Öğretmen Adaylarının Deprem Farkındalık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2024, , 161 - 180, 30.06.2024

Yavuz Değirmenci , Furkan Altunay

https://doi.org/10.46464/tdad.1437117

Öz

Depremler, başta insanlar olmak üzere canlıları ve çevreyi çeşitli açılardan etkileyen, hem dünyada hem de Türkiye’de sıklıkla görülen en önemli doğal afetlerden birisidir. Günümüz teknolojik imkânları ve bilgi birikimine rağmen depremlerin önlenmesinde ve tahmin edilmesinde henüz istenilen düzeye ulaşılamadığı da bir gerçektir. Ancak diğer afetlerde olduğu gibi depremler için de bireylerin hazırlıklı ve bilinçli olması depremlerin zararlarının azaltılmasında etkilidir. Bu araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinin deprem farkındalık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesidir. Araştırma nicel yaklaşıma dayalı olarak yürütülmüştür. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Deprem Farkındalık Ölçeği” kullanılmıştır. Veri analizinde ise Jamowi istatistik programı kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını 2022-2023 eğitim-öğretim döneminde Türkiye’de bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesinde öğrenim gören lisans düzeyindeki öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre; katılımcıların genel olarak deprem farkındalık düzeylerinin yüksek olduğu, cinsiyet ve not ortalaması açısından anlamlı farklılık oluşmazken, bölüm değişkenine göre farklılığın oluştuğu tespit edilmiştir. Ayrıca katılımcılar depreme karşı bilinçli olmanın hayati öneme sahip olduğunu ancak üniversite eğitimlerinin depreme hazırlıklı olmada yeterli olmadığını belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Deprem, Deprem farkındalığı, Deprem bilinci, Üniversite öğrencileri

Examining the Earthquake Awareness Levels of Teacher Candidates in Terms of Various Variables

Öz

Earthquakes are one of the most important and destructive natural disasters that frequently occur both in the world and in Türkiye, affecting living things and the environment, especially humans, in various aspects. It is a fact that despite today's technological possibilities and knowledge, the desired level has not yet been reached in preventing and predicting earthquakes. However, as with other disasters, individuals' preparedness and awareness for earthquakes is effective in reducing the damage of earthquakes. The aim of this research is to examine the earthquake awareness levels of university students in terms of various variables. The research was conducted based on a quantitative approach. "Earthquake Awareness Scale" was used as a data collection tool in the research. Jamowi statistical program was used to analyze the data. The study group of the research consists of undergraduate students studying at the faculty of education of a state university in Türkiye in the 2022-2023 academic year. According to the findings of the research; It was determined that the earthquake awareness levels of the participants were generally high, and while there was no significant difference in terms of gender and grade point average, there was a difference according to the department variable. In addition, according to the participants, it is vital to be aware of earthquakes, but they stated that university education is not sufficient to be prepared for earthquakes.

Anahtar Kelimeler

Earthquake, Earthquake awareness, Earthquake consciousness, University students

Kaynakça

• AFAD, 2020. 2020 Yılı Doğa Kaynaklı Olay İstatistikleri, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/e_Kutuphane/Istatistikler/2020yilidogakaynakliolayistatistikleri.pdf.
• AFAD, 2022. Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü, T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Temmuz 2022. Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu.
• Akman D., Şahin Ş., 2023. Isparta’da Deprem Afet Bilinci Toplumsal Düzeyinin Belirlenmesi, Teknik Bilimler Dergisi, 13(2), 1-6.
• Aras M., Mumcu A., Karabey T., 2021. Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Afet Bilinç Düzeylerinin Belirlenmesi, TOGÜ Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(2), 40-49.
• Atalay İ., 2004. Türkiye Coğrafyası ve Jeopolitiği. Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir.
• Avcı S., Kaplan B., Ortabağ T., 2020. Hemşirelik Bölümündeki Öğrencilerin Afet Konusundaki Bilgi ve Bilinç Düzeyleri, Resilience, 89-101.
• Aydin S., 2019. Determination of Prospective Science Teachers’ knowledge levels about earthquake, International Journal of Earth Sciences Knowledge and Applications 1(1), 28-31.
• Barka A., Altunel E., Akyüz S., Sunal G., Hartleb R., Uslu O.B., Toroman E., 2000. Yeryüzü ve deprem, İstanbul: Boyut Yaınları.
• Benzer S., Arpalık A., 2021. Farklı deprem bölgesinde yaşayan ortaokul öğrencilerinin deprem konusundaki bilgi düzeyleri, Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi, 5(2), 107-119.
• Budak D., Kandil N., 2023. Üniversite Öğrencilerinin Deprem Bilgi Düzeyleri ve Sürdürülebilir Deprem Farkındalık Düzeylerinin Araştırılması: Spor Bilimleri Örneği, Sportive, 6(2).
• Byrne B.M., 2010. Structural equation modeling with AMOS: Basic concepts, applications, and programming, 460 s., New York: Routledge.
• Cela T., 2021. Higher education reform and diasporic engagement in post-earthquake Haiti, International Studies in Sociology of Education, 32, 1-28, https://doi.org/10.1080/0962021.2021.1927381.
• Ceylan S., 2015. Afetler coğrafyası, Genel Coğrafya, içinde (Edit. Yazıcı H., Koca N., 327s, 292-327) Pegem akademi yayınları. Ankara.
• Çelik A.A., Gündoğdu K., 2022. Öğretmenlerin afete hazırlık düzeyleri ile ilkokullardaki afet eğitimi uygulamalarına yönelik görüşleri, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 77-112.
• Demirkaya H., 2007. İlköğretim 5., 6. Ve 7. sınıf öğrencilerinin depreme yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi (3), 37-49.
• Dikmenli Y., Yakar H., 2019. Öğretmen adaylarının afet bilinci algı düzeylerinin incelenmesi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 386-416.
• Dökmeci A.H., Merinç F., 2018. Namık Kemal Ünı̇versı̇tesı̇ Öğrencı̇lerı̇nin Temel Afet Farkındalığının Değerlendirilmesi, Afet ve Risk Dergisi, 1(2), 106-113.
• Dölek İ., 2019. Afetler ve afet yönetimi, Ankara. Pagem Akademi.
• Elmalı Şen D., Yetim E., 2023. Mimarlık Öğrencilerinin Deprem ve Konut Algısı Üzerine Bir Araştırma, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 62, 1-16.
• Ergünay O., 1996. What is disaster management? How it should be? In the light of Erzincan and Dinar earthquakes, Turkey's quest for solutions to earthquake problems, TUBITAK Earthquake Symposium Papers Book, (Compiled Tuğrul TANKUT), 263-272, Ankara.
• Erman E., 2004. Earthquake Failure of Reinforced Concrete Buildings: The Case of the 1999 Earthquakes in Turkey, Architectural Science Review, 47(1), 71-80.
• Eroğlu E., 2023. Lise Öğrencilerinin Deprem Bilgi Düzeyleri ve Afet Bilinci Algılarına İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi, International Academic Social Resources Journal, (e-ISSN: 2636-7637), 8(53), 3757-3765.
• Field A.P., 2012. Discovering statistics, Contrast and Post Hoc test for one way independent anova using SPSS, Erişim adresi: http://www.statisticshell.com/docs/contrasts.pdf.
• Fraenkel J.R., Wallen N.E., Hyun H.H., 2012. How to design and evaluate research in education (8th ed.), McGraw-Hill.
• Genç F.N., 2007. Türkiye’de doğal afetler ve doğal afetlerde risk yönetimi, Stratejik Araştırmalar Dergisi, 5, 201-226.
• Gerdan S., 2019. Determination of disaster awareness, attitude levels and individual priorities at Kocaeli University, Eurasian Journal of Educational Research, 55,159-176.
• Gezer M., Şahin İ.F., 2022. Deprem eğitimi: Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının depreme ilişkin bilgi düzeyleri, Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 97-106.
• Güngördü E., 2010. Yer Bilimleri. Ankara. Gazi kitapevi.
• Hair J., Black W.C., Babin B.J., Anderson R.E., 2010. Multivariate data analysis (7th ed.). Upper Saddle River, New Jersey: Pearson Educational International.
• Hurnen F., McClure J., 1997. The Effect of Increased Earthquake Knowledge on Perceived Preventability of Earthquake Damage, The Australasian Journal of Disaster and Trauma Studies (Electronic Journal), 3.
• Kadıoğlu M., 2012. Türkiye’de İklim Değişikliği Risk Yönetimi. Türkiye’nin İklim Değişikliği II. Ulusal Bildiriminin Hazırlanması Projesi Yayını, Ankara.
• Kayri M., 2009. Araştirmalarda gruplar arasi farkin belirlenmesine yönelik çoklu karşilaştirma (post-hoc) teknikleri, Journal of Social Science, 55, 22.
• Kılıç S., 2016. Cronbach’ın alfa güvenirlik katsayısı, Journal of Mood Disorders (JMOOD), 6(1), 47-8.
• Kitagawa K., 2015. Continuity and change in disaster education in Japan, History of Education, 44(3), 371-390.
• Koca A., 2013. Ardışık Çoklu Karşılaştırma Testlerinden Fdr Testi Üzerine Bir Simülasyon Uygulaması, Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Erişim adresi: http://hdl.handle.net/11630/6102.
• Mohadjer S., Bendick R., Halvorson S.J., Saydullaev U., Hojiboev O., Stickler C., Adam Z.R., 2010. Earthquake Emergency Education in Dushanbe, Tajikistan, Journal of Geoscience Education, 58:2, 86-94.
• Mutch C., 2018. The role of schools in helping communities copes with earthquake disasters: the case of the 2010–2011 New Zealand earthquakes, Environmental Hazards, 17(4), 331-351.
• Özey R., 2006. Afetler Coğrafyası. Aktif Yayınevi, İstanbul.
• Panic M., Kovaceiıc-Majkic J., Mıljanovic D., Mıletıc R., 2013. Importance of natural disaster education Case study of the earthquake near the city of Kraljevo, J. Geogr. Inst. Cvijic, 63(1), 75-88.
• Park W., 2020. Beyond the ‘two cultures’ in the teaching of disaster: or how disaster education and science education could benefit each other, Educational Philosophy and Theory, 52(13), 1434-1448.
• Paul B.K., Bhuiyan R.H., 2010. Urban earthquake hazard: perceived seismic risk and preparedness in Dhaka City, Bangladesh Disasters, 34(2), 337-359.
• Richardson S.K., Richardson A., Trip H., Tabakakis K., Joslan H., Maskil V., Dola B., Hickmott B., Houston G., Cowan L., McKay L., 2015. The impact of a natural disaster: under- and postgraduate nursing education following the Canterbury, New Zealand, earthquake experiences, Higher Education Research & Development, 34(5), 986-1000.
• Roshani D., Karimian A., 2021. Earthquake Preparedness in Iranian Hospitals: A Systematic Review and Meta, Bulletin of Emergency and Trauma, 9(1).
• SBO, 2023. Türkiye Earthquakes Recovery and Reconstruction Assessment, Strategy and Budget Office (SBO) of the Turkish Presidency, Erişim adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/03/Turkiye-Recovery-and-ReconstructionAssessment.pdf.
• Sever R., 2019. Afetler ve afet yönetimi. İçinde; Doğal Afetler. Pegem yayınları. Ankara.
• Sözcü U., 2020. Disaster education in Turkey: Trends in theses and articles between 2003 and 2020, Journal of Pedagogical Research 4(3), 418-441.
• Sözen E., 2019. The earthquake awareness levels of under graduate students, Journal of Pedagogical Research, 3(2), 87-101.
• Şahin C., Sipahioğlu Ş., 2002. Doğal Afetler ve Türkiye. Gündüz Eğitim Yayıncılık. Ankara.
• TDK, 2023. Dpğal afet, Türk Dil Kurumu Sözlükleri, Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr/.
• Tekin Ö., Dikmenli Y., 2021. Sınıf öğretmeni adaylarının afet bilinci algısı ve deprem bilgi düzeylerinin incelenmesi, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 258-271.
• TMMOB, 2012. Türkiyede deprem gerçeği ve TMMOB makina mühendisleri odasının önerileri oda raporu. TMMOB Yayınları.
• Türksever Ö., 2021. Öğretmen Adaylarının Deprem Farkındalıkları ile Depreme Karşı Hazırlık Durumu Düzeyleri Arasındaki İlişki, Journal of History School, 53, 2681-2701.
• UNDRR CRED, 2020. Human Cost of Disasters (An Overview of the Last 20 Years 2000-2019), UN Office for Disaster Risk Reduction (UNDRR)- Centre for Research on the Epidemiology of Disasters (CRED), Erişim adresi: https://www.preventionweb.net/files/74124_humancostofdisasters20002019reportu.pdf.
• Wellington J., 2006. Educational research: Contemporary issues and practical approach, London: Continuum, 288 s.
• Yiğit E., Boz G., Gökçe A., Özer A. 2020. İnönü Üniversitesi Tıp ve Mühendislik Fakültesi Öğrencilerinin Afet Konusundaki Bilgi, Tutum ve Davranışları, Sakarya Tıp Dergisi, 10 (4), 580-586.
• Yıldırım A., Şimşek H., 2008. Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.