GÖNENLİ YAHYA b. BAHŞÎ’NİN MEVLİD'İ VE SÖZ VARLIĞI ÜZERİNE

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 3, 1500 - 1537, 15.09.2018

Şükrü Baştürk

Öz

Oğuzcaya
dayalı olarak gelişen Eski Anadolu Türkçesinin Türk dili tarihi içinde önemli
bir yeri vardır. Özellikle Beylikler döneminde beylerin yazar ve şairleri
Türkçe yazmaya sevk etmesiyle hem Türkçe yazılan eserlerin sayısı artmış hem de
Oğuzca yazı dili olma yolunda önemli adımlar atmıştır.

Bu
Türkçe eserlerin başında, sanat amacı gütmeden, halk için sade dille yazılan
mevlitler gelmektedir. Hz.
Muhammed'in doğumunu, hayatını, mucizelerini ve ölümünü konu alan bu manzum
metinler, gerek konuları gerekse yazıldıkları dönemin söz varlığını ortaya
koymaları açısından dil tarihimizde ayrı bir öneme sahiptirler.

Bu
çalışmamızda 15. yüzyıl şairlerinden Yahya b. Bahşî ve Mevlid'i tanıtılarak, Mevlid'in
söz varlığı ortaya konulmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Eski Anadolu Türkçesi, Mevlit, Gönenli Yahya b. Bahşî, Söz Varlığı

Kaynakça

• Alyılmaz, S. (1999). Mevlit ve Türk edebiyatında mevlit türü. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, 13, 195-202.
• Ateş, A. (1954). Vesiletü'n-necât mevlid. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Baştürk, Ş. (2011). Lâmiî Çelebi divan'ında kalıp ifadeler. Bursalı Lâmiî Çelebi ve Dönemi. Bursa: Bursa Büyükşehir Belediyesi Yayınları.
• Baştürk, Ş. ve Ogur, E. (2010). Ahmet Paşa'nın divan'ındaki Türkçe söz varlığı. Bursalı Şair Ahmet Paşa ve Dönemi. Bursa: Bursa Büyükşehir Belediyesi Yayınları.
• Ercilasun, A. B. (2006). Başlangıçtan yirminci yüzyıla Türk dili tarihi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Eroğlu, S. (2014). 15. yüzyıl Türk mevlit edebiyatında atasözleri ve deyimler. Türklük Bilimi Araştırmaları, S. 35, s. 99-149.
• Eroğlu, S.(2015). Hamdullah Hamdî Ahmediyye. Bursa: Bursa Akademi Yayınları.
• Günşen, A. (2004), İpsalalı Ebu'l-Hayr mevlid (inceleme-metin-dizin). Ankara: Gazi Üniversitesi Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Merkezi Yayınları.
• Hızlı, M. ve Yurtsever, M. (2000). Ravza-i Evliya (Baldırzade Selîsî Şeyh Mehmed). Bursa: Arasta Yayınları.
• Kara, M. ve Atlansoy, K. (1997). Mehmed Şemseddin, Yâdigâr-ı şemsî (Bursa dergâhları). Bursa: Uludağ Yayınları.
• Kılınç, A. (2004). Ezine yöresinin folklorik yapısında manevî ziyaret yerleri. Hacı Bektaş Velî Dergisi, 29, 1-4.
• Köksal, F. (2011). Mevlid-nâme. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Kültüral, Z. (2009). Hacı Mustafaoğlu Mecmaü'l Envâr (tenkitli metin- inceleme). İstanbul: Simurg Kitapçılık.
• Liman, H. (2008), Yahyâ Bin Bahşî'nin Menâkıb-ı Emîr Sultân (Menâkıb-ı Cevâhir) adlı eseri (inceleme-metin). Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Pekolcay, N. (1950). Türkçe mevlid metinleri. Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Türkiyat Enstitüsü.
• Sarı, M. ve Karaman, A. (1999). İsmail Hakkı (Uzun Çarşılı) Karasi Meşâhiri. Balıkesir: Zağnos Kültür ve Eğitim Vakfı Yayınları.
• Şahin, H. (2004). Türkçede organ isimleriyle kurulmuş deyimler. Bursa: Uludağ Üniversitesi Yayınları.
• Türk Atasözleri ve Deyimleri (1971), İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5afca7a28cb5f0.48978844