Yerel halkın turizme yaklaşımı: Safranbolu örneği

Yıl 2020, Sayı: 75, 81 - 94, 31.12.2020

Tuba Altay Fatih Aydın

https://doi.org/10.17211/tcd.714040

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmada UNESCO tarafından “Dünya Miras Şehirleri” listesinde yer alan Safranbolu’nun sahip olduğu doğal, kültürel ve tarihsel kaynaklar belirlenmiştir. Ayrıca çalışmada Safranbolu yerel halkının turizme yaklaşımları çeşitli değişkenlere göre incelenmiştir. Genel tarama modelinin kullanıldığı araştırmaya yerel halktan, maksimum çeşitlilik örneklemesi yöntemi ile seçilen 477 kişi katılmıştır. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen “Turizm Etkinliklerine Yaklaşım Ölçeği” uygulanmıştır. Verilerin analizi ve tanımlayıcı istatistikleri için SPSS 23.00 paket programı kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, Safranbolu’da yaşayan yerel halkın turizme yaklaşımının olumlu olduğu belirlenmiştir. Araştırmaya katılan yerel halkın önemli bir bölümü turizm faaliyetlerinin Safranbolu’ya ekonomik anlamda refah getirdiğini, tanınırlığını arttırdığını, yeni iş alanları ve olanakları sağladığını, halkın yaşam standartlarını yükselttiğini, ulaşım imkanlarını arttırdığını, çevreyi koruma bilinci oluşturduğunu, doğanın korunmasını sağladığını, ilçede yabancı dil öğrenme isteğini arttırdığını, Safranbolu’daki kültürel kimliğin korunmasını sağladığını, turizm faaliyetlerinin park ve rekreasyon alanlarının artmasını sağladığını ve geleneksel kültür değerlerini koruduğunu belirtmişlerdir. Bu çalışmada yerel halkın turizm faaliyetlerine yönelik görüşleri katılımcıların cinsiyet, eğitim durumu ve gelir düzeyi değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermemiştir. Yerel halkın turizm faaliyetlerine ilişkin görüşleri yaş, medeni durumu ve meslek grubu değişkenlerine göre ise anlamlı farklılık göstermediği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Safranbolu, Turizm, Yerel Halk

Teşekkür

Bu çalışma Karabük Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü tarafından KBU-BAP-17-YL-165 no’lu proje ile desteklenmiştir.

Local people’s approach to tourism: sample of Safranbolu

Öz

This study was aimed at the city named Safranbolu of the natural, cultural and historical resources which are included in the list as World Heritage Cities by UNESCO. Also, approaches of Safranbolu local people towards tourism activities are examined on various variables. Using the general survey method in this research participates 477 individuals from the local population selected with the maximum diversity sampling method. As a data collection the scale which was developed by a researcher named “Approaching Tourism Activities”. Both data analysis and descriptive statistics were used SPSS 23.00 package programme. As a result of the study, the approach of local people living in Safranbolu to tourism activities was positive to have been determined. A significant part of the local people who participated in the research stated that tourism activities brought economic prosperity to Safranbolu, increased its recognition, provided new business areas and opportunities, moved the living standards of the people, increased transportation opportunities, developed environmental awareness, stated that the cultural identity in Safranbolu is preserved, tourism and parks and recreation areas increase, and traditional cultural values are preserved. In this study, the opinions of local people about tourism activities doesn’t demonstrate a significant difference according to the variables of gender, education level and income level of the participants. It was determined that the opinions of local people about tourism activities do not indicate significant differences regarding age, marital status and occupational group variables.

Anahtar Kelimeler

Safranbolu, Tourism, Local People

Kaynakça

• Alaeddinoğlu, F. (2007). Van halkının turisti ve turizmi algılama şekli. Coğrafi Bilimler Dergisi, 5(1), 1-16.
• Avcıkurt, C. (2003). Turizm Sosyolojisi: turist, yerel halk etkileşimi (Beşinci Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık
• Ay, A. (2014). Yerel halkın turizmin etkileri ile ilgili algı ve beklentileri: Edirne ili üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul.
• Ayaz, N. Batı, T. ve Gökmen, F. (2015). Safranbolu’yu ziyaret eden yabancı turistlerin destinasyon imajı algıları. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (Özel Sayı I), 54-69.
• Ayaz, N., Apak, Ö. C. ve Batı, T. (2016). Yöneticilerin kültür turizmi algısı: Safranbolu destinasyonu örneği. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(2), 84-96.
• Ayaz, N., Apak, Ö.M. ve Sünbül, K. (2018). Kültürel miras alanları üzerine bir meta analizi: Safranbolu ilçesi örneği. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(1), 1-14.
• Aydın, F. (2018). Kültürel Turizmin ekonomik, sosyal ve çevresel etkilerine yönelik bir araştırma: Safranbolu örneği. Journal of History Culture and Art Research, 7(2), 461-474.
• Aydın, F., Çepni O. & Turgut, T. (2017). Investigation of alternative tourism taype and sights via geographic ınformation systems: The example of Safranbolu. 4th International Workshop on Geoinformation Secince: GeoAdvances, 4(4), 97-100.
• BAKKA (2013) Turizm Sektör Analizi, www.bakka.gov.tr/assets/haberler/.../ CALISTAY-RAPORU-SON.ppt adresinden ulaşılmıştır. Erişim Tarihi, 02.08.2017.
• Bayat, G. (2010). Turizmin yerel halk tarafından algılanması: Iğdır halkı üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Kafkas Üniversitesi, Kars.
• Boz, M. ve Uğur, İ. (2015). Tarihi kentler ve turizm: Konaklama işletmeleri yöneticilerinin Safranbolu’da turizm gelişimine ilişkin algıları. 2nd International Congress of Tourism & Management Researches, 01 –03 Mayıs 2015, Kuşadası, Türkiye.
• Bulut, E. (2015). Antalya merkez ilçelerinde sürdürülebilir turizm ve yerel halkın turizmin etkilerine yaklaşımı. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem.
• Ceylan, S. ve Somuncu, M. (2016). Kültür turizmi alanlarında turizmin çeşitlendirilmesine eleştirel bir bakış: Safranbolu UNESCO dünya miras alanı. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(1), 53-64.
• Coşkun, S. (2017). Karabük çevresinin vejetasyon ekolojisi ve sınıflandırması. Yayımlanmamış doktora tezi, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karabük.
• Crouch, G. I. & Ritchie, J. R. B. (1999). Tourism, competitiveness, and societal prosperity. Journal of Business Research, 44(3), 137-152.
• Çakır, N. (1999). Eski kentsel birimlerimizin kültür turizmimizdeki yeri ve önemi Safranbolu örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Çelikkanat, N. (2015). Yerel halkın turizme bakış açısı: Bodrum ilçesi örneği. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Doğanay, H. ve Zaman, S. (2019). Türkiye turizm coğrafyası (Genişletilmiş Altıncı Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Doğaner, S. (2001). Türkiye turizm coğrafyası. İstanbul: Çantay Kitabevi. Dönmez, Y. ve Türkmen, F. (2018). The relation between the landscape design and brand image in purchase preferences of tourists: The Case of Safranbolu and Nevşehir, in Turkey. Applied Ecology and Environmental Research, 16(1), 629-643.
• Dönmez, Y., Öztürk, M., Gökyer, E. ve Türkmen, F. (2017). Korunan alanlarda koruma kurullarının turizme olan etkileri: Safranbolu örneği. I. Uluslararası Sürdürülebilir Turizm Kongresi, Bildiri Kitapçığı, 778-785.
• Dönmez, Y., Özyavuz, M. ve Gökyer, E. (2015). Safranbolu kentinin konut ve site alanlarının yeşil alan durumlarının saptanması. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 5(11):1-12.
• Duran, E. (2009). Sürdürülebilir turizm kapsamında toplumsal ve kültürel kimliğin korunması: Gökçeada örneği. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Düzgün, E. ve Acar, A. (2016). Safranbolu turizminin sürdürülebilir gelişiminde UNESCO’nun etkileri. II. Ulusal Sürdürülebilir Turizm Kongresi, 28-30 Nisan, Antalya.
• Emekli. G., İbrahimov, A. ve Soykan, F. (2006). Turizmde küreselleşmeye coğrafi yaklaşımlar ve Türkiye. Ege Coğrafya Dergisi, 15, 1-16.
• Emiroğlu, M. (1981). Korunması gereken örnek bir kentimiz: Safranbolu. Ankara Üniversitesi D.T.C.F. Yayınları, No:297, Ankara.
• Franklin, A. (2003). Tourism: An introduction. London: SAGE Publications. Gnoth, J. (1997). Tourısm motivation and expectation formation. Annals of Tourism Research, 24(2), 283-304.
• Gülüm, K. ve Boz, M. (2014). Çanakkale’de turizmin ekonomik, sosyo- kültürel ve eğitimsel etkileri üzerine yerel halkın görüşleri. Route Educational and Social Science Journal, 1(2), 1-10.
• Günay, R. (2003). Safranbolu evleri. İstanbul: Yapı Yayın
• Güneş, N. (2014). Yerel halkın turizm algısı ve turizme katılımı. Antalya Konyaaltı ve Kepez ilçesi örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Gürbüz, A. (2002). Turizmin sosyal çevreye etkisi üzerine bir araştırma. Teknoloji, 5(1-2), 49-59.
• Gürbüz, A. (2003). Safranbolu’ya gelen yerli turistlerin olma düzeylerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Ticaret ve Turizm Fakültesi Dergisi, 1, 1-21.
• Gürbüz, A. (2009). Safranbolu’yu ziyaret eden turistlerin demografik özelliklerine göre turistik ürünleri algılama durumu. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 10 (2), 217-234.
• Haberal, H. (2015). Turizmde alternatif ekolojik turizm-doğa turizmi- kırsal turizm-yayla turizmi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Kalyoncu, H. (2010). Tarih içinde Safranbolu. İstanbul: Özlem Matbaacılık.
• Karabük Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü (2015). https://webdosya. csb.gov.tr/db/ced/editordosya/Karabuk2015.pdf. adresinden 10.08.2018 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• Karakaya, A. ve Akbulut, H. (2010). Safranbolu’daki turizm işletmelerinde kurumsal yönetimin uygulanabilirliğine yönelik bir araştırma. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (11), 17-32.
• Karakuş, U. Çepni, O. ve Kılcan, B. (2011). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin turizme yönelik görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Safranbolu’da Nicel Bir Çalışma). Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(4):85-95.
• Kayış, A. (2010). Güvenilirlik analizi (Reliability analysis)., Ş. Kalaycı (Ed.), SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (5. Baskı), (ss. 401-419). Ankara. Asil
• Korkmaz, Ö. ve Yeşil, R. (2011). Medya ve televizyon okuryazarlık düzeyleri ölçeği geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 8(2), 110-126.
• Kozak, N., Kozak, M. A. ve Kozak, M. (2001). Genel turizm ilkeler ve kavramlar (Beşinci Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Nash, D. & Smith, V. L. (1991). Anthropology and tourism. Annals of Tourism Research,18, 12-25.
• Oğuzbalaban, G. (2017). Türkiye’de yerel halkın turizme ve turizmin etkilerine yönelik algı ve tutumlarına ilişkin yazın taraması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(51), 1321-1329.
• Oral, M., Özdemir, Ü. ve Ünlü, İ. (2019). Üniversiteye bağlı sosyomekânsal bir dönüşüm sahası: Karabük 100. Yıl Mahallesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 21(44), 107-124.
• Özdemir, M.A. ve Kervankıran, İ. (2011). Turizm ve turizmin etkileri konusunda yerel halkın yaklaşımlarının belirlenmesi: Afyonkarahisar örneği. Marmara Coğrafya Dergisi, 24, 1-25.
• Özdemir, Ü. (2001). Safranbolu ve safran tarımı. Doğu Coğrafya Dergisi, 5, 296-308.
• Özdemir, Ü. (2005). Mencilis mağarası. Doğu Coğrafya Dergisi, 13, 135-149.
• Özdemir, Ü. (2011). Safranbolu’nun kültürel miras kaynakları ve korunması. Doğu Coğrafya Dergisi, 16 (26), 129-142.
• Özgüç, N. (2011). Turizm coğrafyası, özellikler ve bölgeler (Altıncı Baskı). İstanbul: Çantay Kitabevi.
• Özgüven, İ. E. (2011). Psikolojik testler. Ankara: PDREM. Page, S. J. (2015). Tourism Management (5th ed). Abingdon: Routledge.
• Somuncu, M. ve Yiğit, T. (2010). World heritage sites in turkey: current status and problems of conservation and management. Coğrafi Bilimler Dergisi, 8 (1), 1-26.
• Sönmez, S. (2008). Botanik turizmi, turistik ürün çeşitlendirmesi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin.
• Tavşancıl, E. (2010). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. (Dördüncü Baskı). Ankara: Nobel.
• Tayfun, A. ve Kılıçlar, A. (2004). Turizmin sosyal etkileri ve yerli halkın turiste bakışı. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Fakültesi Dergisi, 1, 1-17.
• Türker, N. (2005). Safranbolu’da turizm: Turizmin gelişmesi, turistik talebin yapısı, sorunlar, çözüm önerileri ve gelecekten beklentiler üzerine bir çalışma. Zamanlık Yayın Basım, Safranbolu.
• Türker, N. ve Çetinkaya, A. (2009). Batı karadeniz bölümü ekoturizm potansiyeli. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Türker, N., Selçuk, Ş. ve Özyıldırım, A. (2016) Turizmin yerel halkın yaşam kalitesi üzerine etkisi: Safranbolu Örneği. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1), 1-13.
• Ünaldı, Ü.E. (2007). Tehdit ve tehlike altında bir kültür bitkisi: Safran (Crocus Sativus L.). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2), 53-67.
• Williams, S. (1998). Tourism geography. London: Routledge. Yazıcıoğlu, H. (1998). Safranbolu tarihine ait belgeler ve kaynaklar. Ankara: Volkan Matbaacılık.
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.