SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ İLETİŞİM BECERİLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 4, 2256 - 2281, 15.12.2019

Kamil Uygun , Alaattin Arıkan

Öz

Bu
araştırmanın amacı, Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının iletişim becerilerinin
çeşitli değişkenler açısından incelenmesidir. Araştırmanın katılımcılarını,
2017-2018 eğitim öğretim yılı bahar döneminde Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
ve Uşak Üniversitesi Eğitim Fakültelerinin Sosyal Bilgiler Öğretmenliği
bölümünde 1., 2., 3., ve 4. sınıflarda öğrenim gören 249 öğretmen adayı
oluşturmuştur. Araştırmada, tarama modeli uygulanmıştır. Araştırma için
öncelikle literatür taraması yapılmış olup ardından kişisel bilgi formu ve
iletişim becerileri envanteri aracılığıyla Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının
iletişim becerilerine ilişkin veriler toplanmıştır. Verilerin analizinde
t-testi ve tek yönlü varyans analizi gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda
elde edilen bulgulara bakıldığında, Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının iletişim
beceri düzeylerinin yüksek olduğu, davranışsal boyuttaki iletişim becerileri
puanlarının, zihinsel ve duygusal boyuttaki iletişim becerileri puanlarından
daha yüksek olduğu görülmüştür. Öğretmen adaylarının iletişim becerileri
cinsiyete, akademik başarıya, sınıf düzeyine göre anlamlı farklılık
gösterirken; öğrenim görülen lise, üniversite, anne - baba mesleği, aile gelir
düzeyi, kardeş sayısı, uzun süre yaşamış oldukları yerleşim birimi ve teknoloji
kullanma sıklıklarına göre anlamlı farklılık göstermediği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler, sosyal bilgiler öğretmen adayları, iletişim becerisi, sosyal beceri

Kaynakça

• Acar, V. (2009). Öğretmen adaylarının iletişim becerileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Burdur: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ahmetoğlu, E. ve Acar, I. H. (2016). The correlates of Turkish preschool preservice teachers’ social competence. Empathy and Communication Skills. European Journal of Contemporary Education, 16(2), 188-197.
• Aktın, K. (2010). Türkiye, İngiltere ve ABD sosyal bilgiler/tarih ders kitaplarında yapılandırmacı yaklaşım; II. Dünya savaşı örneği. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ata Aktürk, A. ve Demircan, H. Ö. (2017). Preschool teachers' teacher-child communication skills: The role of self-efficacy beliefs and some demographics. Journal of Education and Human Development, 6(3), 86-97.
• Ata, A. (2015). Öğretmen-çocuk iletişim becerileri ve öz-yeterlik inançlarını etkileyen faktörler: Okul öncesi öğretmenleri üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aydın, E., Çelik, A. ve Baş, M. (2017). Beden eğitimi öğretmen adaylarının iletişim düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Uluslararası Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (SSAD),1(1), 25-34.
• Baltacı, H.Ş. (2014). Okulda kişilerarası ilişkiler ve iletişim. (ed.Kaya, A.), Kişilerarası ilişkiler ve etkili iletişim. Ankara: Pegem Akademi.
• Bulut, N. B. (2004). İlköğretim sınıf öğretmenlerinin iletişim becerilerine ilişkin algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 443-452.
• Çetinkaya, Z. (2011). Türkçe öğretmen adaylarının iletişim becerilerine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 567-576.
• Çiftçi, S. ve Taşkaya, S. M. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının öz yeterlik ve iletişim becerileri arasındaki ilişki. 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (20-22 Mayıs), Fırat Üniversitesi Bildiriler Kitabı, Elazığ, 509-512.
• Çuhadar, Ç., Özgür, H., Akgün, F. ve Gündüz Ş. (2014). Öğretmen adaylarının iletişim becerileri ve iletişimci biçimleri, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 295-311.
• Dilekmen, M., Başcı, Z. ve Bektaş, F. (2008). Eğitim fakültesi öğrencilerinin iletişim becerileri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü De rgisi, 12(2), 223-231.
• Dökmen, Ü. (1994). Sanatta ve günlük yaşamda iletişim çatışmaları ve empati. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Ekici, F. Y., Günhan, G. ve Anılan, Ş. (2017) Okul öncesi öğretmenlerinin iletişim becerileri. Uluslararası Aile Çocuk ve Eğitim Dergisi, 11, 1-27.
• Elkatmış, M. ve Ünal, E. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının iletişim beceri düzeylerine yönelik bir çalışma. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 107-122.
• Erkan, Z, Avcı, R. (2014). Öğretmen adaylarının iletişim becerileri: Mizaç ve karakter özelliklerinin rolü. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 84-94.
• Ersanlı, K. ve Balcı, S. (1998). İletişim becerileri geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk PDR (Psikolojik Danışma ve Rehberlik) Dergisi, 10, 7-12.
• Gülbahçe, Ö. (2010). K.K. Eğitim Fakültesi öğrencilerinin iletişim becerilerinin incelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi,12(2), 12-22.
• Günay, K. (2003). Sınıf yönetiminde öğretmenlerin iletişim becerilerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Güven, A. ve Yalçınkaya Akyüz, M. (2001). Öğretmen adaylarının iletişim ve problem çözme becerilerine ilişkin görüşleri. Ege Eğitim Dergisi, l, 13-22.
• KadakalDölek, A. (2015), Üniversite öğrencilerinin iletişim becerilerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kesicioğlu, O., G. ve Güven, G. (2014) Okul öncesi öğretmen adaylarının özyeterlik düzeyleri ile problem çözme, empati ve iletişim becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Turkish Studies, 9(5), 1371-1383.
• Kılcıgil, E., Bilir, P., Özdinç, Ö., Eroğlu, K.ve Eroğlu, B. (2009). İki farklı üniversitenin beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin iletişim becerilerinin değerlendirilmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi,7(1),19-28.
• Kılıçoğlu, G; Gedik, H. ve Akhan, N. E. (2011). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının iletişim becerilerinin değerlendirilmesi. 2nd International Conferenceon New Trendsin Education and Their Implications, 27-29 Nisan, Antalya,1243-1251.
• Koç, B., Kılıç, Y. ve Gül, A. (2015). Üniversite öğrencilerinin iletişim becerileri ile kişilerarası problem çözme becerileri arasındaki ilişki. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 4(1), 369-390.
• Korkut, F. (1996). İletişim becerileri değerlendirme envanterinin geliştirilmesi: Güvenirlilik ve geçerlilik çalışmaları. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(7), 18-23.
• Maden, S. (2013). Niçin dinlemiyoruz? Dinleyememe probleminin sosyokültürel analizi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi,2(1), 49-83.
• Milli, M. S. ve Yağcı, U. (2017). Öğretmen adaylarının iletişim becerilerinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 286-298.
• Narin, N. (2009). İlköğretim ikinci kademe sosyal bilgiler öğretmenlerinin eleştirel düşünme becerilerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Adana.
• Ocak, G. ve Erşen, Z.B. (2015). Öğretmen adaylarının iletişim becerileri algılarının incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 1-19.
• Oskay, Ü. (1992). İletişimin abc’si. İstanbul: Simavi Yayınları.
• Özerbaş, M. A., Bulut, M. ve Usta, E. (2007). Öğretmen adaylarının algıladıkları iletişim becerisi düzeylerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD),8(1), 123-135.
• Pehlivan, K. (2005). Öğretmen adaylarının iletişim becerisi algıları üzerine bir çalışma. İlköğretim Online, 4(2), 17-23.
• Saracaloğlu, A. S., Özkütük, N. ve Silkü, A. (2001). Üniversite öğrencilerinin iletişim becerileri. X. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi (Sözlü Bildiri), Bolu.
• Şahin, F., Kandır, A., Can Yaşar, M. ve Yazıcı, E. (2012). Okul öncesi öğretmenlerin iletişim becerilerinin bazı değişkenler yönünden incelenmesi. İ. İ. B. International Refereed Academic Social Sciences Journal, 3(5), 95-108.
• Şara, P., Güney, Ü . (2015). Sınıf ve branş öğretmenlerinin iletişim becerileri düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi: Eşme ilçesi örneği. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XIV. Uluslararası Katılımlı Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu Özel Sayı,195-205.
• Tepeköylü, Ö. (2007). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu (BESYO) öğrencilerinin iletişim becerisi algılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Manisa: Celal Bayar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Tepeli, K. ve Arı, R. (2011). Okul öncesi eğitim öğretmeni ve öğretmen adaylarının iletişim ve sosyal becerilerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26, 385-394.
• Tunçeli, H. (2016). Öğretmen adaylarının iletişim becerileri ile öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Sakarya Üniversitesi örneği). Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(3), 51-58.
• Tümkaya, S. (2011). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin iletişim becerileri ile öğretmenlik tutumlarının incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(2), 49-62.
• Ulutaş, İ. ve Aksoy, A., B. (2010). Communication Skills and Self-esteem Level of Preschool Teacher Trainees. The International Journal of Learning, 17, 1-10.
• Uygun, K. Sosyal bilgiler programı ve yapılandırmacılık. (ed. Çalışkan, H. ve Kılcan,B.). Sosyal bilgiler öğretimi. İstanbul: Lisans Yayıncılık.
• Yalın, H. İ. (2003). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Yıldız, Y. ve Kurtuldu, K. (2016). Müzik öğretmeni adaylarının iletişim becerilerinin incelenmesi. Karadeniz Teknik Üniversitesi örneği. Route Educational and Social Science Journal Volume, 3(3), 208-217.
• Yılmaz, İ. ve Çimen, Z. (2008). Beden eğitimi öğretmen adaylarının iletişim beceri düzeyleri. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10(3),3-14.
• Yılmaz, M., Üstün, A. ve Odacı, H. (2009). Okul öncesi öğretmen adalarının iletişim beceri düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Giresun Üniversitesi Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 8-19.