Çevrenin Sürdürülebilirliğinde İç Denetimin Rolünün Turizm Sektörü Kapsamında İncelenmesi

Yıl 2020, , 216 - 229, 30.12.2020

Nurcan Süklüm

https://doi.org/10.37847/tdtad.807303

Öz

Turizm sektörünün doğası gereği çevreyle iç içe olması ve bu durumun çevreye zarar vermesi çevrenin sürdürülebilirliği konusunu daha da önemli hale getirmektedir. Bu nedenle turizm sektöründeki otel işletmelerinin çevreyi etkileyen faaliyetlerinin denetlenmesi önemlidir. Çevresel denetimin daha çok iç denetim yöntemi ile yapılması turizm sektöründe çevrenin sürdürülebilirliğinin sağlanmasında iç denetimin ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. Çalışmada turizm sektörü açısından çevrenin sürdürülebilirliğinde iç denetimin rolünün kavramsal olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla çalışmada ikincil veri toplama yöntemi kullanılmış ve çalışma teorik olarak ele alınmıştır. Çalışma sonucunda, çevrenin korunması amacıyla otel işletmelerinin faaliyetlerinin iç denetim yoluyla denetlenmesinin önemli olduğu ve bu konuda bilinçlendirme çalışmalarının yapılması gerektiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çevresel Sürdürülebilirlik, Turizm Sektörü, Otel İşletmeleri, İç Denetim

Kaynakça

• Akdağ, G., & Güler. O., & Demirtaş, O., & Dalgıç, A. & Yeşilyurt, C. (2014). Turizm ve çevre ilişkisi: Türkiye’deki yeşil otellerin gözünden yeşil otelcilik uygulamalarının getirileri. Türkiye Coğrafyacılar Derneği Uluslararası Kongresi, 4-6 Haziran, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi.
• Amani Moghanjoughi, F., & Durmuş, C. N. (2019). İç kontrol sisteminin etkinliğinin faaliyet denetimi sürecindeki etkisi, Social Sciences Studies Journal, 5(41), 4280-4290.
• Anlar Güneş, Ş. (2011). İklim değişikliği yükümlülüklerine uygunluğun sağlanması: Kyoto Protokolü uygunluk mekanizması, Uluslararası İlişkiler, 8(31), 69-94
• Aras, G. (2006). İşletmelerde sürdürülebilir değer yaratma ve iç denetim, İç Denetim Dergisi, Sayı 16, 20- 21.
• Ardıç Yetiş, Ş. (2019). Otel işletmelerinde yeşil pazarlama uygulamalarına personelin bakış açısı, Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 17, 509- 532.
• Arpacıoğlu Özdemir, Ö., & Oğuz, H. İ. (2018). Sürdürülebilir kalkınma perspektifinden yoksulluk olgusu, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(55), 769- 781.
• Aslanertik, B. E.,& Özgen, I. (2007). Otel işletmelerinde çevresel muhasebe, İşletme Fakültesi Dergisi, 8(2), 163-179.
• Atagan Çetin, A. (2016). Kurumsal sürdürülebilirliğin sağlanmasında risk odaklı iç denetim ve bir araştırma, Yayınlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Muhasebe Ve Finansman Bilim Dalı.
• Bayrakçı, E., & Demirel, A. (2017). İç denetimin yapısal ve işlevsel sorunlarının Türkiye’deki üniversiteler bağlamında analizi, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 19(33), 52-60.
• Bilgili, M. Y. (2017). Ekonomik, ekolojik ve sosyal boyutlarıyla sürdürülebilir kalkınma, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(49), 559- 569.
• Çankaya, F., & Dinç, E., & Kara, M. (2012). Etik ilkeler ve raporlama zamanlılığının risk odaklı iç denetimin başarısına etkisi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 239-264.
• Çamur, D., & Vaizoğlu, S. A. (2007). Çevreye ilişkin önemli toplantı ve belgeler, TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6(4), 297- 306.
• Çarıkçı, O., & Yıldırım, A. (2020). Risk odaklı iç denetimin stratejik yönetim anlayışı açısından değerlendirilmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 11(26), 302-313.
• Güven, A., & Çolak, E. (2019). Sürdürülebilir kalkınma kapsamında çevre ve katı atık yönetimi. 3. Uluslararası ÜNİDOKAP Karadeniz Sempozyumu “Sürdürülebilir Tarım ve Çevre”, 261- 269, Tokat/ Türkiye.
• Karaca Bozkurt, Ö. (2011). Uluslararası nüfus ve kalkınma konferansı (ICPD, 1994) eylem programı’nın Türkiye'de uygulanan sağlık politikalarına yansımalarının toplumsal cinsiyet perspektifinden incelenmesi, Uzmanlık Tezi, T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü.
• Kaypak, Ş. (2010). Ekolojik turizmin sürdürülebilirliği, Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 2(2), 93- 114.
• Kaypak, Ş. (2011). Küreselleşme sürecinde sürdürülebilir bir kalkınma için sürdürülebilir bir çevre, KMÜ Sosyal ve Ekonomi̇k Araştırmalar Dergi̇si, 13(20), 19-33.
• Kaypak, Ş. (2013). Çevre sorunlarının çözümünde küresel çevre politikalarının önemi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 31, 17-34.
• Kızılboğa, R. (2013). İç denetim sisteminde denetçilerin bağımsızlık ve tarafsızlığının önemi, Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 1(1), 107- 119.
• Köroğlu, Ç., & Aktaş, R. (2014). Turizm sektöründe kurumsal yönetim anlayışı ve iç denetim ilişkisi: Marmaris bölgesinde bir uygulama, İşletme Araştırmaları Dergisi, 6/3, 273-290.
• Kutluay Tutar, F. (2015). Yeşil ekonomi, yeşil turizm: Türkiye’de turizm sektöründe yeni trend yeşillenen oteller projesi, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(13), 328-352.
• Önce, S., & İşgüden, B. (2012). İç denetim faaliyetinin gelişen ve değişen bilgi teknolojileri ortamı açısından değerlendirilmesi İMKB–100 örneği, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, Sayı:17, 38- 70.
• Özgen, N. (2019). “Sürdürülebilirlik kavramı ve kullanım alanları”, içinde: Sürdürülebilir kalkınma, (Editörler: Nurettin Özgen, Mustafa Kahyaoğlu,), Pegem Akademi, Ankara, 2- 331.
• Özgül, B. (2016). Uluslararası iç denetim standartları çerçevesinde yapılan iç denetim faaliyeti ve kurumsal sürdürülebilirlik ilişkisi: BİST Sürdürülebilirlik Endeksi’ne tabi şirketlerde anket çalışması, Yayınlanmamış yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı Muhasebe Denetimi Bilim Dalı, İstanbul.
• Öztürk, M.S., & Saleh, N.A.S. (2019). Uluslararası iç denetim standartları kapsamında iç denetim faaliyetlerinin değerlendirilmesi: elektrik enerjisi üretimi yapan bir işletmede uygulama, Muhasebe ve Denetime Bakış, Sayı 56, 87- 108.
• Sabuncu, B. (2018). İç denetim anlayışındaki değişiklikler ve gelişmeler, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Özel Sayı 20, 779- 789.
• Şen, H., & Kaya, A., & Alpaslan, B. (2018). Sürdürülebilirlik üzerine tarihsel ve güncel bir perspektif, Ekonomik Yaklaşım, 29(107), 1-47.
• Tıraş, H. H. (2012). Sürdürülebilir kalkınma ve çevre: teorik bir inceleme, Kahramanmaraş Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(2), 57- 73.
• Topçu, Ş., & Yazıcı Ayyıldız, A. (2020). Sosyal pazarlama kapsamında konaklama işletmelerinin uyguladığı çevre duyarlı uygulamalar: Kuşadası’ndaki 5 yıldızlı oteller üzerinde bir araştırma, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(1), 595-605.
• Uzun, A. K. (2009). Küresel riskler ve denetim şirketlerde iç kontrollerin yeterliliğinde iç denetimin rolü, III. Uluslararası Türkiye Muhasebe Denetimi Sempozyumu Bildirileri, Sayı 9, (s. 301- 312), 12- 13 Ekim, https://www.ismmmo.org.tr/Yayinlar/Muhasebe-Denetimi-Sempozyumu-Bildirileri/sayi-9/--2301, (Erişim tarihi, 08.05.2020).
• Yıkmaz, R. F. (2011). Sürdürülebilir kalkınmanın ölçülmesi ve Türkiye için yöntem geliştirilmesi, Planlama Uzmanlığı Tezi, Yayın No. 2820, Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü, Devlet Planlama Teşkilatı.
• İç Denetim Koordinasyon Kurulunun Çalışma Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=9509&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5, (Erişim tarihi, 07.05.2020).
• Çevre Kanunu, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2872.pdf, (Erişim tarihi, 06.05.2020).
• Enerji Verimliliği Kanunu, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5627.pdf, (Erişim tarihi, 06.05.2020).
• Orman Kanunu, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.6831.pdf, (Erişim tarihi, 06.05.2020).
• Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, http://www.mfa.gov.tr/surdurulebilir-kalkinma.tr.mfa, (Erişim tarihi, 03.05.2020).
• Türkiye Cumhuriyeti Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, https://habitat.csb.gov.tr/habitat-konferanslari-i-5746, (Erişim tarihi, 03.05.2020).
• Türkiye İç Denetim Enstitüsü, https://www.tide.org.tr/page/1/Hakkimizda, (Erişim tarihi, 07.05.2020).
• Türkiye İç Denetim Enstitüsü, https://www.tide.org.tr/file/documents/pdf/UMUC-2017-updated.pdf, (Erişim tarihi, 08.05.2020).
• Uluslararası İç Denetim Enstitüsü, https://na.theiia.org/standards-guidance/mandatory-guidance/Pages/Definition-of-Internal-Auditing.aspx, (Erişim tarihi, 07.05.2020).
• Uluslararası İç Denetim Enstitüsü, https://na.theiia.org/about-us/Pages/About-The-Institute-of-Internal-Auditors.aspx, (Erişim tarihi, 07.05.2020).