ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN ÖZNEL İYİ OLUŞLARININ DUYGUSAL DÜZENLEME, MİZAH, SOSYAL ÖZ-YETERLİK VE BAŞAÇIKMA DAVRANIŞLARI İLE YORDANMASI

Yıl 2012, Cilt: 10 Sayı: 2, 325 - 345, 01.06.2012

Yaşar Özbay Mehmet Palancı Mehmet Kandemir Osman Çakır

Öz

Araştırmanın amacı, üniversite öğrencilerinin, öznel iyi oluşlarının; duygusal düzenleme, mizah,
sosyal öz-yeterlik ve stresle başaçıkma stratejileri ile açıklanmasıdır. Tarama modelinin
kullanıldığı araştırmada, araştırma grubunu, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi 2, 3 ve 4.
sınıflarında öğrenim gören 248 kız, (%59), 171 erkek (%41), olmak üzere toplam 419 öğrenci
oluşturmaktadır. Araştırmada “Öznel İyi Oluş Ölçeği”, “Mizah Tarzları Ölçeği, “Stresle
Başaçıkma Davranışları Envanteri”, “Duygusal Düzenleme Ölçeği” ve “Sosyal Öz-yeterlilik
Algısı” ölçme araçları kullanılmış ve verilerin çözümlenmesinde regresyon analizi yapılmıştır.
Araştırma sonucunda duygusal düzenleme, mizah tarzları, öz-yeterlik ve başaçıkma stratejilerinin,
öğrencilerin iyi oluşunu açıklamada önemli değişkenler olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Öznel İyi Oluş, Mizah, Başaçıkma, Sosyal Öz-Yeterlilik, Duygusal Düzenleme

PREDICTION OF SUBJECTIVE WELL-BEING OF UNIVERITY STUDENTS VIA SELF REGULATION, HUMOUR, SOCIAL SELF-EFFICACY AND STRESS-COPING STRATEGIES

Öz

It was aimed to examine the predictable value of self regulation, humour, social self-efficacy and
stress-coping strategies on subjective well-being. In this study was used the screening model, the
population of the study composed of 248 female and 171 male students, (a total of 419 subjects)
attending at the 2nd, 3rd and 4th grades of the Faculty of Education, Gazi University, Ankara. “The
Subjective Well-Being Scale”, “The Humour Styles Scale”, “The Stress-Coping Behaviours
Inventory”, “The Self Regulation Scale” and “Social Self-Efficacy Perception” were used in the
study. In addition, regression analysis was made for the data analysis. Self regulation, humour
styles, social self-efficacy and coping strategies were concluded to be important variables for the
well-being of students.

Anahtar Kelimeler

Subjective Well-Being, Humour, Coping, Social Self-Efficacy, Self Regulation

Kaynakça

• Alden, L.E. and Wallace, S.T. (1995). Social phobia and social appraisal in successful and unsuccessful interactions. Behaviour Research and Therapy 33(1995), pp. 497–506.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.
• Bandura, A. (2000). Exercise of human agency through collective efficacy. Current Directions in Psychological Science, 9(3) 75–78.
• Cann, A. and Calhoun, G.L. (2001). Percieved personality assocations with differences in sense of humor: stereotypes of hypothetical others with high or low sense of humor. Humor: International Journal of Humor Research, 14(2), 117–130.
• Caprara, G.V., Steca, P., Cervone, D., and Artistico D. (2003). The contribution of self-efficacy beliefs to dispositional shyness: on social-cognitive systems and the development of personality dispositions. Journal of Personality, 71:943–970.
• Celso, B.C., Ebener, D.J. and Burkhead, H.(2003). Humor coping, health status, and life satisfaction among older adults residing in asisited living facilities. Aging and Mental Health, 7(6), 438–445.
• Diener, E. (2006). Frequently asked questions, about subjective well-being (Happiness and life satisfaction) (http://s.psych.uiuc.edu/~ediener/faq. html).
• Diener, E., Suh, E., & Oishi, S. (1997). Recent findings on subjective well-being. Indian Journal of Clinical Psychology. 24, 25–41.
• Diener, E., Suh, E., and Lucas, E. (1999). Subjective well-being: three decades of progress. Psychological Bulletin, 125(2), 276–302.
• Fleishman, J. A. (1984). Personality characteristics and coping patterns. Journal of Health and Social Behavior, 25, 229–244.
• Folkman, S., and Lazarus, R. S. (1984). Stres, appraisal and coping. New York: Springer Co.
• Gross, J. J., and John, O. P. (2003). Individual differences in two emotion regulation processes: ımplications for affect, relationships, and well-being. Journal of Personality and Social Psycholog, 85, 348–362.
• Hampton, N. Z. (2000). Culture, gender, self-efficacy, and life satisfaction: a comparison between americans and chinese people with spinal cord ınjuries. Journal of Rehabilitation.
• Hampton, N. Z. (2004). Subjective well-being among people with spinal cord injuries: the role of self-efficacy, perceived social support, and perceived health. Rehabil Counsel Bull, 48:31–37.
• Houston, D. M., Mckeee K. L., Carroll, L., and Marsh, H. (1998). Using humor to promote psychological well-being in residential homes for older people. Aging ve Mental Health, 2(4), 328-332
• İlhan, T. (2005). Öznel iyi oluşa dayalı mizah tarzları modeli. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kopp, C. B. (1989). Regulation of distress and negative emotions: a developmental view. Developmental Psychology, 25:343–354.
• Kuiper, A. N., and Martin R. A. (1998). Is sense of humor a positive personality characteristic? The Sense of Humor: Exploration of a Personality Characteristic. Edited by Willibald Ruch. – Berlin; New York: Mouton de Gruyder.
• Kuiper, N. A., Grimshaw, M., Leite, C., and Kirsh, G. (2004). Humor is not always the best medicine: specific components of sense of humor and psychological well-being, humor. International Journal of Humor Research, 17(1–2) 135–168.
• Martin, R. A. (2001). Humor, laughter, and pysical health: methodological ıssues and research findings. Psychological Bulltenin, 127(4), 504–519.
• Martin, R. A. (2004). Sense of humor and physical health: theorical ıssue, recent finding, and future directions. Humor: International Journal of Humor Research, 17(1/2), 1–19.
• Martin, R. A. Puhlık-Doris, P., Larsen, G., Gray, J., and Weir, K. (2003). Individual differences in uses of humor and their relation to psychological well-being: development of the humor styles questionnaire. Journal of Research in Personality, 37(1).
• Maslow, A. H. (1954). Motivation and Personality. New York: Harper.
• Moran, C. C. (1996). Short-term modd change, percieved funniness, and the effect of humor stimuli. Behavioral Medicine, 96(22).
• Nicholas, A., Kuiper, Melanie and Borowicz-Sibenik. (2005). a good sense of humor doesn’t always help: agency and communion as moderators of psychological well-being. Personality and Individual Differences, 38(2), 365–377.
• Özbay, Y. (1993). An ınvestigation of the relationship between adaptational coping process and self-perceived negative feelings on international students. Unpublished PhD Dissertation, University of Lubbock, Education Science, Texas: USA.
• Özbay, Y. ve Palancı, M. (2001). Sosyal kaygı ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. VI. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, ODTÜ, 5– 7 Eylül Ankara.
• Özbay, Y. ve Şahin, B. (1997). Stresle başaçıkma tutumları envanteri: geçerlik ve güvenirlik çalışması. IV. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi. Ankara: 1–3 Eylül.
• Özen, Ö. (2005). Ergenlerin öznel iyi oluş düzeyleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Palancı, M. (2004). Üniversite öğrencilerinin sosyal kaygı problemlerini açıklama ve gidermeye yönelik gerçeklik terapisi oryantasyonlu bir yardım modelinin geliştirilmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, KTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Panish, R. J. (2002). Life satisfaction in elderly. Anpublished Doctora Dissertation, California School of Professional Psychology at Alemeda.
• Philip A. V., Rod A. M., Julie A. S., and Ashley M.. (2008). A behavioral genetic investigation of humor styles and their correlations with the Big-5 personality dimensions. Personality and Individual Differences, 44(5), 1116–1125
• Puhlik-Doris, P., and Martin, R. A. (1999). A New Measure of humor: distinguisting adjusted and maladjusted humor. Sense of humor: further explorations of a personalty charestetistic, ruch W (Chair). Symposiom Conducted at the 11th İnternational Society for Humor Studies Confarence, Oakland, CA.
• Raskin, V. (1998). The Sense of Humor and The Truth. The sense of humor: exploration of a personality characteristic. Edited by Willibald Ruch. – Berlin; New York: Mouton de Gruyder.
• Saföz-Güven, İ. (2008). Fen ve genel lise öğrencilerinin cinsiyet ve sosyometrik statülerine göre öznel iyi oluş düzeyleri, genel sağlık görüntüleri ve psikolojik belirti türleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Saroğlu, V. and Scariot, C. (2002). Humor style questionnaire: Personality and educational correlates in Belgian high school and collage students. European Journal of Personality, 16, 43–54.
• Smith, H., and Betz, N. E. (2000). Development and evaluation of a measure of social self-efficacy in college students. Journal of Career Assessment, 8, 282–302.
• Smith, R. E. (1989). Effects of coping skills training on generalized self-efficacy and locus of control. Journal of Personality and Social Psycholog, 55(2), 228– 233.
• Şarlak,K.(2007).Duygusal yaşantılarda ve duygusal düzenlemede gözlenen bireysel farklılıkların çok boyutlu olarak değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Muğla Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Terzi, Ş. (2005). Öznel iyi olmaya ilişkin psikolojik dayanıklılık modeli. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Tuzgöl Dost, M. (2005). Öznel iyi oluş ölçeği’nin geliştirilmesi: Geçerlik güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(23), 103–110.
• Tümkaya, S. Hamarta, E., Deniz, M. E., Çelik, M. ve Aybek, B., (2008). Duygusal zeka mizah tarzı ve yaşam doyumu: üniversite öğretim elemanları üzerine bir araştırma. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3 (30), 1–18.
• Wallace, S. T., and Alden, L. E. (1997). Social phobia and positive events: the price of success, Journal of Abnormal Psychology, 106 pp. 416–424.
• Wei, M., Russell, D. W., and Zakalik, R. A (2005) Adult attachment, social self- efficacy, self-disclosure, lonliness, and subsequent depression for freshman college students: a longitudinal study. J Counsel Psycho, 52, 602–614.
• Yerlikaya, E. (2003). Mizah tarzları ölçeğinin uyarlama çalışması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Yetim, Ü. (2001). Toplumdan bireye mutluluk resimleri. İstanbul: Bağlam Yayınları.