COĞRAFYA DERSİNDE ÇOKLU ZEKÂ DESTEKLİ ÖĞRETİMİN ÖĞRENCİ BAŞARISI VE KALICILIĞA ETKİSİ

Yıl 2011, Cilt: 9 Sayı: 3, 467 - 495, 01.09.2011

Abdulkadir Uzunöz Yavuz Akbaş

Öz

Bu çalışmada, ortaöğretim 9. sınıf coğrafya dersinde çoklu zeka kuramı destekli öğretiminin
öğrencilerin başarısı ve kalıcılığı üzerine olan etkilerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır.
Çalışma, deneme modelinde bir araştırmadır. Çoklu Zeka Destekli Coğrafya Öğretimi ve
geleneksel coğrafya öğretiminin öğrencilerin başarısına etkisini test etmek için kontrollü ön
test–son test deseni kullanılmıştır. Öğrencilerin uygulama öncesi ve sonrası başarı seviyesini
ölçmek için “Başarı Testi” geliştirilmiştir. Verilerin Çözümlenmesinde, aritmetik ortalama,
standart sapma, t testi, KR 20, varyans çözümlemesi, basit madde analizi kullanılmıştır.
Araştırma sonucunda, Coğrafya I dersi “Atmosfer ve İklim” ünitesi öğretiminde Çoklu Zekâ
Kuramı uygulamaları öğrencilerin başarılarında etkili olduğu görülürken, geleneksel yöntem
öğrenci başarılarının kalıcılığında etkilidir.

Anahtar Kelimeler

Coğrafya dersi, Çoklu Zeka, başarı, kalıcılık

EFFECTS OF THE MULTIPLE INTELLIGENCE THEORY ON THE RETENTION AND ACHIEVEMENT OF THE STUDENTS IN GEOGRAPHY LESSON

Öz

In this study, it is aimed to determine the effects of the Multiple Intelligence Theory on the
retention and achievement of the students. This study is a research as an experimental model.
For testing the effects of Geography Education supported by Multiple Intelligence Theory and
Traditional Geography Education on retention and achievement of students , controlled pretest
and post-test is used. “Achievement Test is developed to examine the level of student
achievement after and before the application. In order to analyze the data, arithmetic mean,
standard deviation, t test, KR 20, variance analysis, basic item analysis were used. As a result
of the research, it is observed that Multiple Intelligence Theory is effective on students’
achievement, but tradination method is effective on students’ permanence of achievement;
while teaching “Atmosphere and Climate” in Geography 1 Lesson.

Anahtar Kelimeler

Geography lesson, Multiple Intelligence, achievement, retention

Kaynakça

• Akamca, G. Ö. (2003). İlköğretim beşinci sınıf fen bilgisi dersi ısı ve ısının maddedeki yolculuğu ünitesinde çoklu zeka kuramı tabanlı öğretimin öğrenci başarısı, tutumu ve hatırda tutma üzerindeki etkileri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Akman, N. (2007). Ortaöğretimde insanda destek ve hareket sistemleri konusunun çoklu zeka temelli işlenmesinin öğrenci başarısı üzerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Amstrong, D. (1994). Multiple ıntelligences ın the classroom. Alexandria, VA: Assocaiation for Supervision and Curriculum Dvelopment.
• Alaz, A. (2007). Coğrafya öğretiminde çoklu zekâ uygulamaları. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Altun, G. A. (2006). Çoklu zeka kuramına göre hazırlanmış ses ve ışık ünitesinin öğrenci başarısına, hatırlama düzeylerine, fen bilgisine karşı tutumlarına ve öğretmen ve öğrenci görüşlerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Muğla Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
• Aşcı, Z., Demircioğlu, H. (2002). Çoklu zeka temelli öğretimin 9. sınıf öğrencilerinin ekoloji başarısına, ekoloji tutumlarına ve çoklu zeka alanlarına etkisi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi, Ankara.
• Azar, A., Presley A. İ., ve Balkaya, Ö. (2006). Çoklu zeka kuramına dayalı öğretimin öğrencilerin başarı, tutum, hatırlama ve bilişsel süreç becerilerinin etkisi. http: // 193.140.216.63 / 200630AL % C4 % B0 % 20AZAR.pdf.(son ulaşım: 13 Haziran 2008).
• Bacanlı, H. (2000). Gelişim ve öğrenme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Balım, G., Şahin Pekmez, E., ve Özaçık Erdem, M. (2002) Asitler bazlar konusunda çoklu zeka kurumu’na dayalı uygulamaların öğrenci başarısına etkisi. Ege Eğitim Dergisi, 2, 13-19.
• Başaran, İ. E. (1996). Eğitim psikolojisi. Ankara: Gül Yayınları.
• Başbay, A. (2000). Çoklu zeka kuramına göre eğitim programları ve sınıf içi etkinliklerin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Başlı, L. (2006). Çoklu zekâ kuramının coğrafya öğretiminde uygulanması ve öğrencilerin akademik başarısına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Beam, K. L. (2000). UMI ProQuest Digitial Dissertations. “A Comprasion of the theory of multiple ıntelligences ınstruction to traditional textbook – teacher ınstruction in social studies of selected fifth – grade students”. University of Sarosota. EdD Thesis. Publication Number: AAT 995910.
• Bektaş, M. (2007). Hayat bilgisi dersinde ailelerin çoklu zekâ kuramı hakkında bilgilendirilme biçimleri ve öğrencilerin farklı baskın zekâ gruplarında yer almalarının proje başarıları ve tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Bozdeveci, Z. (2005). İlköğretim okulu 7. sınıf sosyal bilgiler dersi avrupa’da yenilikler ünitesinde çoklu zeka temelli öğretimin öğrenme ve hatırlama düzeyine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Campbell, B. (1989). Multiplying ıntelligence ınthe classroom. New Horizons For Learning On The Beam, 9(2). Pp:167.
• Campbell, L. (1996). Teaching & learning through multiple ıntelligences. Massachusetts: Allyn and Bacon, A Simon and Schuster Company.
• Campbell, L. (2000). The unspoken dialogue: belifs about ıntelligence students, and ınsruction held by a sample of teacher familiar with the theory of multiple ıntelligence, Unpublished Doctoral Thessis.
• Checkly, K. (1997). The first seven. Educational Leadership, 55(1),8-13.
• Coşkungönüllü, R. (1998). Çoklu zeka kuramının 5. sınıf öğrencilerinin matematik erişisine etkisi. Yayımlanmamış yüksel lisans tezi, ODTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Demirel, Ö. (1998). Devoloping ıntergrated skills through multiple ıntelligences in efl classrooms. The Fifth EFL Skills Conference. The American University in Cairo, Egypt.
• Demirel, Ö. (2003). Kuramdan değerlendirmeye eğitimde program geliştirme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Dilek, F. N. (2006). Sekizinci sınıf öğrencilerinin fotosentez ve solunum konularını kavramalarına ve fene karşı tutumlarına çoklu zeka modelinin etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ekici, G. (2002). Çoklu zeka kuramına dayalı biyoloji öğretiminin analizi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. 16-18 Eylül 2002. Ankara: ODTÜ kültür ve Kongre Merkezi. www.fedu.metu.edu.tr/ufbmek- 5/ozetler/msword/d018.doc. (son ulaşım: 13 Haziran 2008).
• Etli, C. (2007). Çoklu zekâ kuramına göre hazırlanan öğretim etkinliklerinin 9. sınıf öğrencilerinin biyoloji başarılarına ve öğrenilen bilgilerin kalıcılığına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gardner, H. (1983). Frames of minds: The theory of multiple ıntelligences. (Çeviri: Ebru KILIÇ). İstanbul: Alfa Yayınları.
• Gardner, H. (1993). Multiple ıntelligences the theory ın practice. New York: Basic Books. A Division of Harper Collins Publishers.
• Gazioğlu, G. (2006). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin basınç konusunu kavramada çoklu zeka tabanlı öğretimin öğrenci başarısı, tutumu ve öğrenilen bilgilerin kalıcılığına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gökçek, N. (2007). İlköğretim 8. sınıf ögrencilerinin asit baz konusundaki başarılarına çoklu zeka kuramının etkisinin araştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Greenhawk, J. (1997). Multiple ıntelligence meet standards. Educational Leadership, 55(1), 62-64.
• Güneş, R. S. (2006). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin duyu organlari konusundaki başarılarına, öğrendikleri bilgilerin kalıcılığına ve tutumlarına çoklu zeka kuramına dayalı öğretimin etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Johnson, A., Kunts, S. (1997). And the survey says: how teacher use the theory multiple ıntelligence. Claasroom Leadership Online. ASCD.
• Kara, E. (2006). İlköğretim sekizinci sınıf fen bilgisi dersinde büyüme ve gelişme konusunda öğrencilerin başarıları, kavramaları ve tutumları üzerine çoklu zekâ modelinin etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Karatekin, K. (2006). İlköğretim 4. sınıf sosyal bilgiler dersinde yön ve yön bulma yöntemleri konusunun çoklu zeka kuramına göre öğretilmesinin öğrenci başarısına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kaptan, S. (1998). Bilimsel araştırma ve istatistik teknikleri. Ankara: Tekışık Web Ofset Tesisleri.
• Karakoç, İ. (2006). İlköğretim II. kademe sosyal bilgiler dersi coğrafya konularının öğretiminde çoklu zeka kuramı uygulamalarının akademik başarı ve tutuma etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Korkmaz, H. (2001). Çoklu zeka kuramı tabanlı etkin öğrenme yaklaşımının öğrenci başarısı ve tutumuna etkisi. Eğitim ve Bilim,119, 71 – 78.
• Köroğlu, H., Yeşildere, S. (2004). İlköğretim 7. sınıf matematik dersi tamsayılar ünitesinde çoklu zeka teoisi tabanlı öğretimin öğrenci başarısına etkisi. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, 24(2). s:24-41.
• Lazear, D. (2000). The ıntelligent curriculum. New York: Zephyr Press.
• Maehlbauer, C. F. (2000). “The Effects of an Arts – Infused, Multiple Intelligences Program on Mathematical Achievement.” (Unpublished Doctoral Thessis).
• Nacakcı, Z. (2006). Çoklu zekâ kuramı dayanaklı ders işleme modelının ilköğretım 7. sınıf müzık dersinde öğrencilerin müziksel öğrenme düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Nguyen, Thanh T. (2000). UMI ProQuest Digitial Dissertations. “Differential effects of a multiple ıntelligences curriculum on student performance”. Harvard University. EdD Thesis. Publication Number: AAT 9968319.
• Öner, M. (2005). Tam öğrenme destekli çoklu zeka kuramı uygulamalarının fen bilgisi dersindeki erişi, tutum ve kalıcılığa etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır.
• Özdemir, P. (2002). Çoklu zeka kuramı tabanlı öğretim yönteminin öğrencilerin canlılar çeşitlidir ünitesini anlamaları üzerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, ODTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özden, Y. (2003). Öğrenme ve öğretme sanatı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Pekderin, S. (2006). The effectiveness of multiple intelligence activities on vocabulary learning in elementary classes. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, 18 Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Saban, A. (2004). Çoklu zekâ teorisi ve eğitim. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Saydam, E. (2005). Çoklu zeka kuramına göre hazırlanmış öğrenme ortamlarının 6. sınıf öğrencilerinin matematik başarılarına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Selçuk, Z., Kayıtlı H. ve Okut, L. (2004). Çoklu zeka uygulamaları. Ankara: Nobel Yayınları.
• Susar Kırmızı, F. (2006). İlkögretim 4. sınıf türkçe ögretiminde çoklu zekâ kuramına dayalı işbirlikli ögrenme yönteminin erisi, tutumlar, ögrenme stratejileri ve çoklu zekâ alanları üzerindeki etkileri. Yayınlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Şalap, N. (2007). Çoklu zekâ kuramına dayalı etkinliklerin öğrenci başarısına etkisi: Hücre bölünmeleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şen, M. (2006). Çoklu zeka kuramına göre yapılan ingilizce derslerinin öğrencilerin güdülenmesi, benlik saygısı, özgüveni ve çoklu zekaları üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Taşezen, S. S. (2005). Çoklu zeka kuramına göre hazırlanan öğretim etkiliklerinin erişiye, kavram öğrenmeye ve tutuma etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Toker, F. (1968). Zeka kuramları. Ankara: MEB. Talim Terbiye Dairesi Araştırma ve Değerlendirme Bürosu Yayınları.
• Turhan, E. A. (2006). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin fen bilgisi ögreniminde mıknatıs ve özellikleri konusunu kavramada çoklu zeka modelinin ögrenci basarısı ve tutumuna etkilerinin araştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Türkuzan, R. (2004). Çoklu zeka kuramının lise 1. sınıf öğrencilerinin öz kütle konusunu anlamalarına ve öğrendikleri bilgilerin kalıcılığına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Yıldırım vd. (2006). Çoklu zeka kuramı destekli kubaşık öğrenme yönteminin matematik dersindeki akademik başarısı ve kalıcılığa etkisi. Eğitimde Kuram Uygulama Journal of Theoryand Practice on Education, 2 (2), 81- 96.
• Yıldırım, K. (2006). Çoklu zeka kuramı destekli kubaşık öğrenme yönteminin ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin matematik dersindeki akademik başarı, benlik saygısı ve kalıcılığa etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Yıldırım, K., Tarım, K. (2008). Çoklu zeka kuramı destekli kubaşık öğrenme yönteminin ilköğretim beşinci sınıf matematik dersindeki akademik başarı ve hatırda tutma düzeyine etkisi. İlköğretim Online, 7 (1), 174-187, 2008. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr. (son ulaşım: 13 Haziran 2008).