Kök Değerler Çerçevesinde Ahmet Hikmet Müftüoğlu'nun Roman ve Hikâye Kitaplarının İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 2, 109 - 125, 30.11.2024

Yusuf Ziya Yüksel , Fahri Temizyürek

https://doi.org/10.55008/te-ad.1528215

Öz

Amaç: Bu çalışmada Ahmet Hikmet Müftüoğlu’nun “Gönül Hanım” romanı ile “Hâristan ve Gülistan” ve “Çağlayanlar” adlı hikâyelerinin 2019 Türkçe Öğretim Programı’nda yer alan on kök değer (adalet, dürüstlük, dostluk, öz denetim, saygı, sevgi, sorumluluk, sabır, vatanseverlik, yardımseverlik) açısından incelenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem ve Araçlar: Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden olan doküman analizi kullanılmış, kuramsal alt yapı için ise literatür taraması yapılmıştır. Çalışmanın materyali “Gönül Hanım” romanı ile “Çağlayanlar” ve “Hâristan ve Gülistan” hikâye kitaplarıdır. Verilerin analizinde içerik analizi tercih edilmiştir.
Sonuçlar: Çalışmada Ahmet Hikmet Müftüoğlu’nun “Gönül Hanım” romanında 35, “Çağlayanlar” ve “Hâristan ve Gülistan” hikâye kitaplarında 43 olmak üzere üç eserde toplam 78 kök değer tespit edilmiştir. Bu kök değerlerden en çok tespit edilen üç tanesi 26 geçiş sıklığı ile vatanseverlik, 15 geçiş sıklığı ile saygı ve 13 geçiş
ıklığı ile sevgidir. Sonuç olarak Müftüoğlu’nun eserlerinin, yazarın fikir hayatıyla da bağdaştığı üzere vatanseverlik, saygı ve sevgi kök değerleri açısından zengin olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Hikmet Müftüoğlu, Gönül Hanım, Çağlayanlar, Hâristan ve Gülistan, değerler, değerler eğitimi, kök değer, Türkçe öğretim programı

Analysis of Ahmet Hikmet Müftüoğlu's Novel and Story Books in Terms of Root Values

Öz

Purpose: In this study, it is aimed to examine Ahmet Hikmet Müftüoğlu's novel "Gönül Hanım" and his stories "Hâristan ve Gülistan" and "Çağlayanlar" in terms of ten root values (justice, honesty, friendship, self-control, respect, love, responsibility, patience, patriotism, helpfulness) in the 2019 Turkish Curriculum.
Method and Materials: Document analysis, one of the qualitative research methods, was used in the study, and a literature review was conducted for the theoretical infrastructure. The material of the study is the novel "Gönül Hanım" and the story books "Çağlayanlar" and "Hâristan and Gülistan". Content analysis was preferred in data analysis.
Results: In the study, a total of 78 root values were identified in three works, 35 in Ahmet Hikmet Müftüoğlu's novel "Gönül Hanım" and 43 in his story books "Çağlayanlar" and "Hâristan and Gülistan". The three most frequently identified root values are patriotism with a frequency of 26 occurrences, respect with a frequency of 15 occurrences, and love with a frequency of 13 occurrences. As a result, it has been concluded that Müftüoğlu's works are compatible with the author's thought life and are rich in terms of the root values of patriotism, respect and love.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Hikmet Müftüoğlu, Gönül Hanım, Çağlayanlar, Hâristan ve Gülistan, values, values education, root value, Turkish curriculum

Kaynakça

• Akbaş, O. (2008). Değer eğitimi akımlarına genel bir bakış. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16), 9-27.
• Altay, G. & Baş, Ö. (2023). Cumhuriyet Dönemi Türkçe Dersi Öğretim Programlarında ilk okuma ve yazma öğretimi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (35), 530-558. DOI: 10.29000/rumelide.1342148.
• Çankırılı, A. (2015). Ailede ve okulda değerler eğitimi. İstanbul: Zafer Yayınları.
• Değer. (2024). Türk Dil Kurumu güncel Türkçe sözlük içinde. Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr/
• Demircioğlu, İ. ve Tokdemir, A, M. (2008). Değerlerin oluşturulma sürecinde tarih eğitimi: amaç, işlev, içerik. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(15), 69-88.
• Dilmaç, B. (2002). İnsanca değerler eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kasapoğlu, H. (2013). Okulda değer eğitimi ve hikâyeler. Millî Eğitim Dergisi, 43(198), 97-109.
• Kuşdil, M, E. ve Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). Türk öğretmenlerin değer yönelimleri ve Schwartz değer kuramı. Türk Psikoloji Dergisi, 15(45), 59-76.
• MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2010). İlk ders genelgesi. B.08.0.TTK.0.72.02.00, 08 Eylül 2010. https://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1574.pdf adresinden erişilmiştir.
• MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2017). Müfredatta yenileme ve değişiklik çalışmalarımız üzerine. https://kandira.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_09/04202207_18160003_basin_aciklamasi-program.pdf adresinden erişilmiştir.
• MEB. (2019). Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
• Millî Eğitim Temel Kanunu “1739 Sayılı Kanun”. (1973). T.C. Resmî Gazete (14574, 24 Haziran 1973).
• Müftüoğlu, A, H. (2007a). Çağlayanlar. İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.
• Müftüoğlu, A, H. (2007b). Gönül Hanım. İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.
• Müftüoğlu, A, H. (2022). Hâristan ve Gülistan. İstanbul: Kapra Yayıncılık.
• Salim, N. (2022). Ahmet Hikmet Müftüoğlu’nun roman ve hikâyelerinde değerler eğitimi. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Tevetoğlu, F. (1986). Ahmed Hikmet Müftüoğlu: hayatı ve eserleri. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Ulusoy, K. ve Arslan, A. (2014). Değerli bir kavram olarak “değer ve değerler eğitimi”. Turan, R. ve Ulusoy, K. (Ed.), Farklı yönleriyle değerler eğitimi (s. 1-16) içinde. Ankara: Pegem Akademi.
• Wach, E. (2013). Learning about qualitative document analysis. IDS Practice Papers in Brief 13, 1-10.
• Yaman, E. (2012). Değerler eğitimi: eğitimde yeni ufuklar. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Yıldırım, A, ve Şimşek H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, T. (2020). Son şehbender: Müftüoğlu Ahmet Hikmet. İstanbul: Ötüken Neşriyat.