Farklı Okul Türlerine Göre 9. Sınıf Öğrencilerinin Yerin Şekillenmesi ile İlgili Kavram Yanılgılarının Tespiti

Yıl 2019, Cilt: 17 Sayı: 2, 304 - 322, 30.12.2019

Serkan Kırkeser Nurcan Demiralp

Öz

Araştırmanın
amacı, 9. sınıf öğrencilerinin yerin şekillenmesi konusundaki kavramlarla ilgili
yanılgılarının olup olmadığını belirlemek amacıyla kavram yanılgı testinin
geliştirilmesi ve uygulanmasıdır.  Araştırmada,
nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama yöntemi ile uygulama okullarının
belirlenmesinde kolaylıkla bulunabilen örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırma,
2015-2016 eğitim öğretim yılında, Kayseri, Çorum ve Ankara illerinden seçilen
fen, Anadolu ve meslek lisesinde öğrenim gören 703 öğrenci ile yürütülmüştür. Veri
toplama aracı olarak “Görüşme Formu” ve iki aşamalı “Başarı Testi”
kullanılmıştır. Araştırmacılar tarafından geliştirilen “Görüşme Formu”, veri
toplama aracında yer alacak kavramların belirlenmesi amacıyla (12)coğrafya
öğretmeni ve iki (2) araştırma görevlisine uygulanmıştır. “Görüşme Formu”ndan
elde edilen veriler, coğrafya eğitiminden iki alan uzmanı ile ölçme ve
değerlendirme alanından iki uzman görüşleri doğrultusunda düzenlenerek 35
maddelik ”Başarı Testi” araştırmacılar tarafından geliştirilmiştir. Başarı Testi’nin
pilot uygulaması 209 öğrenci ile yürütülmüştür. Başarı Testi’nden ayırt
edicilik düzeyi düşük olan maddeler çıkarılarak testin ortalama güçlüğü 0,50;
ayırt ediciliği 0,46; KR20 güvenirliği 0,81; KR21 güvenirliği 0,79 bulunmuş ve başarı
testi 29 madde ile son şeklini almıştır. Araştırma sonucu kavram yanılgısı
oranı en fazla barkan, seki, şahit kaya, kaldera ve jeolojik zamanlar
kavramlarında tespit edilmiştir. Kavram yanılgısı oranı en fazla Anadolu
lisesinde iken en düşük fen lisesinde tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kavram, Kavram Yanılgısı, Kavram Öğretimi, Coğrafya Öğretimi

Kaynakça

• Akbaş, Y. (2002). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin coğrafya kavramlarını anlama düzeyleri ve kavram yanılgıları. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Trabzon.
• Burt, T.(2009). Scale: Scale: Resolution, Analysis and Synthesis in Physical Geography. Nicholas J.Clifford, Sarah L. Hollaway, Stephen P. Rice and Gill Valentine (Ed.). Key Concept in Geography içinde (s. 199-216). SAGE: Los Angeles, London, New Delhi, Singapore, Washington DC.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
• Brooks, G. P. ve Johanson, G. A. (2003). TAP: Test analysis program. Applied psychological measurement, 27(4), 303-304.
• Domosh, M., Neumann, P. R., Price, L. P. ve Jordon-Bychkov, G. T. (2010). The Human Mosaic. USA: W. H. Freeman and Company.
• Erebus International. (2008). A study into the teaching of geography in years 3–10. İnternetten 17 Eylül 2019’da elde edilmiştir. http://www.gtasa.asn.au/Media/Default/6%20Useful%20Links%20Menu/Erebus%20 International%20Geography%20Report.pdf
• Erkuş, A. (2013). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci. Ankara: Seçkin.
• Gabler, R., Petersen F. J., Trapasso, L. M. ve Sack, D. (2009). Physical Geography. USA: Brooks/Cole.Geçit, Y. (2010). 9. sınıf öğrencilerinin coğrafya müfredatı türkiye öğrenme alanı içerisindeki bazı kavramları anlama düzeyleri. Marmara Coğrafya Dergisi, 21, 134-149. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/marucog/issue/468/3780
• Gilbert, J. K. ve Watts, D. M. (1983). Concepts, misconceptions and alternative conceptions: changing perspectives in science education. Studies in science education, 10, 61-98. Erişim Adresi: https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/03057268308559905
• Holden, J. (2012). An Introduction to Physical Geography and the Environment. England: Pearson.
• Hugget, R. J. (2011). Fundamentals of Geomorphology (U. Doğan, Çev.). Ankara: Nobel.
• Karataş, F. Ö., Köse, S. ve Costu, B. (2003). Öğrenci yanılgılarını ve anlama düzeylerini belirlemede kullanılan iki aşamalı testler. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 54-69.
• King, C. (2010). An Analysıs Of Mısconceptıons In Scıence Textbooks: Earth Scıence In England And Wales. International Journal of Science Education, 32 (5). (565-601). Erişim Adresi: https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-00568407/document Lane, R. ve Coutts, P. (2015). Working with Students’ Ideas in Physical Geography: A Model of Knowledge Development and Application. Geographical Education. volume 28. Australia. Erişim Adresi: https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1085992.pdf
• Lee, O. (1999). Science knowledge, World views, and information sources in social and cultural contexts: making sense after a natural disaster. American Educational Research Journal, 36(2), 187–219.
• Malatyalı, E. ve Yılmaz, K. (2010). Yapılandırmacı öğrenme sürecinde kavramlar ve önemi: kavramların pedagojik açıdan incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 3(14), 320-332. Erişim Adresi: http://www.sosyalarastirmalar.com/cilt3/sayi14pdf/malatyali_emine_ve_kayayilmaz.pdf
• MEB, (2014). Coğrafya Dersi Öğretim Programı. Ankara.
• MEB, (2017). Coğrafya Dersi Öğretim Programı. Ankara.
• MEB, (2018). Coğrafya Dersi Öğretim Programı. Ankara.
• Öztürk, M. (2014). Coğrafya eğitiminde araştırma. Ankara: Pegem.
• Senemoğlu, N. (2013). Gelişim, öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya. Ankara: Yargı.
• Şahin, S. (2010). Coğrafya‟da çağdaş öğretim yöntemleri. R. Özey ve S. İncekara (Eds.), Coğrafya eğitiminde kavram ve değişimler içinde (s. 127-161). Ankara: Pegem.
• Tekbıyık, A. (2014). İlişkisel araştırma yöntemi. Metin, M. (Ed.). Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri içinde (s. 99-114). Ankara: Pegem.
• Turan, İ. (2002). Lise coğrafya derslerinde kavram ve terim öğretimi ile ilgili sorunlar. Gazi üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 67-84.
• Türkeş, M. (2015). Biyocoğrafya: Bir paleocoğrafya ve ekoloji yaklaşımı. Ankara: Kriter.
• Türk Dil Kurumu (2005). Türkçe sözlük. Ankara: TDK.
• Ülgen, G. (2004). Kavram Geliştirme. Ankara: Nobel.
• Yenilmez, K. ve Yaşa, E. (2008). İlköğretim öğrencilerinin geometrideki kavram yanılgıları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 461-483. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/153350