coğrafi Bilimler Dergisi, 16 (1), 37- 67.

Davranışsal coğrafyada bilişsel haritalar: Ege Üniversitesi kampüsü örneği

Yıl 2018, Sayı: 71, 81 - 92, 30.12.2018
https://doi.org/10.17211/tcd.470931

Öz

Bu makalede, Türkiye’deki bölgesel bir üniversitenin kampüsünün, bu kampüsü kullanan öğrenciler tarafından nasıl algılandığı bilişsel haritalama tekniği yoluyla incelenmiştir. Çalışmada öncelikle, davranışsal coğrafya yaklaşımının coğrafya disiplininde ortaya çıkışına ve gelişimine, ilgili literatür çerçevesinde değinilmiştir. Türkçe beşeri coğrafya ve ilgili diğer alanlardaki literatürde, bilişsel haritalama tekniğinin kullanıldığı çalışmalar irdelenmiştir. Alan araştırması İzmir’deki Ege Üniverstiesi’nde yürütülmüştür ve çalışma, 100 kişilik bir örneklemden elde edilen bulgulara dayanmaktadır. Katılımcılara üniversite kampüsünün bir haritası çizdirilmiş ve haritalar gösterilen ögelerin sayısı ve türleri ile çizime başlama noktası ve çizim stiline göre analiz edilmiştir. Bulgular, üniversite kampüsünün temsilinde cinsiyet değişkenin belirgin bir fark yaratmadığını; lokasyonun ve mekânsal fonksiyon ile mekân kullanımının ise mekânın temsilinde etkili değişkenler olduğunu göstermektedir. 

Kaynakça

  • Akengin, H., Ayaydın Y. (2017). Mekânı Algılama ve Zihin Haritalarının Geliştirilmesi Üzerine Bir Araştırma Marmara. Coğrafya Dergisi 36:48-56.
  • Aksoy, B., Koç, H. (2012). Türkiye’de Öğrenim Gören Lisans Öğrencilerinin Zihin Haritasında Avrupa Birliği Algısı: Ankara İli Örneği. Milli Eğitim, 196, 107-123.
  • Aksoy, B., Karaçalı, H. (2014). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Ortadoğu Algısı: Sinop Üniversitesi Örneği. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2 (2), 14-24.
  • Aliağaoğlu, A. (2007). Davranışsal Coğrafyaya Bir Örnek: Öğrenci Merkezli Balıkesir Şehir İmajı. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17 (1), 17–44.
  • Aydın, G., Baysan, S., Aydoğan, S. (2017). Perceptions in the Mind Maps of Turkish Children Living in England at Primary Education Level about their Home Country Turkey and the World. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 5(4), 521-541.
  • Ayvalıoğlu, N. (1993). İstanbulluların Zihnindeki İstanbul: İstanbul'un Kognitif İmajının İncelenmesi. Psikoloji Çalışmaları 19, 5-50.
  • Baysan, S. Aydın, G. (2018). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenenlerin Ülke Algıları. Electronic Turkish Studies, 13(11), 317-344.
  • Beatty W.W., Tröster, A. (1987). Gender Differences in Geographical Knowledge. Sex Roles, 16(11/12), 565-590.
  • Berelson, B. (1968). Behavioural Sciences. in D. L. Sills. ed. International Encyclopedia of the Social Sciences 2. London: Mac Millan, 41-45.
  • Bilgin, N. (1999). Sosyal Psikolojide Yöntem ve Pratik Çalışmalar. İzmir Ege Üniversitesi Basımevi.
  • Biter, Z. (2008). Kurumsal Binalarda Tasarım İlkeleri ve İnsan Mekân İlişkileri. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir.
  • Chen, C.H., Chang, W.C., Chang, W.T. (2009). Gender differences in relation to wayfinding strategies, navigational support design, and wayfinding task difficulty. Journal of Environmental Psychology, 29, 220–226.
  • Downs, R. M. Stea, D. (1973). Image and Environmet: Cognitive Mapping and Spatial Behaviour. Chicago: Aldine Publishing Company.
  • Fisher, P. F., Orf, T. M. (1991). An investigation of the meaning of near and close on a university campus. Computers, Environment and Urban Systems, 15 (1-2), 23-35.
  • Gold, J. R. (1980). An Introducton to Behavioural Geography. Oxford: Oxford University Press.
  • Gold, J. R. (1982a). Behavioural Geography in French Language Literature: A Bibliography. Public Administration Series: Bibliography. Monticello. Illinois.
  • Gold, J. R. (1982b). Behavioural Geography in German and Italian Language Literature: A Bibliography. Public Administration Series: Bibliography. Monticello. Illinois.
  • Gökten, M. (1985). Kentsel Alanların Algılanması ve Kentsel İmajlar: İzmir Kentine İlişkin Bir Psikolojik Haritalama Çalışması. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
  • Gökten, C., Südaş, İ. (2014). The Image of Australia: A Case Study on the Mental Maps of Turkish Immigrants in Sydney. Journal of Geography and Geology, 6(2), 82-92.
  • Göregenli, M. (2013). Çevre Psikolojisi: İnsan-Mekân İlişkileri. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
  • Göregenli, M., Karakuş, P., Umuroğlu, İ., Ömüriş, E. (2013). Selçuk Kent Belleği: Dün, Bugün ve Geleceğin Zihinsel Temsilleri. Selçuk Belediyesi Yayınları, İzmir.
  • Herman, J. F., Kail, R. V. Siegel, A.W. (1979). Cognitive maps of a college campus: A new look at freshman orientation. Bulletin of the Psychonomic Society, 13(3), 183-186.
  • Jacobson, D. (2006). Behavioral Geography in B. Warf (Ed.). Encyclopedia of Human Geography. pp. 17-18.
  • Kaba, B., Südaş, İ. (2018). Mavişehir’in Belirli Kuralları Vardır: Kapalı Yerleşmelerde İnsan-Mekân İlişkileri. 1. Basım. Yayın No: 199. Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir.
  • Kalelioğlu, M. R. (2013). Bolu Kentinde İkametgâh Memnuniyeti Bağlamında Kent İçi Hareketlilik. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
  • Kara, B. (1997). Kentsel Mekânların Algılanması ve Mekânsal İmaj ile Bornova Kent Meydanı Örneğinde Bir Bilişsel Haritalama Çalışması. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir.
  • Karadağ, A., Turut,H. (2013). Üniversite Öğrencilerinin Kentsel Çevre Algısı Üzerine Bir Araştırma: İzmir Örneği. Coğrafi Bilimler Dergisi, 11(1), 31-51.
  • Karakuş, P. (2007). İzmir Kültürparkı’nın, İzmirliler Açısından Anlamı ve Kültürpark Hakkındaki Temsilleri. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
  • Keçeli, A., Sarıusta, F. (2013). Medya Alışkanlıkları ve Kent Algısı İlişkisi Üzerine Bir Deneme: Diyarbakır Örneği. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 327-346.
  • Lynch, K. (1960). The Image of the City. Cambridge: The MIT Press.
  • Milgram, S. (1972). A Psychological Map of New York City. American Scientist, 60(2), 194-200.
  • Milgram, S. (1976). Psychological Maps of Paris. H. Proshansky vd. (der.) Environmental Psychology Holt, Rinehart & Winston, New York.
  • Montello, D. R. (2013). Behavioral geography. In B. Warf (Ed.), Oxford Bibliographies in Geography. New York: Oxford University Press.
  • Ömüriş, E. (2007). Bir Kamusal Alan Örneği Olarak Konak Meydanı’nın Mekân Kullanımı Açısından İncelenmesi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
  • Öz, İ. (2015). Ege Üniversitesi Kampüsü’nün Zihinsel Temsili. Ege Üniversitesi Coğrafya Bölümü Yayımlanmamış Lisans Tezi, İzmir. Özdemir, N. (2014). Öğretmen Adaylarının Türkiye’nin Yeryüzü Şekilleri Konusundaki Zihin Haritalarını Geliştirmeye Yönelik Deneysel Bir Çalışma. Turkish Studies, 9(5), 1685-1706.
  • Özdemir, N. (2017). Türkiye’de Öğrenim Gören Yabancı Uyruklu ve Türk Öğrencilerin Zihin Haritalarında Afrika Kıtası: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Örneklemi. In Arslan, F. (Editör) Türkiye Coğrafyası Araştırmaları - Prof. Dr. Mesut Elibüyük’e Armağan, 399-430.
  • Özgür, M. (2009). İkametgâh Memnuniyeti ve Şehir İçi İkametgâh Hareketliliği. Coğrafi Bilimler Dergisi, 7 (2), 111-127.
  • Özgür, M., Yasak, Ü. (2009). Şehir İçi İkametgâh Hareketliliğine Kuramsal Bir Bakış. Coğrafi Bilimler Dergisi, 7 (1), 39-50.
  • Saarinen, T. F. (1987). Centering of the Mental Maps of the World. University of Arizona Department of Geography and Regional Development Discussion Paper. Tuscon Arizona.
  • Saarinen, T. F., MacCabe, C. L. (1989). The Finnish Image of the World and the World Image of Finland. Terra, 101(1), 81-93.
  • Self, C.M., Gopal, S., Golledge, R. G., Fenstermaker, S. (1992). Gender-related differences in spatial abilities. Progress in Human Geography, 16 (3), 315-342.
  • Südaş, İ., Gökten, C. (2012). Cognitive Maps of Europe: Geographical Knowledge of Turkish Geography Students. European Journal of Geography, 3(1), 45-56.
  • Taş, H.İ. (2003). Zihinsel Haritalama ve Öğrencilerin Zihnî Haritalarını Geliştirme Yolları. Marmara Coğrafya Dergisi, 8, 1-18.
  • Tolun, B. (1980). Davranışlara Yönelik Coğrafya: Aglo-Saksonların ‘Behavioral Geography’si ve Sosyo-Ekonomik Deneyimleri. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, 23, 257-278.
  • Tunçel, H. (2002). Türk Öğrencilerinin Zihin Haritalarında İslam Ülkeleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (2), 83-103.
  • Tunçel, H. (2009). Kentsel Mekânın Algılanması: Elazığ Örneği. V. Ulusal Coğrafya Sempozyumu Bildiriler Kitabı. s. 231-238 Ankara.
  • Tümertekin, E., Özgüç, N. (2017). Beşeri Coğrafya: İnsan Kültür Mekân. Çantay, İstanbul.
  • Tümertekin, E., Özgüç, N. (2012). Coğrafya: Geçmiş, Kavramlar, Coğrafyacılar. Çantay, İstanbul.
  • Üçışık-Erbilen, S. (2012). Kentsel Mekân Algılamasına Bir Örnek: Gazimağusa (İsmet İnönü Bulvarı). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 157-166.
  • Yazan, S., Bekaroğlu, E. (2018). Türk Coğrafyacılığının Disipliner İlişkileri Üzerine Ampirik Bir Araştırma. Coğrafi Bilimler Dergisi, 16 (1), 37- 67.
Toplam 50 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

İlkay Südaş 0000-0003-2778-7942

İrem Öz

Yayımlanma Tarihi 30 Aralık 2018
Kabul Tarihi 30 Kasım 2018
Yayımlandığı Sayı Yıl 2018 Sayı: 71

Kaynak Göster

APA Südaş, İ., & Öz, İ. (2018). Davranışsal coğrafyada bilişsel haritalar: Ege Üniversitesi kampüsü örneği. Türk Coğrafya Dergisi(71), 81-92. https://doi.org/10.17211/tcd.470931

Yayıncı: Türk Coğrafya Kurumu