YAZMA ÖZERKLİĞİ ÖLÇEĞİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 4, 2591 - 2607, 15.12.2018

Keziban Tekşan Üzeyir Süğümlü

Öz

Alanyazın taraması sonucunda, Türkiye’de ortaokul öğrencilerinin
yazma özerkliği düzeylerini belirlemek için geçerliği ve güvenirliği
kanıtlanmış herhangi bir ölçme aracına rastlanmamıştır. Araştırmanın amacı,
ortaokul öğrencilerinin yazma özerkliği düzeylerini belirlemek için geçerli ve
güvenilir bir Yazma Özerkliği Ölçeği geliştirmektir.

Araştırmanın
çalışma grubunu, ortaokulda öğrenim gören 319 öğrenci oluşturmuştur.Çalışma
grubundan elde edilen veriler üzerinde istatistiksel işlemler
gerçekleştirilerek ölçek geliştirilmiştir. Yazma özerkliği ölçeği için
öncelikle açımlayıcı faktör analizi ile üç faktörlü bir yapı elde edilmiştir.
Açımlayıcı faktör analizi ile elde edilen yapının, doğrulayıcı faktör analizi
ile model uyumu test edilmiştir. Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi
sonucunda, 22 madde ve üç faktörden oluşan modelin kuramsal ve istatistiksel
olarak uygun olduğu bulunmuştur. Ayrıca bu sonuçlar, ölçeğin yapı geçerliğinin
olduğuna ilişkin bir kanıttır. Ölçekte yer alacak maddelerin analizinde, madde
toplam korelasyonuna dayalı ve alt-üst grup ortalamaları farkına (t testi)
dayalı madde analizi teknikleri kullanılmıştır. Ölçeğin güvenirliğini kestirmek
için, iç tutarlılık ve testi yarılama yöntemlerinden yararlanılmıştır. İç
tutarlılık yöntemiyle güvenirliği kestirmede Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı
hesaplanmıştır. Ölçeğin Cronbach α güvenirlikkatsayısı .82 bulunmuştur. Bu
değer, ölçeğin yüksek derecede güvenilir olduğunu göstermektedir.Güvenirlik
çalışmaları kapsamında yapılan iç tutarlık kat sayıları, ölçeğin güvenilir
olarak kullanılabileceğini göstermiştir.

      Yapılan
analizler sonucunda Yazma Özerkliği Ölçeği; 3 alt boyut (motivasyon ve tutum,
planlama ve süreç, paylaşım ve değerlendirme) olarak düzenlenmiştir. Ölçekte
toplam 22 madde yer almakta ve ölçekten alınabilecek en yüksek puan 66, en
düşük puan ise 22’dir.

Anahtar Kelimeler

Yazma Becerisi, öğrenci özerkliği, motivasyon, yazma özerkliği ölçeği

Kaynakça

• Avrupa Konseyi (2009). Diller için Avrupa ortak başvuru metni. Ankara: MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Bağcı, H. (2013). Yazılı anlatım ve unsurları. (3. Baskı). Yazma eğitimi içinde (89-128). M. Özbay (Ed.). Ankara: Pegem Akademi.
• Bağcı, H. ve Karagül, S. (2013). Yazım ve noktalama eğitimi: Kuram, uygulama, ölçme ve değerlendirme. Türkçe öğretimi el kitabı içinde (307-332). A. Güzel ve H. Karatay (Editörler). Ankara: Pegem Akademi.
• Benson, P. (2003).Learnerautonomy in theclassroom. inNunan, D. (Eds.) Practical English Language Teaching. New York: McGrawHill.
• Benson, P. (2011). Teachingandresearchingautonomy. (Second Edition).EditedbyChristopher N. Candlinand David R. Hall. London: PearsonEducation Limited.
• Borg, S. ve Al-Busaidi, S. (2012). Learnerautonomy: English languageteachers’ beliefsandpractices. London, UK: British Council.
• Boscolo, P. ve Gelati, C. (2007). Best practices in promotingMotivationforwriting. In S. Graham, C. A, Macarthurand J. Fitzgerald (Eds.). Best Practices in WritingInstruction(s. 202-222). New York: TheGuilfordPress.
• Bruning, R. ve Horn, C. (2000). Developingmotivationtowrite. EducationalPsychologist, 35(1), 25-37.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem Yayınları.
• Can, A. (2013). SPSSile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: PegemYayınları.
• Dickinson, L. (1995).Autonomyandmotivation A literaturereview. System, 23, 165-174.
• Godwin-Jones, R. (2011). Emergingtechnologiesautonomouslanguagelearning. Language Learning &Technology, 15(3), 4-11.
• Göçer, A. (2010). Eğitim fakültesi öğrencilerinin yazılı anlatım becerilerinin süreç yaklaşımı ve metinsellik ölçütleri ekseninde değerlendirilmesi (Niğde Üniversitesi Örneği). Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(1), 271-290.
• Graham, S. ve Sandmel, K. (2011). Theprocesswritingapproach: A meta-analysis. TheJournal of EducationalResearch, 104(6), 396-407.
• Güneş, F. (2013). Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller. Ankara: Pegem Akademi.
• Harrington, D. (2009). Assessingconfirmatoryfactoranalysismodel fit andmodel revision. confirmatoryfactoranalysis (1. Ed.). New York: Oxford UniversityPress.
• Hidi, S. ve Boscolo, P. (2006). Motivationandwriting (Chapter 10). C. Macarthur, S. Grahamand J. Fitzgerald (Eds.). Handbook of WritingResearch. New York: TheGuılfordPress.
• Jöreskog, K.G. ve Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structuralequationmodelingwiththe SIMPLIS commandlanguage. Hillsdale, NJ: Lawrence ErlbaumAssociatesPublishers.
• Karadağ, Ö. ve Maden, S. (2013). Yazma eğitimi: Kuram, uygulama ve ölçme değerlendirme. Türkçe Öğretimi El Kitabı içinde (s. 265-301). A. Güzel ve H. Karatay (Editörler). Ankara: Pegem Akademi.
• Karatay, H. (2013). Süreç temelli yazma modelleri: Planlı yazma ve değerlendirme. M. Özbay (Ed.). Yazma Eğitimi içinde (s. 21-45). Ankara: Pegem Akademi.
• Kurudayıoğlu, M. ve Karadağ, Ö. (2010). İlköğretim öğrencilerinin yazılı anlatımlarının konu seçimleri açısından incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,7(13), 192-207.
• Little, D. (1995). Learning as dialogue: Thedependence of learnerautonomy on teacherautonomy. System, 23(2), 175-181.
• Little, D. (2006). Learnerautonomy: Drawingtogetherthethreads of self Assessment, goal-settingandreflection.Training TeacherstoUsetheEuropean Language Portfolio.http://archive.ecml.at/mtp2/Elp_tt/Results/DM_layout/00_10/06/06%20Suppementary%20text.pdf adresinden erişilmiştir.
• Little, D.,Ridley, J. ve Ushioda, E. (Eds.). (2003). Learnerautonomy in theforeignlanguageClassroom: Teacher, learner, curriculumandassessment. Dublin: Authentik.Magaldi, L. G. (2010).Matacognitivestrategiesbasedinstructiontosupportlearnerautonomy in languagelearning. RevıstaCanarıe de EstudıosIngless, 61, 73-86.
• Mertler, C. A. ve Vannatta, R. A. (2005). Advanced andmultivariatestatisticalmethods: Practicalapplicationandinterpretation (thirdedition). United States: Pyrczak Publishing.
• Nauman, A. D. (2007). Writing in theprimarygrades: Tappingyoungchildren’senthusiasmtohelpthembecomegoodwriters. Illinois Reading CouncilJournal, 35(4), 16-28.
• Noels, K. (2001). New orientations in languagelearningmotivation. In Z. Dörrnyeiand R. Schmidt (Eds.). Motivationand Second Language Acquisition(43-68). Honolulu: Second Language TeachingandCurriculum Center, University of Hawaii at Manoa.
• Nunan, D. (2003). Nine stepstolearnerautonomy. Keynote Presentation, International Association of Teachers of Swedish as a Foreign Language. Stockholm, Sweden, 193-204.
• Ramos, R. C. (2006). Considerations on therole of teacherautonomy. ColombianAppliedLinguisticsJournal, 8, 184-202.
• Reinders, H. (2010). Towardsaclassroompedagogyforlearnerautonomy: A framework of independentlanguagelearningskills. AustralianJournal of TeacherEducation, 35(5), 40-55.
• Reinders, H. ve Balcikanli, C. (2011). Learning tofosterautonomy: Therole of teachereducationmaterials. Studies in Self-Access Learning Journal, 2(1), 15-25.
• Rubio D. M.,Berg-Weger M., Tebb S. S., Lee, E. S. ve Rauch, S. (2003). Objectifyingcontentvalidity: Conducting a contentvaliditystudy in socialwork. SocialWorkResearch, 27(2): 94–104.
• Ruddell, R. B. (2006). Teachingchildrentoreadandwrite: Becoming an effectiveliteracyteacher(4th Ed.). Boston: Pearson.
• Sever, S. (2011). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. 5. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Silva, D. D. (2002). Autonomy, motivationandachievement. In A. S. Mackenzie& E. McCarfferty (Eds.). DevelopingAutonomy(pp. 65-72).Proceedings of the JALT CUE Conference, TokaiUniversity.
• Sinclair, B. (2000). Learnerautonomy: Thenextphase? In B. Sinclair, I. McGrath& T. Lamb (Eds.). Learner Autonomy, TeacherAutonomy: FutureDirections,414,Harlow: Longman.
• Süğümlü, Ü. (2016). Yazma becerisinde öğrenci özerkliğinin yazmaya yönelik tutum ve motivasyonla ilişkisi: Bir eylem araştırması. Yayımlanmamış Doktora tezi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013). Using multivariatestatistics (Sixthedition). United States: PearsonEducation.
• Tekşan, K. (2013). Yazma eğitimi. Çanakkale: Kriter Yayıncılık.
• Temizkan, M. (2013). İlköğretim 6-8. sınıf Türkçe öğretmen kılavuz kitaplarındaki yazma yöntemleri üzerine bir inceleme (MEB yayınları örneği). Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 2(5), 95-124.
• Worthington, R. ve Whittaker, T. (2006). Scaledevelopmentresearch: A contentanalysisandrecommendationsforbestpractices. CounselingPsychologist, 34, 806-838.
• Yıldız, C., Okur, A., Arı, G. ve Yılmaz, Y. (2013). Yeni öğretim programına göre kuramdan uygulamaya Türkçe öğretimi. (4. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.