Determination of Factors Effective in Agricultural Organization (Erzurum Province Example)

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 1, 59 - 69, 30.06.2024

Sibel Kadıoğlu , Gökhan Taşğın , Banu Kadıoğlu , Cemile Karaman Gezenoğlu

https://doi.org/10.61513/tead.1452047

Cited By: 1

Öz

Using the farmer registration system data of agricultural enterprises in the study area, the sample size was determined as 316 by simple random sampling method, and a post-distribution survey was conducted proportionally to eight purposely determined districts and villages. In this study, it was aimed to determine the state of agricultural organization in Erzurum province and the factors affecting the formation of organizations or the participation of members in cooperatives or producer unions. The research results were evaluated with descriptive statistics and binary logit regression model. Research results; It has been revealed that 47.7% of the producers are not members of any agricultural organization, while 52.2% are members of an agricultural organization. The number of tractors owned by the enterprise, the total amount of land and having sufficient information about cooperatives have a positive significant effect at the 1% significance level, the age of the farmers has a negative significant impact at the 10% significance level, and whether the agricultural income is good and whether the farmers have social security has a positive significant impact at the 10% significance level were identified as factors. As the age of farmers increases, the probability of membership in agricultural organizations decreases; It has been determined that the probability of membership in agricultural organizations will increase with the increase in total land and tractor assets, knowledge about cooperatives/unions, social security and agricultural income variables. In order for farmers to participate in agricultural organizations by taking a positive approach; Within the scope of increasing the agricultural land assets of farmers, it is recommended to accelerate land reform and land consolidation studies, increase or diversify mechanization supports, meet organizational knowledge and needs, and especially encourage young farmers to participate in training and extension services for agricultural organization.

Anahtar Kelimeler

Agriculture, Cooperative, Producer unions, Producer, Erzurum

Proje Numarası

TAGEM/TEAD/14/A15 /P02/006

Tarımsal Örgütlenmede Etkili Olan Faktörlerin Belirlenmesi (Erzurum İli Örneği)

Öz

Çalışma alanında tarımsal işletmelere ait çiftçi kayıt sistemi verilerinden faydalanılarak basit tesadüfî örnekleme yöntemiyle örnek hacmi 316 olarak belirlenmiş ve gayeli olarak tespit edilen sekiz ilçe ve köylerine orantısal olarak yapılan dağıtım sonrası anket çalışması yürütülmüştür. Bu çalışmada Erzurum ilinde tarımsal örgütlenme durumu ve örgütlerin oluşturulması veya üyelerin kooperatif veya üretici birliklerine katılımlarını etkileyen faktörleri tespit etmek amaçlanmıştır. Araştırma sonuçları tanımlayıcı istatistikler ve binary logit regresyon modeli ile değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçları; üreticilerin %47.7’sinin hiçbir tarımsal örgüte üye olmadığını, %52.2’sinin ise tarımsal örgüte üye olduğunu ortaya koymuştur. İşletmenin sahip olduğu traktör sayısı, toplam arazi miktarı ve kooperatifler hakkında yeterli bilgiye sahip olma durumu %1 önem seviyesinde pozitif yönde, üretici yaşı %10 önem seviyesinde negatif, tarımsal gelirinin iyi ve üreticilerin sosyal güvencelerinin olup olmaması ise %10 önem seviyesinde pozitif yönde önemli etkide bulunan faktörler olarak tespit edilmiştir. Çiftçilerin yaşları arttıkça tarımsal örgütlere üyelik ihtimalinin azalacağı; toplam arazi ve traktör varlığındaki artış, kooperatifler/birlikler hakkında bilgi sahibi olma, sosyal güvence ve tarımsal gelir değişkenleri ile de tarımsal örgütlere üyelik ihtimalinin artacağı belirlenmiştir. Çiftçilerin tarımsal örgütlere olumlu yaklaşımda bulunarak katılım sağlamaları hususunda; üreticinin tarımsal arazi varlığının artırılması kapsamında toprak reformu ve arazi toplulaştırması çalışmalarının hızlandırılması, mekanizasyon desteklenmelerinin artırılması veya çeşitlendirilmesi, örgütlenme bilgi ve gereksinimlerinin giderilmesi özellikle genç çiftçilerin tarımsal örgütlenmeye yönelik eğitim ve yayım hizmetlerine katılımlarının teşvik edilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Tarım, Kooperatif, Üretici birlikleri, Üretici, Erzurum

Etik Beyan

Çalışma 2018 öncesi yürütüldüğü için etik kurul onayı gerekmemektedir.

Destekleyen Kurum

TAGEM

Proje Numarası

TAGEM/TEAD/14/A15 /P02/006

Teşekkür

TAGEM

Kaynakça

• Arayesh, B. (2011). Identifying the factors affecting the participation of agricultural cooperatives’ members. American Journal of Agricultural and Biological Sciences. 6(4): 560-566. DOI: 10.3844/ajabssp.2011.560.566
• Başaran, H. & Irmak, E. (2018). Edirne’de tarımsal amaçlı kooperatiflerde ortaklık yapısı ve kooperatif faaliyetlerinin değerlendirilmesi. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi. 21(Özel Sayı): 116-122. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.472753
• Bhuyan, S. (2007). The people factor in cooperatives: an analysis of members’ attidutes and behavior. Canadian Journal of Agricultural Economics. 55(3): 275-298. DOI: 10.1111/j.1744-7976.2007.00092.x
• Cochran, W. (1977). Sampling Techniques, 3 rd ed. New York: Wiley.
• Çiçek, A. & Erkan O. (1996). Tarım ekonomisinde araştırma ve örnekleme yöntemleri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 12, Ders Notları Serisi No: 6, Tokat. https://earsiv.gop.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12881/1024?show=full
• Çiftçi Algısı Analizi Raporu (2013). Çiftçi Algısı Analizi Raporu.https://www.trakyaka.org.tr/upload/Node/33083/xfiles/Ciftci_Algisi_Analizi_Kantitatif_Rapor.pdf Erişim Tarihi: 15.01.2024.
• Demirbük, M., & Kızılaslan, N. (2020). Islah amaçlı yetiştirici birlikleri ile üyeleri arasındaki ilişkilerin analizi: Sivas İli Örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 23(1), 194-211. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.562087
• Doğanca, M.Y. (1983). Batı Anadolu’nun İki Orman Köyünde Yayım Açısından Kooperatifleşme Olayı ve Kooperatiflere Katılımı Etkileyen Faktörler Üzerinde Bir Araştırma. E.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları No: 469, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ofset Basımevi, Bornova-İzmir.
• Ertan, A. & Turan, A. (2001). Gülbirlik ortaklarının kooperatif-ortak ilişkisi yönünden analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 6(2): 29-43. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/195112
• Hosmer, D. W., Lemeshow, S.& Sturdivant, R. X. (2013). Applied Logistic Regression, Third Edition, Wiley.
• Issa, N. & Chrysostome, N.J. (2015). Determinants of farmer participation in the vertical integration of the Rwandan Coffee value chain: Results from Huye district. Journal of Agricultural Science, 7(9):197-211. DOI: 10.5539/jas.v7n9p197
• Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğü Kayıtları Strateji Belgesi. https://erzurum.tarimorman.gov.tr/Sayfalar/Detay.aspx?SayfaId=5 Erişim Tarihi: 16.05.2024.
• İnan, İ. H., Gülçubuk, B., Ertuğrul, C., Kantürer, E., Baran, A.& Dilmen, Ö. (2000). Türkiye´de Tarımda Kırsal Kesim Örgütlenmesi, Türkiye Ziraat Müh. V. Teknik Kong, Ankara 2000. https://kutuphane.tarimorman.gov.tr/vufind/Record/17497
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Beşinci Baskı, Asil Yayın Dağıtım, Ankara. 301-317.
• Karaturhan, B. Şevi, T. & Yıldız, Ö. (2014). Yetiştirici birliklerinin tarımsal kalkınmaya etkileri üzerine bir araştırma: Edirne Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği Örnek Olayı. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Derg. 51 (2): 175-184.
• Karlı, B. &Çelik Y. (2003). GAP Alanındaki Tarım Kooperatifleri ve Diğer Çiftçi Örgütlerinin Bölge Kalkınmasındaki Etkinliği. Yayın No: 97 ISBN 975-407-122-5 https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge/Belgeler/Yay%C4%B1n%20Ar%C5%9Fivi/1997-2005%20Yay%C4%B1n%20Ar%C5%9Fivi/Yay%C4%B1nNo97.pdf
• Kılıç, T. (2004). Tarım Satış Kooperatiflerinin Pazarlama Faaliyetleri ve Bir Örnek Uygulama. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Kılıç Topuz, B., & Bozoğlu, M. (2016). Tarımsal üretici birliklerinde performans ölçümü. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 31(3),360-369. https://doi.org/10.7161/omuanajas.269989
• Özdamar, K. (2004). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi. Kaan Yayınları, 4. Baskı, Eskişehir.
• Sağlam, U. (2013). Uşak İlinde tarımsal üretici örgütlenmesi ve yapısal sorunlar. Doktora Tezi. Namık Kemal Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Tekirdağ. https://acikerisim.nku.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.11776/332/0045323.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Sarı, M.M.& Külekçi, M. (2017). Tarım işletmelerinde örgütlenme durumuna etki eden faktörlerin belirlenmesi: Erzurum İli Örneği. Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Derg. 7(1): 319-327. DOI: 10.21597/jist.2017127444
• Sayılı, M. & Adıgüzel, F. (2013). Tokat-merkez ilçede tarım kredi kooperatiflerine ortak tarım işletmelerinin sosyo-ekonomik analizi. Tarım Ekonomisi Dergisi. 19(1), 103-116. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/253472
• Şahin, A., Miran, B., Cankurt, M., Günden, C., Kaynakçı, C. (2015). Türkiye’de tarımsal kalkınma kooperatiflerinde yöneticilerin özellikleri. KSÜ Doğa Bil. Derg.18(1). https://doi.org/10.18016/ksujns.97472
• Tarım Reformu Genel Müdürlüğü (2024). Tarımsal Örgütlenme Tablosu https://www.tarimorman.gov.tr/TRGM/Belgeler/Tar%C4%B1msal%20%C3%96rg%C3%BCtlenme%20Tablosu_ Erişim Tarihi: 16.05.2024.
• Terin, M. & Çelik Ateş, H. (2010). Çiftçilerin örgütlenme düzeyi ve örgütlerden beklentileri üzerine bir araştırma: Van ili örneği. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg. 47(3): 265-274. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/59353
• Yercan, M. (2007). Türkiye ve Avrupa birliğinde tarımın örgütlenme deseni ve tarımsal kooperatifler. Tarım Ekonomisi Dergisi. 13(1): 19-29. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/253374