ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRETMEN EĞİTİMİNDEKİ MODELLER HAKKINDA GÖRÜŞLERİNİN PROGRAM VE CİNSİYET DEĞİŞKENLERİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2007, Cilt: 5 Sayı: 3, 543 - 559, 01.09.2007

Durmuş Ekiz Nevzat Yiğit

Öz

Bu araştırmanın amacı, İlköğretim Bölümü; Sınıf Öğretmenliği, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği,
Fen Bilgisi Öğretmenliği ve Matematik Öğretmenliği programlarında öğrenim gören öğretmen
adaylarının öğretmen eğitiminde kullanılan öğretmen yetiştirme modelleri hakkındaki görüşlerini,
program ve cinsiyet değişkenleri açısından belirlemektir. Günümüze kadar yaygın olarak kullanılan üç
öğretmen yetiştirme modeli bulunmaktadır: Beceri modeli, uygulanmış bilim modeli ve yansıtma modeli.
Belirtilen modellere ilişkin olarak, tarama yöntemi ile yürütülen bu araştırma verileri, dört programdan
toplam 352 dördüncü sınıf öğretmen adayından elde edilmiştir. Elde edilen veriler, SPSS bilgisayar
programıyla α = 0,05 anlamlılık düzeyinde analiz edilmiştir. Bulgular, adayların beceri ve uygulanmış
bilim modelleri hakkında olumsuz görüş belirttiklerini ancak, yansıtma modeline yönelik olumlu görüşler
ifade ettiklerini göstermektedir. Cinsiyet değişkeni açısından ise, genelde olumsuz olarak belirtilen
görüşlerdeki farklılıklar, yine uygulanmış bilim ve beceri modellerine aittir. Bu bulgular, öğretmen
adaylarının geleneksel anlayışı destekleyen modeller kapsamındaki öğretmen yetiştirme anlayışını
benimsemediklerinin bir sonuca olarak düşünülebilir. Bu sonuçlara dayalı olarak, dört programdaki
öğretmen adaylarıyla anlamlı bulunan ve onlar tarafından desteklenen yansıtma modeli ile ilgili daha
kapsamlı betimsel araştırmalar, özellikle nitel çalışmaların yapılması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen eğitimi modelleri, öğretmen adayları, görüşler, program ve cinsiyet değişkenleri, nicel araştırma

AN INVESTIGATION OF STUDENT TEACHERS’ VIEWS OF THE TEACHER EDUCATION MODELS FROM THE ANGLE OF DIFFERENT TEACHER EDUCATION PROGRAMS AND GENDERS

Öz

The aim of this research is to identify the views of student teachers’, who are at the Programs of
Primary, Social Science, Science and Mathematics Teacher Education, regarding the models of teacher
education which have been used in pre-service teacher education. Up to now, three teacher education
models have been widely used: Competence-based, applied science, and reflective. In relation to these
models, survey method was used in the study in which a total of 352 student-teachers, who are only at
their fourth grades, take part into the study. The data are analyzed by SPSS computer program, and the
meaningful level of Alpha is accepted as 0,05 in the analysis. The data indicate that the student-teachers
put forward negative views of competence-based and applied science models, but they are in favour of
reflective model. When examining the models from the angle of genders, it is understood that the views
which are negative belong to the competence-based and applied science models. These results can be
interpreted as that the student-teachers do not accept the teacher education models which support to the
traditional approaches. Based on these results, it is recommended that more comprehensive descriptive
studies, particularly qualitative studies, can be undertaken to seek an answer why reflective model, which
is meaningful to the student-teachers who are all four programs, is supported.

Anahtar Kelimeler

Teacher education models, student teachers, views, program and gender variables, quantitative research

Kaynakça

• Alexander, R. (1997). Policy and Practice in Primary Education (2nd edition). London ve Routledge: Open University Pres.
• Atkinson, T. (2000). Learning to Teach: Intuitive Skills and Reasoned Objectivity. In T. Atkinson ve G. Claxton (Eds.), The Intuitive Practitioner (pp. 69-83). Buckingham & Philadelphia: Open University Pres.
• Burchell, H. ve Westmoreland, S. (1999). Relationship between Competence-based Education and Student Reflection on Practice: A UK Case Study of Initial Teacher Training. International Journal of Training and Development, 3 (2), 156-166.
• Calderhead, J. (1988). The Development of Knowledge Structures in Learning to Teach. In J. Calderhead (Ed.), Teachers’ Professional Learning (pp. 51-64). London & New York: The Falmer Pres.
• Collison, J. (1998). Mentoring: Realising the True Potential of School-based ITE. In C. Richards, N. Simco ve S. Twiselton (Eds.), Primary Teacher Education: High Status? High Standards (pp. 173-180). London: Falmer Press.
• Dewey, J. (1933). How We Think: A Restatement of the Relation of Reflective Thinking to the Educative Process. Boston: D. C. Heath.
• Edwards, A. ve Collison, J. (1996). Partnerships in School-based Teacher Training: A New Vision? In R. McBride (Ed.), Teacher Education Policy (pp.49-619). London: Falmer Press.
• Ekiz, D. (2003a). An Analysis of the Content of ITE Curriculum for the Primary Phase in Turkey: Theoretical Underpinnings and Practice. Journal of Kastamonu Education Journal, 11(1), 31-52.
• Ekiz, D. (2003b). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretmen Eğitimindeki Modeller Hakkında Düşünceleri. Milli Eğitim, 158, 146-160.
• Ekiz, D. (2003c). Öğretmen Adaylarının Öğretim Elemanları ve Dersler Hakkında Olumsuz Algılarının Tespit Edilmesi: Etnografik Bir Araştırma. Eğitim Araştırmaları, 4 (12), 91-103.
• Ekiz, D. (2006). Öğretmen Eğitimi ve Öğretimde Yaklaşımlar. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Ekiz, D. ve Yiğit, N. (2006). Öğretmen Adaylarının Öğretmen Eğitimindeki Modeller Hakkında Görüşlerinin Farklı Programlar Açısından İncelenmesi. İlköğretim Online, 5 (2), 110-122.
• Eraut, M. (1994). The Acquisition and Use of Educational Theory By Beginning Teachers. G. R. Harvard ve P. Hodkinson (Eds.), Action and Reflection in Teacher Education. New Jersey: Ablex Publishing Corporation.
• Furlong, J., Barton, L., Miles, S., Whiting, C. ve Whitty, G. (2000). Teacher Education in Transition: Re-forming Professionalism? Buckingham & Philadelphia: Open University Press.
• Furlong, J., Whitty, G., Miles, S., Barton, L. ve Barrett, E. (1996). From Integration to Partnership: Changing Structures in Initial Teacher Education. In: R. McBride (Ed.), Teacher Education Policy (pp. 22-35). London: Falmer Press.
• Harvard, G. R. ve Hodkinson, P. (1994) (Eds). Action and Reflection in Teacher Education. Greenwood.
• Laursen, P. F. (1996). Professionalism and the Reflective Approach to Teaching. In M. Kompf, W. R. Bond, D. Dworet ve R. T. Boak (Eds.), Changing Research and Practice: Teachers’ Professionalism Identities and Knowledge. London & Washington: The Falmer Press.
• Moyles, J. Suschitsky, W ve Chapman, L. (1999). Mentoring in Primary schools: Ethos, Structures and Workloads. Journal of In-service Education, 25(1),161- 172.
• Orlich, D. C., Harder, R. J. Callahan, R. C. Gibson, H. W. (2001). Teaching Strategies: A Guide to Better Instruction (sixth edition). Boston & New York: Houghton Mifflin Company.
• Pollard, A. (2002). Reflective Teaching. London: Continuum.
• Pollard, A. ve Tann, S. (1993). Reflective Teaching in the Primary School (second edition). London: Cassell.
• Roberts, J. (1998). Language Teacher Education. London: Arnold.
• Schön, D. (1983). The Reflective Practitioner: How Professional Think in Action. New York: Basic Books.
• Schön, D. (1987). Educating the Reflective Practitioner: Toward a New Design for Teaching and Learning in the Professions. San Francisco: Jossey Bass.
• Senemoğlu, N. (2003). Türkiye’de Sınıf Öğretmeni Yetiştirme Uygulamaları, Sorunlar, Öneriler. SDÜ Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (4), 154-193.
• Smith, E. (1999). Ten Years of Competency-based Training: The Experience of Accredited Training Providers in Australia. International Journal of Training and Development, 3 (2), 106-117.
• Stones, E. (1994). Quality Teaching: A Sample of Cases. London & New York: Routledge.
• Wallace, M. (1991). Training Foreign Language Teachers. Cambridge University Pres. Cambridge.
• YÖK ve DÜNYA BANKASI (1998). Fakülte-Okul İşbirliği: Milli Eğitimi Geliştirme Projesi Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi, Ankara: YÖK.